Küresel Tütün Kontrolüne Zarar Verecek Bir Karar

Amerikan Gıda İlaç İdaresi (FDA) Amerika Birleşik Devletlerinde elektronik bir cihazla ısıtılan tütünü nikotin buharı haline getiren yeni bir ürünün (IQOS) pazarlamasına izin verdi. FDA, bu kararı nedeniyle dünyanın tanınmış tütün kontrol uzmanları ve kurumlarının ağır eleştirilerine hedef oldu. Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, Altı kıtada şubesi bulunan Uluslararası Tüberküloz ve Akciğer Hastalıkları Savaşım Birliği Genel Merkezi (Union) yaptığı resmi açıklama ile Amerikan Gıda ve İlaç İdaresinin kararı konusunda endişelerini dile getirdiğini belirtti. Dağlı, “Union’ın yaptığı açıklamada, kararın tütün endüstrisinin hedefinde bulunan düşük ve orta gelirli ülkelerin tüketicileri için tehdit oluşturacağı belirtildi. Tütün kontrolünün henüz çok güçlü olmadığı ülke hükümetleri için ise olumsuz örnek teşkil edeceği vurgulandı. Uluslararası Tüberküloz ve Akciğer Hastalıkları Savaşım Birliği, yeni ürünün, sigara içmeyen kişiler ile çocuk ve ergenler arasında tütün kullanımını başlatacağı riski konusunda dünya kamuoyunu uyardı.” dedi.

ÜRÜN “RISKİ AZALTILMIŞ” İDDİASI İLE SATILAMAYACAK

Amerikan Gıda İlaç İdaresi’nin (FDA) ürüne satış izni verirken tütün ürünlerine uygulanan çok önemli kısıtlamalar da getirdiğini belirten Dağlı, “FDA, gençliğin ürüne ulaşımı ve maruziyetini azaltmak için çok ciddi önlemler alınacağını, ürünün FDA onaylı olmadığını, bütün tütün ürünlerinin zararlı ve bağımlılık yapıcı olduğunu belirtti.Ürünü üreten ulusötesi tütün firmasının ‘azaltılmış maruziyet ve azaltılmış risk’ iddiası konusundaki başvurusunun henüz sonuçlanmadığının da altını çizdi.” diye belirtti.

TÜTÜN ENDÜSTRİSİNİN ESKİMEYEN TAKTİĞİ: “ZARAR AZALTMA”

Sağlığa Evet Derneği Sekreteri Prof. Dr. Füsun Yıldız, Tütün endüstrisi sigaranın kanser yaptığı anlaşıldığı 1952 yılından beri, kazancını düşürmemek için ‘güvenli sigara’ senaryosununu kullandığını belirterek, “Sırasıyla filtre, mentol, ‘light ve mild’ zarar azaltıcı olarak sunuldu, kamuoyu yanıltıldı. Giderek sigara içenlerin azalmasıyla, sağlık ve teknoloji düşkünü ‘Z’ nesli için elektronik teknolojiye paketlenmiş nikotin bağımlılığı sunuldu. ‘Alalade sigara içmeyi bırakıyorum’ cümlesinin İngilizce dilindeki baş harflerinden oluşan bir marka ile ‘Bu her şeyi değiştirir’ sloganı ile bazı ülkelerde pazara girdiler. Pazara girdikleri ülkelerden Romanya ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde saldırgan ve tütün kontrolünü hiçe sayan uygulamaları dikkati çekti. Yıllardır yasak olan tütün reklamları ifrata kaçılarak uygulandı. ‘Azaltılacak zararın’ endüstri kesesine olan zarar; değiştirilecek şeyin ‘tütün kontrolü kuralları’ olduğu kısa zamanda gözlendi.” dedi.

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ TÜTÜN KONTROLÜ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİNE TARAF DEĞİL!

Sağlığa Evet Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Osman Elbek ise, Dünya Sağlık Örgütü’nün uyarılarına dikkat çekerek şu bilgileri paylaştı:

“DSÖ, ısıtılan ürünlerin risksiz olmadığını, tütün kullanımını yeniden normalleştirebileceğini, sigara satan aldatıcı endüstri tarafından öncelikle gençler olmak üzere bütün topluma yönelik pazarlandığını, sigara kullanımını azaltacağına dair kanıt olmadığını duyuruyor. 181 üye devletin imzaladığı Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (TKÇS), hükümetleri tütün ve nikotin bağımlılığına karşı mücadele görevi yüklüyor. Türkiye 2004 yılında sözleşmeyi imzalayarak, yasası olarak kabul etmiştir. Amerika Birleşik Devletleri,  uluslararası sözleşmelere taraf olmamayı tercih etmekle tanınır. TKÇS’ye de taraf değildir. Diğer taraftan şimdi ulusötesi olan bir çok tütün firmasının doğduğu ve geliştiği ülkedir. Kararlarının sınırları ötesine aksedecek sonuçlar yarattığı da bilinir. Türkiye bu bilgiler ışığında tütün endüstrisine karşı halkını korumalıdır.”

TÜRKİYE’DE, ISITILAN TÜTÜN ÜRÜNLERİNE İZİN VERİLMEMELİ!

Sağlığa Evet Derneği Üyesi Efza Evrengil, Hong Kong’da ürünün yasaklanmasını öneren yasa teklifi görüşülürken, ABD’de izin verilmesi manidar bulunduğuna dikkat çekti. Evrengil, “Isıtılan tütün ürünü Singapur’da 2015’ten beri yasaktır. Avustralya nikotini zehir olarak sınıflandırarak, insanlar için tedavi amaçlı kullanım haricinde nikotin içeren tüm ürünleri yasaklamıştır. Finlandiya’da yasaktır ve 2030 tarihinden sonra tütün ve nikotin içeren ürünler satılmayacaktır.” dedi.

Evrengil ayrıca, “Türkiye için ısıtılan tütün ürünlerinin üretiminin, ticaretinin, piyasaya arzının yasaklanması hem Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’nin (TKÇS) (Madde 3-4-5), hedefleriyle, hem de 4207 sayılı Kanun ile (Madde 1) uyumludur. Bu ürünleri yasaklamak halk sağlığını korumakla uyumludur, bunlara izin vermek ise geri dönüşü zor halk sağlığı riskleri içerecektir.” diye belirtti.