ODTÜ’den İşitme Cihazlarında Devrim

ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Külah, araştırma grubu ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak, Burun, Boğaz Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nebil Göksu tarafından geliştirilecek işitme cihazı ile işitme engelliler için önemli bir gelişme sağlanmış olacak.

FLAMENCO adı verilen proje kapsamında tamamı kulak içine yerleştirilebilir ve kendi enerjisini üretebilen bir koklear implant (sesleri, kodlanmış elektriksel uyarıya dönüştüren cihaz) geliştirilmesi hedefleniyor. Öte yandan proje, Avrupa Birliği Destek Programları arasında en büyük bütçeli programlardan biri olan ERC Güçlendirme Desteğini almaya hak kazandı.

Açılımı, “tamamen vücut içinde yer alabilen, Mikro-Elektro-Mekanik Sistemler (MEMS) tabanlı, kendi kendini yöneten koklear implant” olan FLAMENCO projesi, ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi ve ODTÜ MEMS Araştırma ve Uygulama Merkezi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Haluk Külah yönetiminde gerçekleştiriliyor. Bu yöntem ile koklear implant teknolojisinde yeni bir sayfa açılacak. Kulağın doğal çalışma prensibine benzer bir biçimde çalışacak olan FLAMENCO, enerji tüketimi azaltılmış, düzenli pil değişimine gereksinim duymayan, yüksek performanslı gelecek nesil koklear implantlar için çok önemli bir adımı oluşturuyor.

Patenti de geliştiren ekibe ait olan FLAMENCO sayesinde, kullanılan mevcut koklear implantların çalışma prensibi tamamen değişecek.

FLAMENCO projesi ayrıca, Avrupa Birliği Destek Programları arasında en büyük bütçeli desteklerden birini almaya hak kazandı. Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) Güçlendirme Desteği kapsamında proje başına öngörülen bütçe 5 yıl boyunca 2 milyon EURO’ya kadar çıkmakla birlikte bazı özel durumlarda bu miktar 2 milyon 750 bin EURO’ya kadar çıkabiliyor. Amerika, Kanada ve Japonya gibi AB üye ülkeleri dışından Türkiye’ye veya diğer AB üye ve üyeliğe aday ülkelerine dönmeyi planlayan ve ev sahibi kurum ile irtibatta olan araştırmacılar büyük teçhizat alımları için bu ek destekten yaralanabiliyorlar. Bilimsel mükemmeliyet odaklı bir hibe olan ve dünyadaki en başarılı araştırmacıları fonlamayı hedefleyen ERC Güçlendirme Desteği, “yüksek risk / yüksek kazanç” mantığını benimsiyor ve uluslararası bilimsel çevrelerde oldukça prestijli bir destek olarak biliniyor.

FLAMENCO projesine temel oluşturan koklear implant ise iç kulakta meydana gelen sorunları gidermeye yarayan tıbbi bir cihaz. İşitme cihazları, sesin şiddetini yükseltirken koklear implant, beyne ses sinyallerini göndermede problem yaşayan kokleanın görevlerini yerine getiriyor. Koklear implant, sesleri kodlanmış elektriksel uyarımlara dönüştürüyor. Bunu yaparken, kafatası dışında yer alan mikrofon, pil gibi parçalara ihtiyaç duyan koklear implantlar, FLAMENCO projesi sonucunda kendi enerjisini kendisi üretebilecek ve işitme engellilerin hayatına büyük kolaylık getirecek.

Projede, elektronik mühendisliği ve tıp dışında, makine mühendisliği ve biyoloji kökenli araştırmacılar da yer alıyor.

Devrim niteliğindeki teknolojinin patent başvurusu ODTÜ TEKNOKENT’te yer alan Teknoloji Transfer Ofisi tarafından 2011 yılının Kasım ayında yapılmıştı. Buluşun Avrupa ve Türkiye patentleri alınırken ABD ve Hong Kong patent süreçleri ise devam ediyor.