Kozmetik Ürünlerdeki Sinsi Tehlike

Demet DEMİRKIR

Sağlık Bakanlığı geçtiğimiz günlerde, piyasada satılmakta olan kozmetik ürünler ve tıbbi cihazlarla ilgili olarak yaptığı denetimlerin sonuçlarını açıkladı. Sonuçlara göre, 2012 yılının ilk altı ayında çeşitli firmalar tarafından piyasaya sunulan 37 ürünün sağlık açısından güvenilir olmadığı bildirildi. Ayrıca 66 ürünün de teknik düzenlemeye aykırı olduğu ortaya çıktı.

Sağlığı tehdit eden ürünler arasında; bebek pudrasından kolonyaya, saç boyasından makyaj malzemesine kadar çok geniş yelpazede kozmetik ürünleri ile lens solisyonları, şeker ölçüm cihazları, tansiyon ölçme cihazları, ameliyat eldivenleri, idrar torbaları vb. ürünler yer alıyor.

Sağlık Bakanlığı’nın denetiminden geçemeyen kozmetik ürünlerin bileşiminde; kurşun, ağır metal, metanol ve mikrobiyolojik maddeler bulundu.

İşte o kozmetik ürünler…

1. Local 60° Elma Sprey Kolonya Metanol
2. Local 60° Kavun Sprey Kolonya Metanol
3. Dilem 60° Tütün Kolonyası Metanol
4. Dilem 80° Limon Kolonyası Metanol
5. Melikşah Tütün Kolonyası 60° Metanol
6. Dermojin Saç Renklendirici GrayHair Kurşun
7. Ottomans Yüz Maskesi Peeling Mikrobiyolojik
8. Restoria Dıscreet Colour Restorıng Cream Kurşun
9. Hashmı Kohl Aswad Sürme Kurşun
10. YuDaliMs Minoksidil
11. Rosella Sabun Rodamin
12. Gülçiçek Kolonya Rodamin
13. Nova Color Yüz Boyası Ağır metal
14. Depar Biopek Pudra Mikrobiyolojik
15. Burcu Bebek Pudrası Mikrobiyolojik

Sağlığım İçin Her Şey Com ekibi olarak sözü geçen bu ürünlerin halk sağlığını ne boyutta etkilediğini ve vatandaşların bu ürünleri alırken nelere dikkat etmeleri gerektiğini uzmanlara sorduk ve bir yazı dizisi hazırladık.

Yazı dizimizin 1. bölümü olan kozmetik ürünlerle ilgili olarak yaptığımız çalışmada; Prof. Dr. Aykan Canberk, Prof. Dr. Yıldız Tümerdem, Prof. Dr. Mithat Kıyak, Doç. Dr. Oğuz Özyaral, Doç. Dr. Ahu Birol, Op. Dr. Seçil Özdemir, Op. Dr. Olcay Şahin, Dr. Nezih Özdemir, Op. Dr. İnci Koca, Dr. Belma Bayraktar, Dr. Vildan Şengör, Uzm. Dr. Rukiye Kaymaz, Dr. Seda Yıldırım, Dr. Özlen Kaya Çardak, Dr. Ayça Gül sorularımızı yanıtladı.

Aldığımız yanıtlara göre, güvenilirliği onaylanmamış kozmetik ürünlerdeki zararlı matddelerin deri yoluyla vücuda girerek böbrek hastalığından karaciğer bozukluğuna, kansızlıktan deri alerjisine kadar çok çeşitli sağlık sorununa neden olabiliyor. Hatta bileşenlerindeki kimyasal maddeler ürünün uzun süreli kullanımı halinde kullanan kişi açısından kanser riski yaratıyor.

Hekimler, standartlara uygun üretildiğine dair gerekli kurumlardan onay almış ürünlerin kullanılmasını öneriyorlar.

15 uzman hekime yönelttiğimiz sorular ve yanıtlarını yayınlıyoruz:

“DERİ, BÖBREK VE KARACİĞER HASTALIKLARINA YOL AÇABİLİR”

Prof. Dr. Aykan Canberk (İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi)

. Üretimi sağlık koşullarına uygun olmayan; kolonya, saç renklendirici, yüz maskesi, sürme, sabun, yüz boyası, pudra ve bebek pudrası gibi ürünlerin insan sağlığına zararları nelerdir?
“Cildimize dışarıdan sürdüğümüz her türlü bileşik gerek antiseptik gerekse temizleyici olsun deriden emilir. O nedenle bu kimyasal bileşiklerin uzun süre ve devamlı, bilinçsizce kullanılması kişilerde deri ve sistemik hastalıklarına yol açabilir. Özellikle deride yara, sıyrık, akne gibi yerlerden bu ürünlerdeki bileşiklerin kana geçme ihtimali yüksektir. O nedenle bunların dikkatli ve kontrol altında kullanılması gerekiyor. Ayrıca, kemik iliğini etkileyerek kansızlığa yol açabilir. Böbrek ve karaciğeri de etkileyebilir.”

“HER TÜR KİMYASAL MADDEDE KANSEROJEN RİSK VARDIR”

. Bu ürünler kansere neden olur mu?
“Her türlü kimyasal bileşiğin kanser yapma riski vardır. Kesinlikle kanser yapar diyemeyiz ama kanserojen bileşikler arasına sokulabilir. Her tür kimyasalda kanserojen risk vardır, bunu engelleyemeyiz. Bu tür ürünlerin devamlı olarak kullanılması sorun yaratacaktır.”

“UCUZ ÜRÜN ALMAYIN”

Prof. Dr. Yıldız Tümerdem (Yeni Yüzyıl Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı – Halk Sağlığı Uzmanı)

. Sağlık Bakanlığı’nın deşifre ettiği, günlük hayatımızda sıkça kullandığımız bu ürünler halk sağlığını nasıl etkiler?
“Günlük yaşamımızda kullandığımız kozmetik ürünlerde elimizi yıkadığımız sabun, yüzümüze sürdüğümüz maske, gözümüze sürdüğümüz sürmeler de dahil her şey eğer standarda uygun, içinde toksik madde olmayan, Uzak Doğu’dan getirilen ucuz ürünler değilse ve bu ürünlere alerjimiz yoksa insan sağlığına zararlı değildir.

Ucuz olan, pazarlarda satılan şeyleri almamak gerekir. Çocuklar başta olmak üzere, içinde toksik madde bulunan ürünleri kullanmak insan sağlığına çok zararlıdır. Ciltte kansere sebep olabilirler. Bu ürünler ciltten emilirler, bu nedenle biz gebe kadınlara özellikle makyaj yapmamalarını, saçlarını boyamamalarını, aldıkları her şeyin standartlara uygun olması gerektiğini, kaçak ürün olmaması gerektiğini söyleriz çünkü ürünler ciltten geçerek bebeği olumsuz etkiliyor, toksik tesirle anne karnındaki bebeğin gelişimini etkiliyor. Anomalilere, düşüklere sebep oluyor.

Sokaklarda satılan giysiler, çantalar, terlik, ayakkabı, cildimize sürdüğümüz her şey insan sağlığına zararlı. Çocuklarda gelişme geriliği, davranış kusurları, kanser ve benzeri hastalıklara sebep oluyor. Bu tip maddeleri kullanan kişilerin ileride alzheimer, parkinson gibi hastalıklara yakalanmasına sebep oluyor.

Göze sürülen sürmeler, içindeki maddelere bağlı olarak. Gözde herhangi bir enfeksiyon oluşturarak körlüğe kadar uzanan bir sağlık sorununa neden olabilir.”

“STANDARTA UYGUN ÜRETİLMEYEN KOLONYALAR ORGANLARA ZARAR VERİYOR”

. Kolonyalar ne gibi sorunlara yol açabilir? Tüketiciler, kolonya alırken nelere dikkat etmelidir?
“Standarta uygun olarak üretilen kolonya, kullanan kişinin alerjisi de yoksa sağlığa zararlı değildir. Ama piyasadaki kolonyanın birçoğunda insan sağlığına zararlı olan çeşitli alkoller var ve bunların toksik tesiri var. Ve biz bu kolonyaları elimize, yüzümüze sürüyoruz. Derimize sürdüğümüz her şey emiliyor ve vücutta dolaşarak organlara zarar veriyor.

“METİL ALKOL ÖLDÜREBİLİR”

Prof. Dr. Mithat Kıyak (Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Müdürü – Sağlık Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi)

. Günlük hayatta kullandığımız kozmetik ürünler halk sağlığını nasıl etkiliyor?
“Bu ürünleri kullanırken dikkatli olmak gerekiyor çünkü içerdikleri kimyasallar hatta toksik ürünler sağlığı bozucu etki yapabilirler ama her birinin farklı etkileri olacağı için hepsi için net bir şey söylemek zor ama genel olarak tahrişler, alerjiler, solunum sistemi hastalıkları, enfeksiyon ve kanser yapabilirler. Mikrop üreyecek bazı ürünler varsa bunlar enfeksiyona neden olabilir. Mesela kolonya etil alkol ile yapılmışsa hiçbir sorun yok ama Sağlık Bakanlığı’nın araştırdığı ürünler içerisinde üreticilerin metil alkol kullandığı ortaya çıktı. Metil alkol de vücuttaki emilimi yavaş tutuyor, kana geçmesi hızlı ama atılması daha yavaş oluyor.

Metabolize uğruyor ve bu süreçte de formik asit ortaya çıkıyor. Formik asitin hem sinir sistemi üzerinde hem de göz üzerinde toksik etkileri var. Bu etki gözde körlüğe kadar varabiliyor hatta kişiyi öldürebiliyor. Metil alkol yüksek dozda alınırsa akut zehirlenme, bunun ardında da ölüme yol açabiliyor. Normal kolonya olarak kullanıldığında herhangi bir sorun olmaz ama ileride ne olacağını bilemeyiz. İleride herhangi bir hastalık ortaya çıktığı zaman, ‘Bu kişi şunu kullanmıştı, hastalık şundan oldu’ diyebilmek oldukça zor, kanıtlamak zor ama toplumdaki kanser oranı maalesef giderek artıyor.

Kozmetik ürünlerde de sağlığa aykırı maddeler bulundu. Bu ürünlerde de az ya da çok toksik etki bulunan kimyasallar kullanılıyor. Bunların bir bölümü solunum yoluyla bir bölümü de deriden emilerek vücuda giriyor. Kozmetik ürünü sürekli kullanan insanlar da var, arada sırada kullanan insanlar da var. Bu konuda kişilerin yapıları da önemli. Dışarıdan gelen antijene karşı daha kolay tepki veren insanlar var. Sonuçta bunlara bağlı alerji, tahriş, enfeksiyonlar, kanser de meydana gelebiliyor. Piyasadaki kozmetiklere dikkat edildiğinde o kadar çok kimyasal madde kullanılıyor ki tüketici ne yapacak bilmiyorum…”

“ÜRETİCİLERİN TOPLUMSAL SORUMLULUK BİLİNCİNDE ÇALIŞMALARI LAZIM”

. Üniversite bünyesinde piyasadaki kozmetik ürünlerle ilgili çalışma yapıyor musunuz?
 “Sağlık Bakanlığı içinde çalışan halk sağlığı uzmanları var, onlar bu tarz çalışmaları daha çok yönlendiriyorlar. Ben de çalışmıştım. Her bir maddeyi analize göndermek, araştırmak, sonuçlandırmak mümkün değil…

Üreticilerin de toplumsal sorumluluk bilincinde çalışmaları lazım. O nedenle bu tür madde kullananların cezası sadece para cezası ile geçiştirilmemeli. Bu markaların topluma duyurulması çok büyük cezadır aslında, Sağlık Bakanlığı denetimleri yapıyor belki şikayet belki tesadüfen bazı yerler denetleniyor, analizler yapılıyor ve sağlığa aykırı bir durum saptandığında da para cezası kesiliyor ve o ürünleri toplatmaları gerekiyor. Toplatma işlemi tam olarak yapılabiliyor mu burada bir soru işareti olabilir, seri numaralarına göre o ürünleri toplayabilecek bir organizasyon yapılabiliyor mu; o nedenle biraz zor o yüzden topluma da sorumluluk düşüyor bu tür açıklamalar sonucunda toplum da tepki verecek ve o ürünleri almamaya başlayacak. Bu kez üretici açısından sorun olacak, ceza da bu olacak. Bu, kapatmaktan daha da büyük bir ceza ve en büyük caydırıcı şey.

Bazen üretimin elinde olmayan şeyler olabiliyor ama kasıtlı olarak ürünün içerisine sağlığa aykırı bir yabancı madde katılmışsa kapatmayı bırakın; toplum sağlığını bozduğu için mahkemeye verilmesi lazım.”

“ÇOK GEREKMEDİKÇE PUDRA KULLANMAYIN”

. Peki, vatandaşlar bu ürünleri alırken nelere dikkat etmeli?
“Bunu dışarıdan saptayabilmek zor, sadece marka olarak iyi bilinen markalara yönelmek gerekiyor. kozmetik kullanırken yine kimin tarafından yapıldığı belli olmayan kozmetiklerin kullanılmaması gerekiyor. Aldıkları malzemelerde içerikte neler kullanılmış diye içeriği belirten firmaları tercih etmek daha akıllıca olacaktır.

Mümkün olduğunca da pudra kullanmamak gerekiyor. Bebek pudrası için özellikle söylüyorum ama yüz pudraları da bir ölçü de zararlıdır. Çünkü içeriğinde ne olduğunu bilemediğimiz, ayrıştırılamayan maddeler olabilir. Kanserojen etkisi olan malzemeler de olabilir, ayrıca hekim olarak baktığımda bebekte pudra kullandığınızda diyelim ki bebek idrar yaptı, o pudra daha beter pişik yapar. Genelde tüm pudralarda da solunum yoluyla inhalasyon olayı var. Çok gerekmedikçe pudra kullanmamak en doğrusu, uzak durmak gerekiyor.”

“ETİL ALKOL YERİNE METİL ALKOL KULLANILIYOR ÇÜNKÜ DAHA UCUZ”

Doç. Dr. Oğuz Özyaral (Yeni Yüzyıl Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Müdürü – Eczacılık Fakültesi Farmasötik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı)

. Sağlık Bakanlığı’nın deşifre ettiği, günlük hayatımızda sıkça kullandığımız bu ürünler halk sağlığını nasıl etkiliyor?
“Bir ürünün -ilaç ya da kozmetik- piyasaya çıkabilmesi için mutlak ruhsat alması gerekiyor. Ruhsat alan bir üründe  insan sağlığını olumsuz yönde etkileyecek hiçbir madde bulunamaz. Durum bu olmasına rağmen bakanlıktan izin alındıktan sonra ürünün içine, ürünün niteliğine yakın başka bir kimyasal, herhangi bir dolgu maddesi ya da etken madde katılmamalıdır. Dolayısıyla bu durumun aksine bir tavır sergilendiği zaman o ürünü üreten firma cezalandırılır yani kapatılır. Bu son derece önemlidir.

Kolonyada etil alkol bulunması gerekirken; insan sağlığına tamamen zararlı olan metil alkol kullanılıyor çünkü daha ucuz. Bu etik değil yani ahlaka uygun değil, siz hiçbir şartla insan sağlığını tehdit eden bir ürünü piyasaya sunamazsınız.

Biz halkımıza diyoruz ki, ambalajları ellenemeyen, açılamayan, koklanamayan, başkası tarafından müdahale edilemeyen ambalajlı ürünleri kullanın.

Kozmetik ürünler sahtekarlıkla üretildiğinde ciltte alerjik reaksiyon ve dermatolojik problemlere neden olur ve bu kansere kadar gider. Bu yüzden hiç kimse halk sağlığıyla oynayamaz, Sağlık Bakanlığı çok doğru bir adım attı.”

“ETİKETLİ ÜRÜN ALIN”

. Vatandaşlar kozmetik ürün alırken nelere dikkat etmeli?
“Marka önemlidir. Sokaktan herhangi bir şişeye doldurulmuş, üzerindeki etiketi bile garip olan ürünleri almayın. Zaten gerçek bir kolonya almaya kalktığınızda ürünün üzerinde etiketi vardır. Nerede doldurulduğu, dolum tarihi ve ürünün nitelikleri yazar. Ayrıca karton kutusu vardır, karton kutu dışında da açılamaz ambalaj bulunur.

Eğer bir markette, havaalanı gibi yerlerde 100 liraya aldığınız ürünü, bir başka yerde 10 liraya görüyorsanız o mutlaka sahtedir ya da çalıntı maldır. Böyle olunca bu ürünü her halükarda almamamız gerekiyor. Siz doğru bir ürün satın alın ki, vergisi ödensin. Vergisi ödensin ki ülke zenginleşsin. Halkımıza bunu öğretmeliyiz, 30 tane alacağımıza bir tane alalım ama kaliteli ürün tüketelim.”

“KOLONYA KÖRLÜK YAPABİLİR”

Op. Dr. Seçil Özdemir (Medical Park Antalya Hastane Kompleksi Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı)

. Kullanılan kolonya ve sabunlar gözde ne gibi problemlere yol açar? Geçici ya da kalıcı körlüğe neden olabilir mi?
“Kullanılan malzemelerin içeriklerinin Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış olması gerekmektedir. Özellikle kolonyalarda kullanılan etil alkol yerine ucuz olduğu için metil alkol kullanılması körlük etkisi oluşturabilir. Bu maddelerin içerikleri cilt için uygun olsa bile korneaya temasları halinde kalıcı körlük gelişebilir.”

“TESTER (DENEME) ÜRÜNLER KULLANILMAMALI”

. Göz kozmetiğinde kullanılan sürmenin, göze nüfuz etmesi durumunda gözde enfeksiyon meydana gelebilir mi? Kişiler kozmetik ürünü seçerken nelere dikkat etmeli?
“Kozmetik ürünlerin içeriklerinin denetim altında tutulması çok önemlidir. Güvenirliliğinden emin olunmayan markaların kullanılması başka bir kişiye ait makyaj malzemelerinin kullanılması enfeksiyon için risk oluşturur. Kozmetik ürünleri seçerken bilinen markaları tercih etmek tester ürünleri vücudumuza temas ettirmemek gerekir. Ürün hijyene uygun olsa dahi bazı ürünler, bazı kimselerde alerjiye sebep olabilir. Bu durumda alerji testi yapılması faydalı olabilir. Güvenilir bir makyaj malzemesi normal koşullarda enfeksiyon oluşturmaz.”

“KOLONYA VE SABUN GÖZ MAKYAJI TEMİZLİĞİNDE KULLANILMAMALI”

Op. Dr. Olcay Şahin (Memorial Ataşehir Hastanesi Göz Merkezi Göz Hastalıkları Uzmanı)

. Kullanılan kolonya ve sabunlar gözde ne gibi problemlere yol açar? Geçici ya da kalıcı körlüğe neden olabilir mi?
“Öncelikle kolonya ve sabunların göz yıkama veya göz makyajı temizliğinde kullanılmaları doğru değildir. Hem içine kaçma durumunda göz yüzeyini tahriş ederler, hem de göz çevresi cildini kuruturlar. Kolonya alkol olduğu için göze kaçması halinde yüzey epitelini kaldıracağı için ciddi tedavi gerektiren duruma yol açar, bu durum görme kaybı yaratacağı için de ‘geçici körlük yapabilir’ diyebiliriz.”

“ORTAK KULLANILAN SÜRME ENFEKSİYON NEDENİ”

. Göz kozmetiğinde kullanılan sürmenin, göze nüfuz etmesi durumunda gözde enfeksiyon meydana gelebilir mi?
“Göz makyaj malzemeleri ortak kullanılmamalıdır. Başkalarının kullandığı sürme ile beraber her çeşit göz enfeksiyonu taşınabilir; diğer türlü sürme kullanmak bir enfeksiyon nedeni değildir.”

“ONAYLANMIŞ MARKALAR TERCİH EDİLMELİ”

. Kişiler kozmetik ürünü seçerken göz sağlığı için nelere dikkat etmeli?
“Öncelikle ürünü almadan önce alerji yapıp yapmadığı ‘tester’ ile denenmelidir. Göz makyajı, nemlendirici ve temizleme ürünlerinde alerji ve içerik yönünden test edilip onaylanmış markası olan ürünler tercih edilmelidir. Göz sağlığı için makyaj temizliğine de özen gösterilmelidir.”

“TEDAVİYE RAĞMEN TEKRARLAYAN ŞİKAYETLER OLUŞABİLİR”

Dr. Nezih Özdemir (International Hospital Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı)

. Kullanılan kolonya ve sabunlar gözde ne gibi problemlere yol açar? Geçici ya da kalıcı körlüğe neden olabilir mi?
“Kullanılan  kolonya  ve  sabunlar  içerdikleri  alkol  ve  çesitli  kimyasal  tuzlar  nedeniyle  çok  hassas  olan  göz  mukozası  ve  göz kapak  cildini  etkileyebilirler. Kimyasal  etkinin  şiddetine bağlı olarak   göz  yüzeyini  örten  konjonktiva  epitelinde  dökülmeler, küçük ülserler ve  uzun  süren  kızarıklıklara  neden  olurlar  ve  infeksiyon  gelişmesini  kolaylaştırırlar. Göz  önünde  bulunan  camsı  tabaka ( kornea) epiteli  etkilenirse  bulanık  görme, gözde  kızarıklık  ve  ağrı, çapaklanma  ve  ikincil  infeksiyonlar ortaya  çıkar. Tedavi  edilmediği  taktirde yüzeyde  oluşan  lezyonun derinliğine  bağlı  olarak  görmeyi  bile  etkileyen  kalıcı  lekeler  oluşabilir. Alerjik  reaksiyonlar  meydana  gelirse  tedavi  süresi  uzar  ve tedaviye  rağmen  tekrarlayan  şikayetler  oluşur.”

. Göz kozmetiğinde kullanılan sürmenin, göze nüfuz etmesi durumunda gözde enfeksiyon meydana gelebilir mi? Bu durumda ne yapılmalı?
“Makyaj  malzemeleri  kullanan  bazı  kişilerde  alerjik  reaksiyonlar  meydana  getirir. İçerdikleri  bazı  maddeler nedeniyle  alerjik  olmadığı  söylenen  kaliteli  malzemeler  bile  benzer  alerjik  şikayetler  yapabilir. Göz kapaklarında şişlik kaşıntı, kızarıklık, tekrarlayan  çapaklanma  ve  bulanık  görme  gibi  şikayetler  oluşur. Bu durumda makyaj yapmamak, kullanılan malzeme markasını değiştirmek ve bir göz doktorundan tedavi önerileri almak gerekir.”

“KOLONYA DERİN EROZYONLARA NEDEN OLUR”

Op. Dr. İnci Koca (KadıköyŞifa Ataşehir Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı)

. Kullanılan kolonya ve sabunlar gözde ne gibi problemlere yol açar? Geçici ya da kalıcı körlüğe neden olabilir mi?
“Kolonya içinde bulunan alkol temas ettiğinde kornea konjunktiva gibi ön segment dokularında erozyon oluşturur. Derin erozyonlar kalıcı skarlara böylece görme bozukluklarına neden olabilir. Sabunlar ile bu şekilde toksikasyonlar izlememekteyiz.”

“SÜRMELER MİKROP BARINDIRIYOR İSE ENFEKSİYON YARATABİLİR”

. Göz kozmetiğinde kullanılan sürmenin, göze nüfuz etmesi durumunda gözde enfeksiyon meydana gelebilir mi? Bu durumda ne yapılmalı?
“Sürmeler mikrop barındırıyor ise uygulandıklarında enfeksiyon yaratabilirler. Ancak steril olan sürmenin dahi yarattığı kronik kimyasal etki alerjik konjunktivit ve gözyaşı fonksiyon bozuklukları oluşturmaktadır. Tüm göz kozmetiklerinin kimyasal ajan olduğunu bilip kirpikli hattan içeri girmeyecek, yani gözyaşına karışmayacak şekilde uygulanmaları uygun olur.”

“ÜRÜNLERDE KURŞUN VE MİKROBİYAL AJANLAR TESPİT EDİLDİ”

Doç. Dr. Ahu Birol (Memorial Şişli Hastanesi Dermatoloji Uzmanı)

. Sağlık bakanlığının yasakladığı ürünlerin içeriğinde hangi zararlı maddeler bulunuyor. Bu maddelerin sağlığa olumsuz etkileri nelerdir?
“Sağlık Bakanlığının bu ürünleri yasaklamasının sebebi içerisinde alkol yerine metanol bulunması, kurşun içermesi, bazı ürünlerde ise mikrobiyal ajanların tespit edilmesi. Mikrop içeren ürünler deride enfeksiyona, iltihaplanma ve apseye neden olabilir. Dışarıdan bakarak
bu ürünleri anlamak mümkün değildir. Güvenilir markalardan, ambalajı açılmamış ürünleri kullanmak gerekir. Açıklanan bu ürünlerin içerisinde kursun tespit edilmiştir. Hamile kadınlar ve çocuklarda davranışsal bozukluk ve öğrenme sorunlarına yol açabilir. Kurşun bazı endüstriyel alanlarda 1970’li yıllardan beri kullanılmıyor.”

“SAĞLIKSIZ KOŞULLARDA ÜRETİLEN SAÇ BOYALARI KANSER YAPIYOR”

Dr. Belma Bayraktar (Acıbadem Bakırköy Hastanesi Dermatoloji Uzmanı)

. Sağlık koşullarına uygun olarak üretilmeyen kolonya, yüz maskesi, saç renklendirici, sabun, yüz boyası, pudra, bebek pudrası gibi ürünler ciltte ne gibi sorunlara neden oluyor?
“Sabunlar  cilt  yapısına  uygun  seçilmeli, içeriklerinde  kimyasal  madde  olmamalı, bilhassa    şampuan  ve  sabunlar  sodyum  lairil  sulfat  içermemeli. Kesinlikle çok  köpürmesi  iyi  temizlediği  şeklinde  algılanmamalı. Kontrolsüzce merdiven altı üretilen pudralar  cilt  gözeneklerini  tıkıyor. Yağlı  ciltliler  genelde parlamayı  önlemek için pudra kullanıyor. Bu kişilerde akne  oluşumuna  neden olabiliyor. Kuru  ciltler  kullandığında  ise  cilt  kurulukları artıyor. Sağlıksız koşullarda üretilen boyalar, saç  renklendiriciler  cilt  tarafından emilip, diğer  organlarda  kanserojen etki  bile  gösterebiliyor. Kolonya  cildi  kurutuyor, tahriş ediyor, güneşte irritasyon ve  lekelenme  oluşturuyor. Üstelik  antiseptik  de  değil. Bu tarz makyaj  malzemeleri de alerjik  reaksiyonlara  neden olabiliyor. Peelingler uygun ürünle uygulanmadığında, özellikle  yazın  tahriş  ve  lekelere zemin hazırlıyor.”

“HÜCRE YAPISINI BOZUYOR”

Dr. Vildan Şengör  (Acıbadem Ataşehir Cerrahi Tıp Merkezi Dermatoloji Uzmanı)

. Bebekler ve yaşlılar sağlıksız kozmetik ürünlerden nasıl etkileniyorlar?
“Açıklanan ürünler bebekler ve yaşlılar dahil olmak üzere her yaş grubunda sıkça kullanılan ürünlerdir. Cilde uygulanan her ürün kan dolaşımıyla hızla emiliyor ve beyin dahil tüm organlara ulaşıyor. Özellikle sağlıksız koşullarda üretilen bu ürünler, bebek ve yaşlılarda daha ince ve hassas olan deride alerjik reaksiyonlar ve toksik maddelerin etkisiyle deformasyonlar olabiliyor. Hücrenin yapısı olumsuz etkileniyor.”

“PEELING MALZEMELERİNDE MİKROBİK CANLILAR SAPTANDI”

. Yüz maskesi, peeling ve boyalar ciltte ne gibi sıkıntılara yol açar? Ciltte kalıcı deformelere neden olur mu?
“Yüz maskesi, peeling ve saç boyası gibi ürünlerde saptanan kurşun ağır metal hücreler için aşırı zehirli bir maddedir. Uzun süre kullanımı birikici etki yapıp sinir sistemini, kan hücrelerini bile olumsuz etkileyebiliyor. Kanserojen olabiliyor. Ayrıca bu tarz peeling malzemelerinde mikrobik canlılar saptandı. Bu mikroorganizmalar ciltte enfeksiyonlara, çıbanlara ve sivilcelenmelere zemin hazırlıyor.”

“BEBEK VE ÇOCUKLARDA YÜZE SÜRÜLMESİ ÇOK SAKINCALI”

. Kolonyanın cilde sürülerek dışarıya çıkılması ciltte lekelenmelere yol açıyor. Açıklanan ve uygun olmayan bu kolonyalar başka ne gibi sıkıntılar doğurur?
“Kolonyada olması gereken etil alkol ve esans. Bunun yerine metil alkol kullanılırsa zehirlenmelere neden oluyor. Metil alkol deriden emiliyor ve kana karışıyor. Göz üzerinde körlüğe varabilecek zararlı etkilere sahiptir. Güneş gören yerlere sürülünce kalıcı kahverengi lekeler olabiliyor. Ciltte kuruma, egzamaya yatkınlık ve alerjik reaksiyonlar yapabiliyor. Bebek ve çocuklarda yüze sürülmesi çok sakıncalı.”

“KOLONYA YARA ÜZERİNE SÜRÜLMEMELİ”

. Kolonya alırken ve kullanırken nelere dikkat edilmelidir?
“Kolonyada etil alkol olmalı. Alkolün Derecesi 80’in altında olmamalı. Gün içinde sık sık  sürülen kolonya egzamayı, deri alerjilerini tetikliyor. Limon kolonyası dışındaki renkli ve ağır esanslı kolonyalar daha kolay lekelenme yapabiliyor. Kolonyayı yüze sürmek, göz çevresine yaklaştırmak doğru değil. Kolonya mikrop öldürücü veya antiseptik değildir. Açık yaranın veya yanan kaşınan yerin üzerine kolonya sürülmemesi gerekiyor.”

“EGZAMAYA NEDEN OLABİLİR”

Uzm. Dr. Rukiye Kaymaz (KadıköyŞifa Ataşehir Hastanesi Dermatoloji Uzmanı)

. Kolonyanın cilde sürülerek dışarıya çıkılması ciltte lekelenmelere yol açıyor. Açıklanan ve Sağlık Bakanlığı’nın güvensiz ürün olarak açıkladığı
kolonyalar başka ne gibi sıkıntılar doğurur?
“Bu tarz ürünler cilt kalitesini olumsuz etkileyebilir. Ciltte kızarıklık, yara, leke, alerjik tepkimelere neden olabilir. Lekelenme kalıcı olabilir. Bu kolonyalar metanolden dolayı gözle temas durumunda körlük nedeni olabilir. Temas ettikleri yüzeyde tahriş ve ekzemaya neden olabilir.
İyi bilinen marka tercih edilmelidir. Güneşle tepkime riski nedeniyle açıkta kalan alanlara güneş etkisinin yoğun olduğu saatlerde kolonya uygulanmamasını öneririm.”

“BEBEK BAKIMINDA PUDRA KULLANILMAMALI”

Dr. Seda Yıldırım (Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı)

. Sağlık Bakanlığı’nın deşifre ettiği uygunsuz malzemeler arasında bebek pudrası da var. Bebek sağlığını nasıl etkiler bu pudralar?
“Artık bebek bakımında pudraları kullanmıyoruz. Birincisi, pudra hangi marka veya hangi tipte olursa olsun zaten hassas olan bebek cildinde gözenekleri tıkıyor. Bu durum gözeneklerin hava ile temasının bozulmasına ve terleme mekanizmasının engellenmesine, bunun sonucunda da istenmeyen isilik, pişik veya egzamalara yol açıyor. Ayrıca  içlerindeki koruyucu amaçlı kullanılan ya da güzel koku verme amaçlı kullanılan katkı maddeleri  de gözeneklerden emilip uzun vadede istenmeyen zararlı etkiler yapabiliyor.”

“BEBEKLERDE PUDRA YERİNE ZEYTİNYAĞI KULLANILMALI”

Dr. Özlen Kaya Çardak (Memorial Ataşehir Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzmanı)

. Bebeklerde pudra kullanımını önerir misiniz?
“Bebeklerde özellikle pişik ve benzeri sorunlarda eski dönemlerde en sık kullanılan ürün bebek pudrasıydı. Artık pişik sorununun çözümünde çok daha etkili ve güvenilir ürünler mevcut olduğundan ve pudraların çok ince zerrecikler içermesi ve bebeklerin solunum yollarına kaçarak nefes almada zorluk yaratması nedeniyle pediatristler olarak pudra önermiyoruz.

Pudralar kısa vadede annelere faydalıymış gibi görünse de gözenekleri tıkayarak uzun vadede zararlı olabilir. Pudraların yoğun kullanımı da nefes yollarına kaçarak solunum sıkıntısı yaratabilir. Pişik ve benzeri sorunlarda aslında ilaçlardan önce kullanılacak en faydalı ürün doğal sızma zeytinyağıdır. Zeytinyağı hem bebek cildini nemlendirir hem de birbirine değen cilt yüzeylerinde tahrişe engel olur.

“TALK PUDRA YUMURTALIK KANSERİ YAPABİLİR”

Dr. Ayça Gül (Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı)

. Bebek pudralarının bebeğin sağlığı üzerindeki etkileri nelerdir?
“Sağlıksız üretilmiş pudralar içerdikleri kimyasal maddelerle ve oluşturduğu mekanik etkiyle bebek sağlığını etkileyebilir. Mekanik olarak etkileri; pudrada bulunan partiküllerin kullanımı sırasında havada asılı kalır ve hem bebekler hem de ebeveynler tarafından solunur. Bu da üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra bu partiküller idrar yollarından içeriye girerek üriner sistemde enfeksiyona yol açabilmektedir. Bu nedenle solunum yolları hassas bireylerin dikkatli olması gerekir.

Genital bölgede de dikkatli olmak gerekir. Ayrıca uygulanan bölge pudra partikülleriyle kaplandığı için iyi hava alamazsa iyileşmesi gecikebilir. Kimyasal olarak ise, uygunsuz üretilmiş pudralarda bulunabilen bazı maddelerin miktarı fazlaysa zararlı etki yapabilir.

Diazolidinyl Urea : Antiseptik özellikli kullanılır.Yüksek toksik özelliklidir. Germall II ve Germall 115 diye adlandırılabiliyor. Daha çok vücut pudralarında, sabun ve temizleyicilerde, losyonlar, nemlendiricilerde, makyaj temizleyicilerde kullanılıyor.

Imidazolidinyl Urea: Parabenlerden sonra en geniş alanlı kullanılan madde. Amerikan Dermatoloji Akademisi bu maddeyi kontrakt dermatit (bir tür deri iltihabı) sebebi olarak gösteriyor. Bebek pudraları, yağları, şampuanları, kolonyalar, losyonlar ve makyaj temizleyicilerde bulunuyor.

Talk pudrası: Kanserojen etkisi ispatlanmış olan asbest lifleri içerebilir ve bu şekilde vücudunuza sürdüğünüz bir tutam pudrada bulunabilecek asbest lifleri akciğerlerinize rahatlıkla gidebilir. Genital organlar civarında talk kullanılması kanser riskini artırabilir. Yapılan bir araştırmada, genital bölgede talk pudrası kullanımının yumurtalık kanserine neden olabileceği gösterilmektedir. Özellikle bebeklerde teneffüs yoluyla önemli solunum risklerini beraberinde getirdiğinden, kullanılmamalıdır.

Fitalat: Yapılan araştırmalarda fitalat içeren ürünleri kullananlarda astım, alerjik nezle ve egzama gibi hastalıkların daha fazla görüldüğü ve hastalık belirtilerinin daha şiddetli olduğu belirlenmiştir. Ayrıca üreme sistemini de olumsuz etkilediği hayvanlarda yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.

“ÜRÜN DOKTORA DANIŞARAK ALINMALI”

. Anne babalar bebek pudrası seçerken nelere dikkat etmeliler?
“Pudra çok gerekli bir destek ürünü olmamakla beraber ve birtakım sıkıntılara yol açabilmesi nedeniyle eğer gerekliyse; ailelerin içeriğini kontrol ederek ve doktorlarına danışarak güvenilir bir markanın ürünün kullanmaları gerekir.”

“UZMANLAR UYARIYOR, KOZMETİK ÜRÜN ALIRKEN ŞUNLARA DİKKAT EDİN”

. Kozmetik ürünler dikkatli ve kontrol altında kullanılmalıdır.

. Ucuz olan, pazarlarda satılan şeyleri almamak gerekir. Çocuklar başta olmak üzere, içinde toksik madde bulunan ürünleri kullanmak insan sağlığına çok zararlıdır.

. Standarda uygun üretilen ürünleri alın.

. Ambalajları açılamayan, koklanamayan, başkası tarafından müdahale edilemeyen ürünleri kullanın.

. Kolonya alırken, üzerinde etiketi olan, dolum yeri, dolum tarihi ve ürünün nitelikleri yazan ürünü alın.

. Ürünün kalitesini dışarıdan saptayamıyorsanız, sadece marka olarak iyi bilinen markalara yönelin.

. Kozmetik ürün alırken; tester ürünleri vücudunuzla temas ettirmeyin.

. Kolonyanın yüze sürülmesi uygun değildir. Gözün içine kaçma durumunda göz yüzeyini tahriş eder, geçici körlük yapabilir hem de göz çevresi cildini kurutur.

. Göz makyajı, nemlendirici ve temizleme ürünlerinde alerji ve içerik yönünden test edilip onaylanmış markası olan ürünler tercih edin.

. Göz kapaklarınızda şişlik, kaşıntı, kızarıklık, tekrarlayan  çapaklanma  ve  bulanık  görme  gibi  şikayetler  oluşursa; bu durumda makyaj yapmayın, kullanılan malzeme markasını değiştirin ve bir göz doktorundan tedavi önerileri alın.

. Sabunlar  cilt  yapısına  uygun  seçilmeli, içeriklerinde  kimyasal  madde  olmayan ürünleri seçin.

. Güvenilir markalardan, ambalajı açılmamış ürünleri kullanmak gerekir. İçeriğinde kurşun tespit edilen ürünler, hamile kadınlar ve çocuklarda davranışsal bozukluk ve öğrenme sorunlarına yol açıyor.

. Pudra hangi marka veya hangi tipte olursa olsun ciltte gözenekleri tıkıyor. Mümkün olduğunca pudra kullanmayın.