Meyve Ve Sebzenin Diyetteki Yeri

Anadolu Sağlık Merkezi’nden Diyetisyen Cemal Aytaç Ak Sebze ve meyve ağırlıklı beslenmenin günlük hayatımızdaki önemi hakkında bilgiler verdi.

Botanikte   bitki  olgunlaşmış çekirdekleri  ve  çekirdeğe   yakın  kısımlarına  meyve  çicek    yaprak     ve  gövdelerine sebze  denmektedir.Buna  göre   salatalık, patlıcan, kabak,   biber   ve   domatesin  meyve   olması   gerekir.Halbuki   pratikte  bunlar   sebze   olarak  kabul   edilir.Genellikle     yemek ve  salata olarak yenenlere   sebze,  tatlı   yerine  yenenlere   ise   meyve  denir. Taze sebze ve meyve metabolik bütün faaliyetlerin   sürdüğü     canlı   hücrelerden   oluşmuştur. Yani     taze  bir   elma   hala  canlı  hücrelerden  oluşur  ancak  tazeliğini   kaybetdiğinde   ve  pişirildiğinde  bu   canlı  hücreler    yaşamını  yitirir.

Meyve, sebze  içerisinde  bulunan  bu   canlı  hücreleri   biribirine  hücre  duvarı  denen    organellerle  birbirine  bağlanırki  bu  maddeler  pektin ,selüloz,hemiselüloz, lignindir.Bu   maddeler   bizi kalp  damar  hastalıkları,kanser,şeker   hastalığı  gibi en  çok  öldüren   hastalıklardan   koruyan    posalardır. Örneğin beyaz ekmek bitkinin rafine edilerek  doğal  bu   posasının  çıkartıldığı  ekmek, kepekli  ekmek  ise  topraktan  çıkan  buğdayın  en  az  işlem  görmüş  ve  yani  doğal  halidir.

Sebzelerdeki    besin    öğeleri  oldukca   değişkenlik gösterir. Havuç, patates gibi sarı   sebzelerle ıspanak   gibi  koyu   yeşil   sebzeler  A vitaminin   öncü   maddesi olan  iyi  bir  antioksidant    B   karoten  içerir.Brüksel  lahanası,biber,  ve  domates    gibi   sebzelerin    C  vitamini   içeriği   yüksektir.Taze    bezelye   gibi   bazı  sebzelerin   vitamin  içeriği  düşük  olmasına  karşın    diğerlerine  kompleks    karbonhidradların  iyi   kaynaklarıdırlar.Bu   tür   sebzeler   posa   yönünden   zengin  olmakla   beraber  folik  asidinde  iyi  kaynağıdırlar.

Günlük   hayatımızda:

1. Günde 3-5  porsiyon  sebze  yemeği ve  salata  tüketmeliyiz.
2. Beta karoteni yüksek sebzeleri salata  için  öğünlerde kesinlikli kullanmalıyız; roka, kıvırcık, tere, maydonoz vb.
3. Her  zaman yediğiniz dışında yeni sebze ve salatalar deneyin
4. Her  gün   yediğiniz  yiyeceklere  sebze  eklemeyi   deneyin.(makarna, pilav, sandavic)

Sebzelerde   olduğu   gibi   meyve  grubundada   yer  alan   besinlerde   değişen   oranlarda  A  ve  C   vitamini  kaynağıdırlar. Turunçgiller, karpuz, kavun, çilek gibi  meyveler C  vitamini, koyu  sarı  meyveler  kayısı, kavun, şeftali A vitamini  yönünden   zengin   besinlerdir. Kabuklu  meyveler  posa  içeriği  zengin  olmakla birlikte çoğu  meyve  potasyum  ve  folik  asit   miktarları   yüksektir.

Günlük hayatımızda:

1. Günde  5  porsiyon  meyve  tüketmeliyiz
2. Atıştırmak  için  kuru  meyveler  iyi  birer   seçimdir(kayısı,erik,üzüm  vb)
3. Özellikle    C  vitamini  olan  bir  meyve  kesinlikle olması  gerekir

Kaynak: Anadolu Sağlık Merkezi web sitesi
(www.anadolusaglik.org)