Manuel Terapi Nedir?

Manuel terapi nedir? Hangi hastalıkların tedavisinde manuel tedaviden faydalanılır? Manuel terapinin masajdan farkı nedir? Başlıca manuel terapi yöntemleri nelerdir? Bir hastaya manuel terapi uygulanacağına nasıl karar verilir? Ger ve say tekniği nedir? Düzgün soluk alıp vermenin ağrıları başlatma ve tedavi etmede nasıl bir önemi vardır? Manuel terapi için kaç seans gerekir? Sporcularda ortaya çıkan ne tür problemlerin tedavisinde manuel terapi uygulanır?

Romatem Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastaneleri’nden Fizyoterapist Serhan Bulut, bel-boyun ağrıları ve manuel terapi hakkında merak edilen soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

. Manuel terapi nedir?
“Manuel Terapi, elle tedavi demektir. Ülkemizde yeni yeni önem kazanan bir meslek dalıdır. Fizik tedaviyle birlikte çalışılır ve hastanın iyilik halini arttırmak için multidisipliner bir yaklaşım gerçekleştirilir. Manuel terapide hastanın öncelikle bütün eklemlerinin çalışması ve kas iskelet sistemi değerlendirilir. Daha sonra el ile eklemleri, kasları, kemikleri hareket ettirilerek bazen hızlı ama düşük kuvvetli itme manevrası uygulanarak eklemlerin doğru pozisyonda çalışması sağlanır.”

HANGİ HASTALIKLARDA KULLANILIYOR?

. Hangi hastalıkların tedavisinde manuel tedaviden faydalanılır?
“Omurgaların yanı sıra sporcu sakatlanmalarında omuz, dirsek, el ve ayak bileği sakatlamalarında, kas spazmlarında, bel boyun ağrılarında, ameliyat öncesi veya ameliyat sonrası yapışıklıkları açmada manuel tedavi kullanılır.”

Fizyoterapist Serhan Bulut

. Manuel terapinin kullanılamayacağı bir grup var mıdır?
“Sadece el ile çalışıldığı için manuel terapinin kullanılamayacağı bir hasta grubu yoktur. Genç ya da yaşlı her türlü hasta oturarak, yatarak ya da yan dönerek, ona uygun olan pozisyonda tedavi edilir. El ile yapıldığı için güç hissedilerek ona göre uygulanır.”

MASAJDAN FARKI  NE?

. Manuel terapinin masajdan farkı nedir?
“Masaj yüzeyel olarak sadece kaslara yapılır. Manuel terapinin ise tamamen bedenin fizyolojisine, kas yapısına uygun yapılması gerekir. Çünkü bütün eklemler kendi rayında gitmelidir. O rayın dışında giderse bu ağrıya sebep olacaktır. Bu yüzden manuel terapide vücudun biyomekaniği kullanılarak oradaki problem ortadan kaldırılır.”

. Başlıca manuel terapi yöntemleri nelerdir?
“Manuel terapide işin içine eklem manipülasyonları girer. Eklem manipülasyonu, yüksek hızda düşük kuvvetle itme manevralarıdır. Aynı zamanda el ile ileri geri yapılarak eklemin doğru hatta hareket etmesi sağlanır. Terapötik egzersizlerle birlikte tedavi tamamlanır.”

MANUEL TERAPİ TEDAVİSİNE NASIL KARAR VERİLİYOR?

. Bir hastaya manuel terapi uygulanacağına nasıl karar verilir?
“Hastayı önce fizik tedavi uzmanı muayene edip radyoloji tetkiklerini kontrol eder. Daha sonra eğer manuel terapiye uygunsa bize yönlendirir. Biz de kendi manuel muayenemizi yaparak hastanın fonksiyonlarına ve ağrı durumuna bakarız. Ağrının nedeni fıtık ya da oradaki herhangi bir dejenerasyondan da olabilir; hastanın yaşından ya da kas kuvveti dengesizliğinden kaynaklanabilir. Bu tespit edildikten sonra uygulanacak tedavi şekline karar verilir. Mesela boyun düzleşmesi, buradaki çukurluğun düzleşmesi demektir. Bu, omurların tek tek üst üste gelmesi anlamını taşır. Manuel terapi ile buradaki eklemler yavaş yavaş hareket ettirilerek ya da manipülasyon tekniği kullanılarak eklemlerin biraz daha kavis kazanması sağlanır. Aynı zamanda buradaki kaslar, dengesizlikten dolayı daha fazla gerilirler. Bunlar da ağrıya sebep olur ya da buradaki eklemlerin rahat hareket etmesini engeller. Manuel terapide yumuşak doku üzerinde de çalışılarak, eklemler teker teker hareket ettirilerek bu tedavi gerçekleştirilir. Aynı tedavi bel, sırt, leğen kemiği ve  bacaklar için de uygulanabilir.”

GER VE SAY TEKNİĞİ

. Ger ve say tekniği nedir?
“Ger ve Say Tekniği, kasın gevşemesi için verilen bir uyarıdır. Çünkü kasların belli bir uzama ve esneme kapasitesi vardır. Kası gerdiğimiz noktada biraz beklenir; böylelikle oradaki kastan gelen sinyal beyne gider. Beyinden gelip orada bir gevşeme, bir rahatlama açığa çıkmış olur.”

“DÜZGÜN NEFESLE AĞRILAR ÖNLENEBİLİR”

. Düzgün soluk alıp vermenin ağrıları başlatma ve tedavi etmede nasıl bir önemi vardır?
“Nefes, zihinle doğru orantılı bir durumdur. Ne kadar rahat nefes alınırsa zihin de o kadar rahat olacaktır. Böylelikle kaslara giden uyarılar da o kadar rahat olacaktır. Ama nefes düzgün değilse kendinizi gergin hissedebilirsiniz. Çünkü yumuşak dokuyu spazma sokup ağrıları arttırmaya sebep olabilir. Boynun tutulmasına bağlı olarak baş ağrısı, boyun ağrısı ya da strese bağlı bel kaslarında kasılma olan bir kişi düzgün nefes alarak bu tür ağrılarını önleyebilir. Aynı zamanda manuel terapi de uygulanırsa çok daha başarılı sonuçlar alınır.”

. Manuel terapi için kaç seans gerekir? Altta yatan probleme göre tek seans yeterli olur mu?
“Bir seans da olabilir, 6 ya da 8 seansa da uzayabilir. Tamamen muayene sonra hastanın ihtiyacına bağlıdır. Yumuşak dokular daha kolay çözülürken eklemlerde bir problem varsa eğer biraz daha uzun süre gerekebilir.”

. Manuel terapi tek başına uygulanabilir mi? Yoksa fizik tedavi ile birlikte yürütülen bir tedavi şekli midir?
“Manuel terapi tek başına uygulanabilir. Ama fizik tedavi modaliteleri ile birlikte birleştirildiğinde çok daha başarılı sonuçlar elde edilir.”

‘‘MANUEL TERAPİYİ EĞİTİMLİ VE TECRÜBELİ KİŞİLER YAPMALI’’

. Kırık çıkıkçılar ve şifacılar konusunda hastalar nelere dikkat etmelidir?
“Türkiye’de kırık çıkıkçılar ve şifacılar konusunda ciddi anlamda problem yaşanmaktadır. Çünkü babadan oğula giden bir kırıkçı çıkıkçı sektörü var. Kırık çıkıkçılar ve şifacılar konusu tamamen bilim dışıdır. Manuel terapi ise akademik ortamlarda çeşitli araştırmalar sonucu ortaya çıkan bir tedavi şeklidir. Hastaların, gerçekten bu işin akademik bir ortamda eğitimini almış ve bu konuda tecrübeli kişilere gitmeleri gerekir.”

. Sporcularda ortaya çıkan ne tür problemlerin tedavisinde manuel terapi uygulanır?
“Sporcular genelde yoğun strese maruz kaldıkları için onlarda daha çok eklem ve kas bağı yaralanmaları ya da yırtılmaları gibi sonuçlar ortaya çıkar. Bu tür problemler için yumuşak doku ve eklem çalışmaları yapılır.”

TERAPÖTİK EGZERSİZLER

. Terapötik egzersizler nedir?
“Terapötik egzersizler tedavi sonrası veya tedaviyle birlikte başlanan problemin ortadan kalkmasına ya da iyileşmesine yardımcı olan küçük egzersiz çeşitleridir. Oradaki çok hareketli segmentlerin durumlarını stabil tutmak ya da oradaki hareketsiz eklemleri biraz daha hareketlendirmek amaçlı, tamamen tedavi destekleyici veya kişiye özel yapılan egzersiz programıdır.”

. Manuel terapide bel ve boyun ağrılarına yaklaşım nasıldır?
“Bazı ağrılar, gerçekten hareketsizlikle ortaya çıkar. Bu nedenle bol hareket etmek gerekir. Ama bu hareket tamamen terapötik amaçlı ya da ufak tefek egzersizlerden oluşmalıdır.”