Obezite Birçok Hastalığı Beraberinde Getiriyor

Önemli bir sağlık problemi olan obeziteyi İstinye Üniversite Hastanesi Liv Hospital Bahçeşehir’den Gastroentoloji Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Ümit Koç ile konuştuk.

Obezite nedir?
Obezite çağımızın önemli ve en sık görülen hastalıklarından birisidir. Obezite aynı zamanda birçok hastalığa zemin hazırlayan bir durum. Obezite kısaca kişinin yağ miktarının normalden daha fazla olması demektir. Erkeklerde yüzde 20’nin, kadınlar da ise yüzde 30’un üzerinde bir vücut yağ oranı obeziteyi işaret eder.

OBEZİTEYE YOL AÇAN NEDENLER

Obezitenin nedenleri nelerdir?
Obezitenin şu anki en önemli nedeni beslenme alışkanlıklarının bozulmasıdır. Beslenmek; hayat boyu yaşamamız, gelişmemiz ve sağlıklı bir şekilde ürememiz için gerekli mineral ve besinlerin belirli miktarlarda alınması demektir. Yani hiçbir zaman zevk için ya da tıkınırcasına abartarak yemek değildir. Günümüzde rafine, işlenmiş, kalorisi yüksek ürünlerin ortaya çıkmasıyla yeni ve kötü beslenme alışkanlıkları kazanıldı. Bu da kilo, yağ miktarlarının artmasına neden oldu. Bunda sedanter yaşamın da etkisi oldu.

Obezite nasıl sınıflandırılıyor?
Vücut yağ oranı obezite için önemli bir kriterdir; ama yeterli değildir. Bunun için bir ölçü birimi geliştirilmiş buna biz vücut kitle indeksi deniliyor. Vücut kitle indeksi insanın ağırlığının boyuna karesine oranıyla ortaya çıkan bir sayıdır. Bu oran hesaplandığında 18.5- 25 arası normal olarak kabul edilir. 25-30 arası fazla kiloludur. Vücut kitle indeksi 30-35 arası olan kişiler birinci sınıf obezite olarak sınıflandırılır. 35-40 arası ise ikinci sınıf obezite sınıflamasına girer. 40’ın üzeri ise artık morbit obez dediğimiz ölümcül obez sınıfına girer.

OBEZİTE BİRÇOK HASTALIĞI BERABERİNDE GETİRİYOR

Obezitenin beraberinde getirdiği bazı hastalıklarda oluyor. Bunlar nelerdir?
Yapılan araştırmalara göre obez olan bir kişi, normal bir bireye göre ortalama 9 yıl daha az yaşıyor. Bunun da sebebi obezitenin ortaya çıkardığı bazı hastalıklar. Örneğin obezite ile kalp ve damar sistemi ile ilgili rahatsızlıklar ortaya çıkabiliyor. Kalp krizi, damar tıkanıklığı, damar tıkanıklığına bağlı felç gibi durumlar yaşanabiliyor. Aynı zamanda metabolik sendrom dediğimiz kan şekerinin yüksekliği ile ve kan lipit değerinin yüksekliği ile ortaya çıkan ve yine damar sertliğine neden olan bir hastalık ortaya çıkıyor. Midede safra kesesi taşı, reflü şikayetleri daha fazla olabiliyor. Obez insanlarda karaciğer yağlanması normal insana göre çok daha fazla görülüyor. Bu yağlanma karaciğer nakline kadar gidebilen bir karaciğer yetmezliği yaratabiliyor. Özellikle kadınlarda üreme ile ilgili problemler yaşanabiliyor. Erkeklerde testosteron azlığına bağlı sperm kalitesinde düşüklük meydana gelebiliyor. Bu rahatsızlıkların yanı sıra psikolojik olarak da sorunlar yaşanabiliyor. Örneğin kilo problemi olan bu kişiler zamanla içe kapanık, asosyal kişiler haline dönüşebiliyorlar.

Doç. Dr. Ümit Koç

OBEZİTE CERRAHİSİ

Obezitede ameliyat kararı nasıl alınıyor? Cerrahi ne zaman gündeme geliyor?
Kilo vermenin en basit yolu en sağlıklı yolu diyet ve spordur. Vücut yapısının bozulmasıyla diyet ve sporla kilo verme oranı maalesef çok düşük yüzde 10’larda kalıyor. Bu yüzden de kilo vermek için bazı ameliyatlardan destek alınıyor. Bu ameliyatlar 25-30 yıldır kullanılan ameliyatlar. Şu anda günümüzde en çok uygulanan ameliyat türü tüp mide ameliyatı dediğimiz Sleeve Gastrektomi’dir. Burada midenin yüzde 70’lik kısmı alınır ve mide tüp şekline getirilir. Kişinin hem açlık oranı azaltılır hem de midesi küçültülerek daha az yemesi sağlanır. Yemek konusunda kötü alışkanlıklarını yapamadığı için bu alışkanlıklardan kurtulma şansı verilir ve kişi zayıflamaya başlar. Bazı hastalıklarla beraber özellikle diyabeti de olan hastalarda sadece mide küçültmeyle, yemeği kısıtlamakla kalınmaz. Absorbsiyon dediğimiz bağırsaklardaki yiyeceklerin, besinlerin emilimini de azaltıcı, emilim bozucu işlemler de uygulanıyor. Buna da Mide By Pass cerrahisi denilir. Bu yöntemlerde hasta seçimi çok önemlidir.

OBEZİTEDE AMELİYAT DIŞI TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Obezite tedavisinde ameliyat dışı yöntemler nelerdir?
Obezite tedavisinde ameliyat dışı bazı yöntemler var. Bunlar daha çok ameliyata hazırlık için kullanılan geçici yöntemlerdir. Bunlardan ilki mide balonudur. Bu yöntemde, 6 aylık bir süre için midenin içine sıvı dolu bir balon konulur ve bu şekilde midenin hacmi küçültülür. Bu 3-4 aylık bir dönemde kişinin zayıflamasını 5-10 kilo kadar vermesini sağlıyor. Bu şekilde ameliyat için riskler azaltılmış olunur. Fazla kilolu dediğimiz yani normal kilosundan 10-15 kilo kadar fazlası olan kişilere de mide botoksu yöntemi uygulanabiliyor. Mide botoksu tek başına etkili değildir, diyet ve egzersizle beraber kullanılırsa etkilidir.

Yurtdışından obezite cerrahisi için Türkiye ye gelecek olan hastalara neler önerirsiniz? Ayrıca cerrahiden ne kadar zaman sonra denize, havuza girebilirler? Bu konularda da bilgi verir misiniz?
Bu operasyon için gelecek olan tüm hastalar, hastanelerinin bu konuda tam teşekküllü olmasına dikkat etmelidir. Operasyon öncesi belirli testler yapılır ve ameliyat karar verilir. Operasyon sonrası 3-4 gün kadar hastanede kalmayı gerektirebilir. Cerrahi sonrası kontrol muayeneleri de yapılacağı için toplamda 7-10 gün kadar ayırmaları yeterlidir. Ameliyattan sonra 2’inci 3’üncü gün duşa müsaade ediyoruz. Bir hafta sonra da denize girebilirler. Önemli olan ameliyattan sonra vücut direncinin üst düzeyde olması ve verilen diyetlere uyulmasıdır.