Okul Zehirlenmelerinde Acil Müdahalenin Önemi

Geçtiğimiz hafta Adana’da okulda yediği yemekten zehirlenen 7 yaşındaki bir kız çocuğunun hayatını kaybetmesi, okul yiyeceklerinin güvenirliliği ve olası zehirlenmelerde acil yardımın önemini bir kez daha gündeme getirdi. Medyada sık sık haber olan süt, sebze, meyve, et ve benzeri besin zehirlenmelerinin ne yazık ki bazen hayati sonuçları olabiliyor. Okullarda çocukların besin zehirlenmesi yaşaması durumunda ne yapmalı Medline Sorumlu Müdürü Dr. Koray Akay’a sorduk:

Gıda zehirlenmesi neden olur?

Besinlerin içerisindeki zararlı bakterilerin tüketimi ile ya da bakterilerin ürettikleri zehirli maddelerin besinlere bulaşması ile gıda zehirlenmeleri meydana gelir. Besinlerin satın alındıktan sonra uygun şekilde saklanması, pişirilmesi, soğutulması gıda zehirlenmelerinin oluşmasını engeller. Özellikle riskli yiyecekler grubuna giren besinler; et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, patates, salata sosları, pirinç ve çeşitli tahıl ürünleri, mayonez, deniz ürünleri ve meyvelerdir.

Çocuklar gıda zehirlenmesi yaşadığını nerden anlar?

Yemek sonrası kişi kendisinde karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı ve ateş gibi belirtiler hissediyorsa gıda zehirlenmesi geçiriyor olabilir. Ateş görülmeyen gıda zehirlenmeleri genelde 5–6 saat sonra son bulur. Ateşli gıda zehirlenmeleri ise daha uzun süre devam eder ve daha risklidir.

Durumun aciliyeti nasıl anlaşılır?

Çocuk uzun süredir kusuyorsa, kakasında kan görünüyorsa, karında şişkinlik varsa, sulu dışkılaması günde 4 defadan fazla ise ve ateş kontrol edilemiyorsa zaman geçirmeden acil yardım istenmeli ve/veya çocuk hastaneye götürülmelidir. Okulda besin zehirlenmesinden şüphelendiğimiz çocuğun şikayetine göre ilk müdahale yapılmalıdır. Kusma, bulantı, karın ağrısı ön planda ise hasta birkaç yastıkla yaklaşık 45 derecelik açı ile yatırılır, ayaklarının altına sıcak su torbası/havlu/termafor konulabilinir. İshal, ateş ön planda ise su içirmeye çalışmak yeterli olacaktır.

Besin zehirlenmesi için nasıl tedavi uygulanır?

Besin zehirlenmesi geçiren çocuğa iyileşene kadara çoğunluğu su olmak üzere sıvı gıdalar verilir. Ateş ve sulu dışkılama ön planda ise  dışkı tahlili yapılarak çocuğun besin zehirlenmesi durumu yaşayıp yaşamadığı eğer besin zehirlenmesi var ise  hangi bakterinin buna sebep olduğu tespit edilir ve tedavi ona göre düzenlenir.

Besin zehirlenmesi yaşamamak için nelere dikkat etmeli?

-Dışarıdan alınan paketlenmiş ürünlerin son kullanma tarihleri ve paket şeffaf ise incelenerek kontrol edilmelidir.

-Yiyecek, içecek ve tüm besin maddelerini ele almadan önce eller mutlaka iyice yıkanmalıdır.

-Çiğ tüketilecek sebze ve meyveler akan su altında iyice yıkandıktan sonra tüketilmelidir.

-Yenilecek yemeklerin tekrar tekrar ısıtılmadığından emin olunmalıdır.

-Açıkta bekletilen yemekler tüketilmemelidir.

-Et, tavuk ve balıkların iyi paketlenmiş bir şekilde buzdolabında saklandığı kontrol edilmelidir.

-Buzdolabına yerleştirilecek besinlerin birbirine temas etmeyecek şekilde yerleştirilmesi önemlidir.