Norovirüs Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Son zamanlarda özellikle çocuklarda görülen ishal ve kusma belirtileri ailelerin hastanelere başvurma sayılarında artışa neden oldu. Kusma, ishal ve ateşe yol açan bu enfeksiyon hastalığının sebebi ise Norovirüs… Sonbahar ve kış aylarında daha etkin olan bu virüs, özellikle çocuklara okul ortamında bulaşıyor.  Peki, bu hastalıktan aileler kendilerini ve çocuklarını nasıl korur? Tedavi yöntemleri nelerdir? Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Sinem Karaca Atakan, virüsün yayılma nedenleri, ailelerin dikkat etmesi gerekenler ve hastalık döneminde çocukların beslenmesi hakkında bilgi verdi.

ÇOCUKLARDA DAHA AĞIR TABLOLARA YOL AÇIYOR

Genellikle İngiltere ve bazı Avrupa ülkelerinde salgınlar yapan Norovirüs geçen ay ülkemizde de yaygın hastalık nedeni oldu. Genellikle sonbahar ve kış aylarında etkinlik gösteren Norovirüs, insanlarda sindirim sistemini tutan, bulantı, kusma, ishal ateş ve baş ağrısı şikayetlerine yol açan bir enfeksiyon hastalığına sebep olmaktadır. Salgınlar tüm dünyada genelde otel, restoran, okul kaynaklı ortaya çıkmaktadır. Sıvı kaybına erişkinlerden daha dirençsiz olan çocuklarda ağır tablolara neden olmaktadır.

VİRÜS YEMEKHANE VE OKUL MUTFAKLARINDAN YAYILIYOR

Hastalık etkenin ağız yoluyla alınması sonucunda bulaşmaktadır. Daha çok restoran, yemekhane ve okulların mutfaklarından yayılmakta ve bu yerlerde kontamine yiyecek ve içecekler yoluyla insanlara bulaşma olmaktadır. Bundan başka, hasta olan insanlardan, onların çıkardıkları ile temas edenlere de bulaşma olabilmektedir. Çocukların kişisel temizliklerini özen göstermelerinin erken yaşlarda öğretilmesi bulaşıcı hastalıklara karşı korunmalarında önem taşımaktadır. Özellikle yemeklerden önce ve tuvaletten sonra el yıkama alışkanlığı küçük yaşlarda kazandırılmalıdır.

BU BELİRTİLERE DİKKAT!

Norovirüs belirtileri etkenin alınmasından sonra 24-48 saat içinde görülebilir. İlk belirti aniden başlayan bulantı ve ardından gelen şiddetli kusma ve sulu ishaldir. Bazı hastalarda hafif ateş, baş ağrısı, mide krampları ve kol ve bacak ağrıları da olabilir. Nadir norovirüs olgularında nöbetler de görülebilir. Hastalık 2-3 gün içerisinde kendiliğinden geçmekle birlikte özellikle küçük çocuklarda, yaşlılarda ve vücut direncinin düşük olduğu hastalığı bulunanlarda şiddetli seyredebilmektedir. Fazla su kaybı çocuklarda ateş, halsizlik ve idrar miktarında azalmaya neden olabilir.

GÜNDE 4’DEN FAZLA İSHAL YAPIYOR VE KUSUYORSA HASTANEYE BAŞVURULMALI

Norovirüs enfeksiyonu için özel bir tedavi yoktur. Bol miktarda su içmek ishal ve kusmalar nedeniyle kaybedilen suyu geri kazandırarak sıvı kaybına uğramayı engeller. Kusma ve ishal bulguları olan büyük çocukların bol sıvı alması, probiyotik kullanması yeterli olurken; özellikle küçük çocukların sıvı kaybını tolere edemedikleri için hastanede tedavi edilmesi gerekebilir. Aileler öncelikle eczanelerden temin edecekleri elektrolit ve mineral karışımlarını çocuklarına ağızdan vermeyi deneyebilirler. Ancak sıvı kaybını yerine yeterli koyamazlarsa ya da çocuk günde 4’den fazla sulu ishal yapıyor ve kusuyorsa hastaneye başvurmalılar.

İSHAL VE BULANTISI OLAN ÇOCUK EVDE NASIL BESLENMELİ?

İshali olan çocukların muz, haşlanmış patates gibi lifli ve potasyumdan zengin gıdalarla beslenmeleri şikayetlerini azaltacaktır. Yağsız pirinç lapası, yoğurt ve leblebi de uygun besinlerdir. Kaybedilen minerallerin yerine konması için ayran tercih edilebilecek bir içecektir. Sıvı alımını artıracak ıhlamur ve rezene gibi bitki çayları da çocuklara güvenle verilebilir. Şeker yükü nedeniyle ishali artıracağından; meyve suları, asitli içecekler ve kızartmalar gibi yağlı yiyecekler ishal diyetinde uygun olmayan besinlerdir.

HASTALIĞIN AŞISI OLMADIĞI İÇİN KORUNMA YÖNTEMLERİ ÖNEMLİ

Deniz ürünlerinin yenmesi ile de salgınların meydana geldiği bilinmektedir. Etken virüs soğukta canlılığını koruduğundan, dondurulmuş besinlerden de kaynaklanabilir. Ayrıca lağım suları ile kirlenme ihtimali olan çiğ sebze ve salata malzemelerinin çok iyi yıkanması gerekmektedir. Norovirüs klor ve ısıya nispeten dayanıklı olduğundan; havuz, şebeke suyu ve gıda yoluyla bulaşması da mümkündür. Çok az miktarda virüs alınması hastalığın oluşumunda yeterli olduğu için hastalık, hızla yayılma ve salgın oluşturma eğilimi göstermektedir. Özellikle gıda hazırlayanların kişisel hijyen kurallarına uymaları büyük önem taşımaktadır. Çocukların toplu yenmek yediği okul mutfakları ve kantinler bu açıdan önem taşımaktadır. Hasta çocukların kullandığı çamaşır, çarşaf ve benzeri tekstil ürünlerinin ise yüksek sıcaklıkta yıkanması gerekmektedir. Bir kişi bu hastalığa birden çok kez yakalanabilir. Çünkü virüsün farklı tipleri bulunmakta ve bunlardan birisi ile hastalanan kişilerde, o tipe karşı oluşan antikorlar, diğer tiplere karşı koruyuculuk sağlamamaktadır. Etken virüsün bu özelliği nedeniyle bir koruyucu aşısı da geliştirilememiştir. Bu nedenle korunma yöntemleri önem kazanmaktadır.