‘Okulda Diyabet’ Programı 10 Yaşında

Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabet, yaşam boyu devam eden kronik bir hastalık. Son araştırmalara göre dünyada 425 milyon*, Türkiye’de ise yaklaşık 7,2 milyon* diyabet hastası bulunuyor ancak bu hastalardan sadece 5,6 milyonu tedavi görüyor. Türkiye’de her 8 kişiden* birinde diyabet görülürken, tanısı konulmamış 2,7 milyon* diyabetli olduğu tahmin ediliyor. Ülkemizde 18 yaş altında 20 bin civarında Tip 1** diyabetli çocuk bulunuyor ve bunların en az 15 bin tanesini de okul çağındaki çocuklar oluşturuyor.

Diyabet alanında 100 yıla yakın bir deneyime sahip olan Sanofi de, çok büyük bir sağlık sorunu olmasına rağmen farkındalığın bir o kadar düşük olduğu diyabetin ülkemizde geniş kitlelerce doğru anlaşılmasını ve bilinirliliğini sağlamak için toplumda farkındalık yaratan projelere imza atıyor. Bu kapsamda hayata geçen projelerden biri de ‘Okulda Diyabet’ programı. Diyabetli çocukların okulda yaşadığı sorunları çözebilmek için T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı ve Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği iş birliği ve Sanofi Türkiye’nin koşulsuz desteği ile Kasım 2010’da başlatılan program, diyabetli çocukların okuldaki bakımlarını güçlendirmek ve öğretmen ve öğrencilere çocuklarda diyabet bulgularını öğreterek erken tanı konmasına yardımcı olmayı amaçlıyor.

10 YILDA 25 BİN OKUL, 585 BİN ÖĞRETMEN, 580 BİN VELİ, 7,5 MİLYON ÖĞRENCİYE ULAŞILDI

Sanofi’nin koşulsuz destek verdiği ‘Okulda Diyabet’ programı, bu yıl 10. yılını geride bırakıyor. Program kapsamında bugüne kadar birçok aktivite gerçekleştirildi ve diyabetli çocukların okulda bakımı konusunda ülke düzeyinde iyileşmeler sağlandı. Öğrenci, veli ve öğretmenler arasında diyabet farkındalığını ve diyabetli çocukların okuldaki yaşam kalitelerini artırmayı amaçlayan programla 10 yılda; 25 bin okul, 585 bin öğretmen, 580 bin veli ve 7,5 milyon öğrenciye ulaşıldı. ‘Okulda Diyabet Programı’ndan elde edilen deneyimler ve motivasyon ile Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun ‘KiDS’ programının başlatılmasını sağladı. Çocuk Diyabet Ekibi ve Aileler, Öğretmenlerle Buluşuyor toplantıları, İstanbul Okul Hemşireleri Toplantısı ve Toplum Sağlığı Merkezleri Diyabet Sorumluları Eğitimi; İstanbul, İzmir ve Ankara Toplantıları da yine son yıllarda program kapsamında gerçekleştirilen çalışmalar arasında yer alıyor.

Okulda Diyabet Programı’nın 10. yılında ayrıca ülkemizde önemli bir adım atılarak, diyabetli çocukların okullarda dünya standartlarında ve yukarıda sayılan ilkeler çerçevesinde bakımı için bir yönerge hazırlandı. 14 Ekim 2020 tarihinde T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanarak yürürlüğe giren bu yönerge doğrultusunda, ülkemizdeki bütün okullardaki diyabetli çocukların yaşamlarını iyileştirmek ve diyabet ekiplerine öğretmenleri de ekleyen bir anlayışla çalışmalar devam ediyor.

DİYABETLİ ÇOCUKLAR İÇİN ÖĞRETMEN VE AİLE İŞ BİRLİĞİ ÇOK ÖNEMLİ

Okulda Diyabet Programı Proje Koordinatörü ve Diyabetli Çocuklar Vakfı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Hatun diyabet tanısı konmuş çocukların okul yaşamı boyunca tedavilerinin

desteklenmesi ve yaşam kalitelerinin artırılması için öğretmenler ve aileler arasındaki yakın iş birliğinin gerek ve önemine dikkat çekerek, 10. yılını geride bırakan programın katkısına değindi:  “Diyabetli çocuklar haftada en az 30 saatlerini okulda geçirmekte ve tedavilerinin kesintisiz sürmesi yanında kendi akranları gibi bütün okul aktivitelerine katılmaları için öğretmenlerinin desteğine ihtiyaç duymakta. Anne ve babalar, diğer çocuklar gibi diyabetli çocukları da ellerinden tutup her sabah öğretmenlerine teslim ediyor ama onları okulda yaşıtlarından biraz farklı yaşam bekliyor. Anne ve babaların bütün günü çocukları ile okulda geçirmelerini bekleyemeyiz.

Günümüzde, öğretmenlerin diyabet tedavisindeki rolü giderek artmakta. Öğretmenler, kan şekeri düşüklüğünde ve diğer acil durumlarda ne yapmaları gerektiği konusunda eğitim almalı. Ayrıca diyabetli çocukların ara öğünlerini almaları, insülinlerini yapmaları için kolaylık sağlanmalı ve arkadaşları ile uyumlu ve ayrımcılığa uğramadan bir okul yaşamı sürmeleri için çaba gösterilmeli.

T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı ve Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği iş birliği ve Sanofi Türkiye’nin koşulsuz desteğiyle 10 yıldır yürütülen Okulda Diyabet Programı sayesinde ülkemizde binlerce öğretmen, hemşire, okul yöneticisi ve okul personeli diyabeti tanıyor ve diyabetli çocuklara destek olmaya çalışıyor. Bu desteğin artarak sürmesini, annelerin çocuklarını sabahları gözleri arkada kalmadan okula bırakması için gerekenlerin yapılmasını, çocukların yüzlerinin hep gülmesini diliyoruz.”

*Referans

1. IDF Diabetes Atlas, 8. Ed. Brussels, Belgium, International Diabetes Federation, 2017.

2.An evaluation of the knowledge and attitudes of school staff related to diabetes care at school: the 10th year of the “Diabetes Program at School” in Turkey . Pediatric Diabetes 2020 (Yayına kabul edilmiş makale).

**Tip 1 diyabette mutlak insülin eksikliği vardır. Genellikle 30 yaşından önce başlar. Okul öncesi (6 yaş civarı), puberte (13 yaş civarı) ve geç adolesan dönemde (20 yaş civarı) görülür. Kaynak: Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu 2020, Sayfa:22-23