Lazerlerle Gözdeki Kırma Kusurlarının Tedavisi

Hastalar hangi sıkıntıları nedeniyle gözlük veya kontakt lens kullanmaya ihtiyaç duyarlar? Her vakada hasta mutlaka gözlük ya da lens kullanmaktan kurtulur mu? Ameliyat için uygun göz olduğuna nasıl karar verilir? Ameliyat iki göze aynı anda yapılır mı? Lazer ameliyatı olan bir kişinin hastanede kalması gerekir mi? Lazer ameliyatı ne kadar sürer? Hastaneden çıkarken göz bir süre kapalı kalır mı? Böyle bir operasyonu geçiren bir hasta ne kadar süre denize veya havuza giremez? Kadınlar ne kadar süre ile gözlerine makyaj yapamazlar? Ameliyattan hemen sonra görme normale döner mi? Yaş sınırı var mıdır? Kimlere lazer ile göz ameliyatı yapılamaz? Gözleri lazere uygun olmayan hastalar için diğer seçenekler nelerdir? İki göze aynı anda mercek takılması veya değişimi yapılabilir mi? Bir kişide iki defa lazerle göz ameliyatı ve mercek değişimi olabilir mi?

Dünya Göz Hastanesi’nden Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Bayram Yapıcı, lazerle gözdeki kırma kusurlarının tedavisi konusunda merak edilenleri Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

. Hastalar hangi sıkıntıları nedeniyle gözlük veya kontakt lens kullanmaya ihtiyaç duyarlar?
“Günlük hayatta birşey yapmak için herhangi bir yardımcı gerece ihtiyaç duymak başlı başına bir zorluktur. Örneğin uzaktan birisi el sallarken, onu tanıyamamak, araba kullanırken zorlanmak, cep telefonundaki mesajları okuyamamak, çocuğu denizdeyken onu görememek insanların hayatında konfor bozucu problemlerdir. Herkesin günlük hayatta hiç zorlanmadan yaptığı pek çok şey için bir aparat kullanmak zorunda kalınır. Kimisi bu aparatı kullanmayı kostümüne yakıştırıp kullanır ama sonuçta buna mecbur olmak sıkıntılı bir durumdur.”

‘‘LAZERDE, KORNEANIN YAPISI ÇOK ÖNEMLİDİR’’

. Her vakada hasta mutlaka gözlük ya da lens kullanmaktan kurtulur mu? Ameliyat için uygun göz olduğuna nasıl karar verilir? Bunun için hastalara ne tür tetkikler yapılır?
“Günümüzde çok gelişmiş ölçüm yöntemleri kullanılmaktadır. Bu ölçüm yöntemleriyle kişinin isteklerine cevap verme konusunda fikir sahibi olunur. Örneğin uzakla ilgili görme problemi olan ve ameliyat edilen hastaya yakın problemi de olacağı söylenebilmektedir. Bazı kornealar lazer cerrahisi olacaksa 5 numaraya kadar izin verir ama hastanın numarası 6’dır. Hasta 1 numarasının kalacağı konusunda bilgilendirilir. Lazer cerrahisinde korneanın anatomisi çok önemlidir. Ama korneanın anatomisini  mikroskopla görmenin dışında topografi dediğimiz yapısal özelliklerini de bilmemiz gerekir. Sadece topografi değil gözün tüm parçaları çok önemlidir. O yüzden önce ayrıntılı bir muayene gerekir. Çünkü topografisi uygun olup gözündeki problemi ameliyat edilemeyen insanlar vardır.”

. Kişinin gözüne ameliyat nasıl yapılır? Anestezi nasıl olur? Ameliyat iki göze aynı anda yapılır mı? Lazer ameliyatı olan bir kişinin hastanede kalması gerekir mi? Lazer ameliyatı ne kadar sürer? Hastaneden çıkarken göz bir süre kapalı kalır mı?
“Lazer cerrahisi iki göz için 6-8 dakika sürer. Kolay ve güvenilir bir yöntemdir. Kişi tamamen uyanıkken yapılır. Heyecanını yenmesi için topikal (damla) anestezi uygulanır. Hastanede yatmayı gerektirmez. Genelde 25 dakikalık dinlenme sürecinden sonra gözleri açık olarak kişi evine gider. Sadece ışığa karşı biraz hassasiyet, yanma, batma ve sulanma gibi şikayetleri olur. Onun için giderlerken bir güneş gözlüğü takmaları tavsiye edilir.”

‘‘HASTA 10 GÜN GÖZLERİNİ OVALAMAMALIDIR’’

. Böyle bir operasyonu geçiren bir hasta ne kadar süre denize veya havuza giremez? Kadınlar ne kadar süre ile gözlerine makyaj yapamazlar?
“Operasyon sonrasında hastanın 10 gün kadar gözlerini ovalamaması tavsiye edilir. O yüzden makyaj yapılırken değil ama çıkarılırken yapılan ovalama işleminden dolayı 10 gün makyaj önerilmez. Hasta bir gün sonra banyo yapabilir; 4-5 gün sonra da başını sokmamak şartıyla havuza girebilir.”

. Ameliyattan hemen sonra görme normale döner mi? Yoksa ameliyattan 1-2 gün sonra mı istenilen dereceye ulaşır?
“Lazerde çeşitli yöntemler vardır ve her yöntem aynı hızlılıkta görme artışı sağlamaz. Bazı hastalar ameliyattan bir gün sonra kontrole kendi araçlarını kullanarak gelirler. Yüzde 80-90 oranında hasta bu durumdadır. Ama bazı yöntemlerde normal görmeye kavuşmaları yaklaşık 3 ay sürer. Bazı hastalara da operasyon öncesi, iyi bir görmeye kavuşmanın 6 ay sürebileceği söylenir. Bunlar genelde hipermetrop vakalardır ve biraz daha uzun sürede görme keskinliklerine ulaşırlar.”

Op. Dr. Bayram Yapıcı

“YAŞ TEK BAŞINA BİR FAKTÖR DEĞİL”

. Yaş sınırı var mıdır? Gözlük kullanmak istemeyen gençlerde belli bir yaşa kadar beklenildiği vakalar olur mu?
“Yaş, tek başına bir kriter değildir. Ama 18 yaşından önce ameliyat yapılmaz. Fakat her 18’i bitiren kişi de ameliyata uygun olmayabilir. Numarasının durmuş olma parametresi istenir. Örneğin 18 yaşında ve 4 yıldır aynı gözlüğü kullanan bir kişi, korneası da uygunsa ameliyat olabilir. Ama 27 yaşında olup numarası ilerlemiş kişi ameliyat olamayabilir. Sonuçta 18-50 yaş arasında gözleri uygun olan ve şartları karşılıyan her kişi ameliyat olabilir. ”

. Kimlere lazer ile göz ameliyatı yapılamaz?
“Yaşı uygun olmayan ve gözünde başka bir hastalığı olan kişiler lazer ameliyatı olamaz.  Örneğin göz tansiyonu, katarakt ve şeker hastalığına bağlı kanamaları olan kişilere lazer yapılamaz.”

KORNEA İÇİ APARATLAR

. Gözleri lazere uygun olmayan hastalar için diğer seçenekler nelerdir?
“Gözün 3 ana planı vardır. Bir tanesi en dış kısım olan korneadır. Lazerde kornea  kullanılır. İkinci planda göz içerisinde gözün doğal kendi merceği vardır. O plana ameliyat yapılır. Mesela 40 yaşına kadarki grupta kendi doğal göz merceğine dokunmadan gözün içerisine bir lens yerleştirilir. 40 yaşından sonra kendi doğal göz merceğinin yerine yenisi yerleştirilir. Son zamanlarda popüler olan ve akıllı lens adı verilen bu lensler hem uzak hem orta hem yakın mesafeleri görmeyi sağlar. 3. plan olarak bazen kornea lazere değil ama kornea içi aparatlara uygun olur. Halka gibi çeşitli aparatlar yerleştirilir.”

. İki göze aynı anda mercek takılması veya değişimi yapılabilir mi?
“Dünyanın hiçbir gelişmiş ülkesinde iki göze göz içi cerrahisi aynı anda yapılmaz. Çok az da olsa riski vardır. Özellikle en önemlisi enfeksiyon riskidir. Belki 100 binde birdir ama bir kişiyi ameliyat ederken iki riski aynı anda yüklemek doğru değildir. O yüzden önce bir tanesi yapılır. 4-5 gün bazen 1 hafta kişinin ve gözün durumuna bakılarak ikinci göz planlanır.”

‘‘LAZER, TEKRARLANABİLİR BİR AMELİYATTIR’’

. Bir kişide iki defa lazerle göz ameliyatı ve mercek değişimi olabilir mi?
“Lazer cerrahisi tekrarlanabilir bir ameliyattır. Ama her şey gözün kendisiyle ilgilidir. İkinci bir lazer cerrahisi yapılamayan hastalar olduğu gibi birkaç defa daha tekrarlanabilecek hasta grubu da vardır. Zaten her birinin ölçümlerinden sonra bu bilinir. Örneğin gözü 8 numaraya kadar izin veriyordur ama 2 numara için ameliyat olur. Teorik olarak bu durumda 6 numaraya kadar daha lazer cerrahisi yapılabilir. Bir göze bir kere lazer cerrahisi yapılınca başka lazer ameliyatının yapılamayacağı doğru değildir. Kişinin gözüne zarar vermediği ve göz izin verdiği sürece ameliyat edilebilir.”