RÖPORTAJ: Demet DEMİRKIR
Bebeklerde ilk altı ay anne sütünün önemi çok büyük. Bebeği pek çok hastalıktan koruyan ve bağışıklık sistemini güçlendiren anne sütünün altı aydan sonra ek gıdalarla birlikte iki yıl bebeğe verilmesi öneriliyor.
S.B. Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı Dr. Akın Usta, emzirmeye hastanede bir hemşire yardımıyla başlanmasını ve annenin doğru emzirme tekniğini öğrenmesi gerektiğini vurguladı.
Yanlış emzirmeye bağlı oluşan meme başı yaralarının bebeğe zarar vermediğini söyleyen Dr. Usta, yaralardan kaynaklanan ağrıya bağlı olarak bebeğin beslenmesinde aksaklıklar olacağını kaydetti.
Emzirme hakkında önerilerde bulunan Dr. Usta, kronik hastalığı olan anneler, ilaç kullanan anneler, emzirmenin anne sağlığına faydaları ve bebek dostu hastaneler hakkında sorularımızı yanıtladı.
. Emzirmenin önemi nedir?
Emzirmenin hem bebek hem anne açısından önemi büyüktür. Bebek açısından anne sütünün faydalarını şöyle sıralayabiliriz; bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirir, bebeğin ilerideki kronik hastalıklarla mücadelesine katkı sağlar, ishalli hastalıklara yakalanma ihtimalini azaltır.
Emzirmenin annelere faydaları ise şöyle; kilo problemi daha hızlı bir şekilde çözülmektedir ve meme kanseri riski azalmaktadır. Lohusalık dönemini daha rahat bir şekilde geçirmektedirler ve sağlıklı bebek yetiştirmek konusunda emzirmeyen annelere göre bir adım daha öndedirler.
. Emzirmeye ne zaman başlanmalıdır?
Doğumdan sonra ilk yarım saat içinde mutlaka emzirmeye başlanmalıdır. Aksi durumlarda mümkün olan en kısa sürede bebekler emzirilmelidir.
İLK ALTI AY SADECE ANNE SÜTÜ VERİLMELİ
. Doğru emzirme nasıl olmalıdır? Emzirme süresi ne kadar olmalıdır?
İlk altı ay sadece anne sütü diyoruz. Ek hiçbir gıda ya da besin maddesi olmadan sadece anne sütüyle beslenmek gerekiyor. Altı aydan sonra ek gıdalarla birlikte iki yıla kadar emzirmeyi öneriyoruz.
Ek besin maddelerine mutlaka altı aydan sonra başlamak gerekiyor fakat bebeğin yeterli ve dengeli beslenmesi için mutlaka altı aydan iki yaşına kadar emzirmeyi sürdürmek gerekiyor, bebeğin sağlık durumu ve bağışıklık sistemi açısından bu çok önemlidir.
EK GIDALARA BAŞLANACAĞI ZAMAN DOKTORA BAŞVURMAK GEREKİYOR
. Ek gıdaya başlayan bebeklere ne gibi gıdalar verilmeli?
Ek gıdalara başlanacağı zaman çocuk doktorundan bilgi almak gerekir. Gıdaları mümkün olduğunca alerjik etkisi az olan gıdalardan seçmeye dikkat edilmelidir. Örneğin, şeftali suyu, armut suyu ya da elma suyu gibi… Bir gıdayı vermeye başladıktan sonra ikinci bir gıdayı, besin toleransı takip edebilmek için bir iki hafta aralıklarla vermek gerekiyor ve mutlaka toleransı iyi takip etmek gerekiyor.
. Altı aydan önce ek gıdaya başlanırsa bebekte ne gibi sorunlarla karşılaşılabilir?
Altı aydan önce ek gıda alan bebeklerde ishalli hastalıklar sık görülür. Sütün erken kesilmesine bağlı bağışıklık sisteminde zayıflama söz konusu olabilir. Ayrıca, ek gıdaların besin değeri yüksek ya da düşük olduğu durumlarda bebek ya beslenme problemi çeker ya da aşırı beslenmeden dolayı aşırı kilolu olur.
MEME BAŞI YARALARI YANLIŞ EMZİRMENİN SONUCU
. Emzirme nedeniyle oluşan meme başı yaraları bebeğe zarar verir mi? Ne yapılmalı?
Meme başı yaraları bebeğe zarar vermez fakat annelere emzirme konusunda bir engel teşkil eder. Meme başı yarasının sebebi öncelikle yanlış emzirme teknikleridir. Çok büyük bir anne grubunda bebeğin yanlış pozisyonuna bağlı ya da meme başının bebeğe yanlış verilmesinden kaynaklandığını görüyoruz.
Meme başı çatlağı durumunda annenin emzirme toleransını bozduğu için ya da acıdığından dolayı annenin emzirmekten vazgeçtiği ya da sık emzirememesinden dolayı bebeklerde beslenme problemleri olabilir, annenin sütünün azalmasına sebep olabilir. Bu durumda ek gıdaya erken başlamaya yani dolaylı olarak besin maddelerinin yanlış başlanmasına neden olduğundan dolayı zararlı olabilir.
. Doğru emzirme tekniği nasıl olmalı?
Hastanede bulunan hemşirelerin, annelere, bebeklerini ilk kucaklarına aldıkları zaman emzirmenin nasıl olduğunu göstermeleri gerekir. Bebeği tutuş pozisyonu, meme başının bebeğe verilmesi konusunda bilgi vermeleri gerekiyor.
Eskiden olan makaslama tekniğinin kullanılmayıp C şeklinde meme başının tüm kısmının yani siyah kısmının bebeğin ağzına verilmesi gerekir. Bu hem meme başı çatlaklarını azaltır hem de bebeğin sağlıklı emmesini sağlamış oluruz. Bebek, meme ucunu dudağının arasına sıkıştırırsa bu yanlış emzirme olur, ancak tüm siyah kısmı damağının arasına sıkıştırırsa meme ucu boşta kalır ve meme başı çatlakları oluşmaz.
. İlaç kullanımı ve emzirme konusunda yapılan hatalar nelerdir?
En çok sıkıntı çektiğimiz konulardan bir tanesi de özellikle antibiyotik tarzı ilaç kullanan annelerde emzirme konusudur. İlaç kullanan anneler kadın doğum ve çocuk doktorlarının önerileri doğrultusunda ilaç kullanırken de emzirmeye devam edebilirler.
. Kronik hastalığı olan anneler, bebeklerini emzirebilirler mi?
Birçok kronik hastalıkta emzirmeyi kesmiyoruz mutlaka bebeğin beslenmesine devam ediyoruz. Anne veya bebekte çok nadir bazı hastalıklarda emzirmeye ara vermek gerekiyor, bunun dışında emzirmeye ara vermiyoruz.
. “Nadir olan hastalıklar dışında emzirmeye ara vermiyoruz” dediniz. Nedir bu hastalıklar?
Örneğin annede olan aktif tüberküloz veya kemoterapi alan kanser hastalarında emzirmeyi kesiyoruz. Bebekte olan doğumsal metabolik hastalıkların bir kısmında örnek vermek gerekirse Galaktozemi, fenilketonüri veya birtakım karbonhidrat metabolizma hastalıklarında emzirmeyi kesiyoruz. Bu ve benzeri durumların tamamında ilgili branş hekiminin görüşü mutlaka alınmalıdır ve önerileri doğrultusunda hareket edilmelidir.
. Emzirmenin anneye ne gibi faydaları vardır?
Emzirmenin lohusalık döneminde anneye çok büyük faydaları var. Anne ile bebek arasındaki bağın kurulmasında ve annelik içgüdüsünün oluşumunda emzirmenin önemi çok büyüktür. Ayrıca doğumda alınan kiloların çabuk verilmesini sağlıyor; bu durum anneleri çok mutlu ediyor hem de emzirmeye teşvik ediyor. Bunun dışında süt hormonlarının süt salgılanmasını sağlama dışında anneyi yeni bir gebeliğe karşı koruduğunu biliyoruz. Bir önemli durum da anneyi meme kanserinden koruyor olması.
. Bebek dostu hastane nedir, kendisini böyle tanımlayan hastanelerde neler yapılıyor?
Bebek dostu hastane kavramı ilk kez 1991 yılında Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ve UNICEF’in işbirliğiyle oluşturulmuştur. Özellikle bebeklerde emzirme uygulamalarının henüz hastanedeyken başlatılmasını amaçlar.
Kadın doğum ve çocuk servisi olan büyük hastanelerde yatan ya da ayaktan tedavi alan hastaların hastane içerisinde emzirme eylemlerini gerçekleştirebilmeleri ve hastanenin buna maksimum derecede destek göstermelerini kapsıyor.
Portalımız daha iyi bir deneyim için çerez kullanmaktadır. Portalımızda ziyaretinize devam etmeniz durumunda çerez politikamızı kabul etmiş sayılırsınız.