Lipomlar Tehlikeli Midir?

RÖPORTAJ: Demet DEMİRKIR

Yağ hücrelerinin kistleşmesi anlamına gelen lipomlara, “iyi huylu tümörler” de demek mümkün. Lipomlar çoğunlukla sırt, boyun, saçlı deri, kollar ve bacaklarda kendini gösteriyor. Yumuşak lipomlar, “iyi huylu” olarak tanımlanırken git gide büyüyen ve sertleşen lipomların ise mutlaka doktor kontrolünden geçirilmesi gerekiyor.

Amerikan Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Dr. Canan Uzel, alınan lipomların iyi bir şekilde çıkarıldıysa tekrarlama olasılığının çok düşük olduğunu ancak parça bırakıldıysa tekrarlayabileceğini vurguladı.

Lipomların yağ kistleriyle karıştırılabileceğini belirten Dr. Uzel lipomlar ve lipomlar hakkında merak edilen soruları yanıtladı.

. Lipom nedir?
Yağ hücrelerinin kistleşmesi ve bir ur haline gelmesidir. Genellikle cilt altında olur, vücudun deri olan herhangi bir yerinde olabilir.

. Lipomlar nasıl oluşur? Neden oluşuyor?
Lipomu bünye yapıyor diyebiliriz, kişilerin yaptığı bir şeye bağlı olarak oluşmazlar. Var olan lipomlar içerisinde yağ hücresi olduğu için kilo almayla büyüyebilirler. Doğuştan olabildiği gibi sonradan da herhangi bir yaşta oluşabilir.

. Lipomlar vücudun özellikle hangi bölgelerinde oluyor?
Deri olan her yerde olabilir ama sırt, boyun, saçlı deride, kollarda ve bacaklarda daha sık görülür.

SERTLEŞEN KİTLELERİ MUTLAKA BİR DOKTOR GÖRMELİ

. Genelde kitleler kötüye yorumlanır. Kitlenin iyi huylu olduğunu (lipom) insanlar anlayabilir mi? Yoksa mutlaka doktor kontrolü mü gerekiyor?
Ayırımının yapılması için -ki başka şeylerle karıştırılabilir- bir doktorun görmesi yerinde bir davranış olur.

Özellikle büyüyen sertleşen kitleler daha şüpheli bulunan kitlelerdir. Bunlara liposarkom adını veriyoruz ve bunu bir cins kanser olarak nitelendirebiliriz. Kötü huyludurlar ve onların acilen tedavi edilmesi gerekmektedir. Özellikle büyüyen, sertleşen kitleleri mutlaka doktorun görmesi gerekmektedir. Neyse ki lipomlarında çok çok az bir kısmı kötü huylu olabiliyor.

. Yumuşak kitleye sahip olanların “Nasılsa bendeki yumuşak kitle” diyerek doktora gitmemeleri doğru bir davranış mı?
Yumuşak ise yani cilt altı dokusu kıvamındaysa kişi gitmese de olur çünkü lipomlar çok yaygın, nasıl ki her ben için doktora gidilmiyorsa lipomlarda da gerekli değil. Büyüyorsa ve sertleşiyorsa mutlaka doktora gitmek gerekir.

LİPOMLAR KİLO ARTIŞIYLA DA BÜYÜYEBİLİYOR

. Lipomların boyutlarında değişiklik olur mu? Gitgide büyüyen lipomlar kişiye rahatsızlık ya da zarar verir mi?
Aynı büyüklükte kalabildikleri gibi bir kısmı büyümeye devam eder. Kendisi büyüyebildiği gibi, kilo artışı oldukça da büyüyebilir. Hem kozmetik açıdan hem de kemer yerinde, eklem yerinde ya da sütyenin olduğu yerde çok rahatsızlık verir. Kişiler kendileri rahatsız olur ve onların çıkartılması için müracaat ederler.

. Lipomların kötü huylu tümöre dönüşme olasılığı nedir?
Büyük bir çoğunluğu iyi huyludur ama çok az bir oranda da olsa kötü huylu olabiliyorlar. Genellikle baştan kötü huylu başlarlar ama görüntüsü iyi huylu lipomlar gibidir ancak bunlar büyümeye devam ederler ve kıvamları da lipoma göre daha serttir.

Hastalığın seyri olarak kötü bir seyir gösterirler o nedenle hemen tanılarının konup tedavi edilmeleri gerekiyor.

LİPOMLAR YAĞ KİSTLERİYLE KARIŞTIRILABİLİR

. Lipomlar başka hastalıklarla karıştırılabilir mi?
Lipomlar başka hastalıklarla karıştırılmazlar ama bir de yağ kisti dediğimiz bir şey vardır ancak halk arasında hepsine lipom deniyor. Yağ kisti, lipoma çok benzer; cilt altında yerleşir, vücudun herhangi bir yerinde olur, belirti olarak da lipom ile aynı belirtileri verir. Giderek büyüyen ya da aynı büyüklükte aynı kıvamda kalan kitlelerdir.

Yağ kistleri de lipomlar kadar sık gördüğümüz sorunlardır. Aslında ikisinin birbirine karışmasının hiçbir önemi yok çünkü ikisi de iyi huylu ve büyürse tedavi edilmelidir.

Yağ kistlerinin lipomlardan tek farkı enfekte olmalarıdır, iltihaplanırlar. Vücut direnci düştüğünde ya da sütyen, kemer tokası olan yerdeyse yağ kistleri daha çok enfekte olurlar. Enfeksiyonları da çok ızdıraplıdır. Apse gibi çok ağrılı, zonklayıcıdır; bir gün içinde büyüyen ağrılı kitleler haline gelirler. Bu duruma gelmiş yağ kistlerine apse gibi davranıyoruz, içlerini boşaltıyoruz önce iltihabı tedavi ediyoruz, iltihap kuruduktan sonra da yağ kistinin alınmasını öneriyoruz çünkü bir kere iltihaplanmış yağ kistinin tekrar iltihaplanma olasılığı yüksek. Bu nedenle yağ kistlerinin çıkartılmasını tercih ediyoruz.

. Lipomun tanısı nasıl konuyor?
Muayene ile konuyor. Bazen emin olamadığımız durumlarda sarkom, liposarkom ya da başka bir şeyle karıştırabilme olasılığımız varsa; ultrason tamamlayıcı bir tetkiktir. En azından şüpheli bir durum varsa başka araştırmaları da yapıyoruz.

. Vücutta bulunan lipomlar durduğu takdirde kişiye zarar verir mi? Alınması gerekiyor mu?
İyi huylu olduklarını bildiğimiz için genel olarak “zarar vermez” diyoruz ama enfeksiyon olasılığı, giderek büyüyorsa, kozmetik olarak hastayı rahatsız ediyorsa o zaman çıkartılmasını istiyoruz.

. Lipom nasıl tedavi ediliyor?
Lipomun tek tedavisi cerrahidir ama bazen liposuction ile de lipomu eriterek almak mümkün olabiliyor.

TEDAVİ EDİLEN LİPOMUN TEKRARLAMA RİSKİ ÇOK DÜŞÜK

. Tedavi edilen hastada lipomun tekrarlama riski nedir?
Tekrarlama riski çok düşüktür, tamamen çıkartılırsa tekrarlamaz. Yağ kistlerinde kapsül bırakılırsa, teknik olarak tam çıkarılamamışsa nüks edebilir. Bunun dışında tekrarlamaz ama vücudun başka yerlerinde çıkabilir.

. Vücudunda kitleyle karşılaşan kişilere ne öneriyorsunuz?
Kitle; büyüyorsa, ağrı, şişlik oluşturuyorsa muhakkak doktora gidilmelidir.