Koroner Arter Hastalıkları

Koroner arter hastalıkları nedir? Ne sıklıkla rastlanır? Koroner arter hastalıklarının belirtileri nelerdir? Koroner arter hastalıklarına hangi faktörler yol açar? Koroner hastalıkların tanısında kullanılan, sanal anjiyo olarak da bilinen koroner BT anjiyo veya diğer adıyla kardiyak BT nedir? Koroner BT anjiyo nasıl uygulanır? Tetkik sonrasında hastayı neler bekler? Klasik anjiyo ile karşılaştırdığımızda kardiyak BT’nin en önemli farkları, avantajları nelerdir? Kardiyak BT için en uygun hastalar kimlerdir? Koroner BT’nin uygulanamayacağı bir hasta grubu var mıdır?

Medical Park İzmir Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Emre Özpelit, koroner arter hastalıklarında sanal anjiyoyu Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

. Koroner arter hastalıkları nedir? Ne sıklıkla rastlanır?
“Koroner arter hastalıkları, koroner arterler denilen kalbimizi besleyen damarların bazı nedenlerle daralması ya da tıkanması sonucu oluşur. Göğüs ağrısı ve kalp krizi ile sonuçlanabilir, hayati durumlar oluşturabilir. Sıklık olarak tam olarak sıklık belirlenemese de erişkinlerde kalp hastalıkları ölümlerin en sık nedenini oluşturmaktadır. Yaklaşık olarak 60 yaşın üzerlerindeki grupta yüzde 40 ölüm sebebi kalp damar hastalıkları yani koroner arter hastalıklarıdır.’’

KORONER ARTER HASTALIKLARININ BELİRTİLERİ NELER?

. Koroner arter hastalıklarının belirtileri nelerdir?
“Koroner arter hastalıklarının belirtileri; göğüs ağrısı, nefes darlığı, bulantı, çarpıntı, çabuk yorulma gibi şikayetleri içermektedir. Bu belirtiler arasında en sık görülenin göğüs ağrısı olup, göğüs ağrısının karakteri genellikle baskı tarzında göğsün orta kısmında lokalize, bazen sol kola ya da çeneye yayılım gösteren bir karakterde olmasıdır. Göğüs ağrısı nadiren karında da hissedebilir, sırt bölgesinde de hissedilebilir ama her hastada göğüs ağrısı olması gerekmez. Koroner arter hastalığı, bazı hastalarda göğüs ağrısı olmadan sadece nefes darlığıyla, çarpıntıyla, çabuk yorulmayla da kendini gösteren bir hastalık grubudur.’’

. Koroner arter hastalıklarına hangi faktörler yol açar?
“Koroner arter hastalığının bazı risk faktörleri vardır; bunlar arasında hipertansiyon, şeker hastalığı kolesterol yüksekliği, sigara kullanımı, ailede erken yaşta kalp damar hastalığı olması sayılabilir. Buna ek olarak da günümüzde özellikle stresli yaşam tarzı ve düzensiz beslenmeyi de risk faktörleri olarak düşünebiliriz.’’

Doç. Dr. Mehmet Emre Özpelit

NASIL UYGULANIYOR?

. Koroner hastalıkların tanısında kullanılan, sanal anjiyo olarak da bilinen koroner BT anjiyo veya diğer adıyla kardiyak BT nedir?
“Sanal anjiyografi olarak da bilinen kardiyak BT günümüzde sıkça kullandığımız bir tetkik yöntemidir. Bir tomografik incelemeyle kalp damarlarının görüntülenmesinden oluşur.’’

. Koroner BT anjiyo nasıl uygulanır? Tetkik sonrasında hastayı neler bekler?
“Koroner BT anjiyografi adından da anlaşılacağı üzere tomografik bir incelemedir. Tomografi yöntemiyle kalp damarlarının incelenmesini yansıtır. Hasta tomografi cihazına yatırılarak kısa sürede kalp damarlarının görüntüsü alınır. Hastanın toplam işlemde olduğu süre yaklaşık olarak 10 dakika civarındadır. Ama gerçek çekim süresi 1 dakikanın altındadır. Dolayısıyla oldukça kısa sürede kalp damarlarını görüntüler. Hastanın maruz kaldığı radyasyon düzeyi özellikle son yeni nesil cihazlarda oldukça azaltılmıştır. Sadece düşük dozda opak madde kullanılarak boyar maddeyi kullanarak damarlar görüntülenebilmektedir.’’

KLASİK ANJİYODAN FARKI NE?

. Klasik anjiyo ile karşılaştırdığımızda kardiyak BT’nin en önemli farkları, avantajları nelerdir?
“Kardiyak BT, non-invaziv (girişimsel olmayan) bir tetkiktir. Hastaya girişimsel bir müdahale yapılmadığı için risk oldukça düşüktür. En önemli farkı çok kısa sürede risk almadan kalp damarlarını görüntüleyebilmemizdir. Bu da hastalar için oldukça bir kolaylık sağlamaktadır. Özellikle son yıllarda geliştirilen yüksek çözünürlükte yüksek teknoloji ürünü cihazlarla bu işlemin süresi oldukça kısalmıştır. Kalp damarlarını görüntülediğimizde eğer hastanın damarlarının açık olduğunu ya da ciddi darlık olmadığını görüyorsak bizi oldukça rahatlatmaktadır. Eğer damarlarda kritik bir darlık yakalanırsa daha sonrasında normal anjiyografi işlemi ile sürece devam edilir.’’

KARDİYAK BT İÇİN HANGİ HASTALAR UYGUN, HANGİLERİ DEĞİL?

. Kardiyak BT için en uygun hastalar kimlerdir? Koroner BT’nin uygulanamayacağı bir hasta grubu var mıdır?
“Koroner BT anjiyografi için en uygun hasta grupları özellikle ailesinde yoğun kalp hastalığı olan 40 yaşın üzerinde ek risk faktörü olan hastalardır. Bunlar arasında sigara içen hastalar, yüksek tansiyonu ve şeker hastalığı olan hastaları sayabiliriz. Polikliniğimize göğüs ağrısı gelen bir hastada eğer kalp hastalığı açısından şüphede kalmışsak günümüzde ilk akla gelmesi gereken testlerin başında belki de koroner BT anjiyografi gelmektedir. Bazı hastalarda koroner BT anjiyografi tercih etmeden daha kesin sonuç almak adına direkt anjiyografi uygulanabilir. Özellikle hasta ileri yaşta ve ciddi bir göğüs ağrısı varsa, koroner arter hastalığı açısından kesin bulgular varsa bu hastada BT anjiyografiyi uygulamadan direkt anjiyo yapmak daha mantıklı olabilir. Bir de özellikle koroner BT anjiyografi yapamayacağımız bazı hasta grupları vardır. Bunlar da özellikle gebelikte radyasyon veremeyeceğimiz için gebe hastalarımızda kullanmaktan kaçınmalıyız. Ayrıca böbrek yetmezliği olan hastalarda böbrek fonksiyonlarını biraz bozabilecek opak madde kullanımından dolayı koroner BT anjiyografi kullanımından kaçınıyoruz.’’