Oküloplastik Cerrahi

Oküloplastik cerrahi kapsamında ne tür tedaviler uygulanır? Göz ve göz çevresi estetiğinde kozmetik amaçlı olarak neler yapılır? Göz kapağı düşmelerinde yaşa bağlı olarak neler yapılır? İz kalır mı? Göz kapağına estetik amaçla yapılan operasyonlarda anestezi nasıldır? Hastanede kalmak gerekir mi? Göz kapağı düşüklüğü neden kaynaklanır? Hangi sorunlar göz kapağı düşüklüğüne yol açar? Göz kapağı düşüklüğü görme alanında bir problem midir? Tiroid hastalığından gözleri dışa fırlamış kişilere nasıl bir tedavi uygulanır? Göz protezleri kimlere önerilir? Ne tip göz protezleri vardır ve nasıl takılırlar?

Dünya Göz Hastanesi’nden Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sevim Çakmak göz ve göz çevresi estetiği olarak bilinen oküloplastik cerrahi hakkında merak edilenleri Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

. Oküloplastik cerrahi kapsamında ne tür tedaviler uygulanır?
“Oküloplastik cerrahi branşı, göz hastalıklarının bir alt bilim dalıdır. Göz kapakları, göz yaşı yolları hastalıkları ve göz çukuru denilen gözün ana yuvasını içeren yapıların hastalıkları ile ilgilidir. Bu hastalıklar estetik cerrahiden kapak değişikliklerine, kapakların içe dışa dönmelerinin bir botoks uygulamasından gözün içerisinin boşaltılıp protez göz yapımına kadar değişir. Dolayısıyla sadece estetik değil aynı zamanda fonksiyonel olarak göz kapağı ve çevresindeki dokuların hastalıklarını içeren bir branştır.”

YAĞ TORBALARININ FITIKLAŞMASI

. Göz ve göz çevresi estetiğinde kozmetik amaçlı olarak neler yapılır? Göz kapağı düşmelerinde yaşa bağlı olarak neler uygulanabilir? İz kalır mı?
“Göz kapağı, gün boyunca dakika içerisinde en az 15-20 kez hareket eden bir dokudur. Hem hareket eder hem de göz yüzeyinde göz yaşı sıvısının göz yüzeyine yayılmasını sağlar. Bu sırada göz kapakları yorulur. Zaman içerisinde yer çekiminin etkisi, genetik faktörler, sigara içilmesi gibi nedenlerle göz kapaklarında yaşın ilerlemesiyle beraber bazı değişiklikler olur. Bu değişiklikleri bazı kişiler tarafından benimsenemaz. Mesela hem üst kapak hem de alt kapak cildi sarkar. Göz küresinin etrafında yağ yastıkçıkları vardır. Zaman içerisinde bu yağ yastıkçıklarını tutan ince doku zayıflar ve buradan geride bulunan yağ dokusu öne doğru fıtıklaşır. Bu fıtıklaşmalar halk arasında, yağ torbalarım ortaya çıktı, şeklinde söylenir. Cilt sarkmaları ve yağ torbalarının fıtıklaşmalarının haricinde özellikle ultraviyolenin etkisiyle göz çevresinde kırışıklıklarda zaman içerisinde kendini göstermeye başlar. Güler yüzlü olmak, kaş çatmak da göz çevresi kırışıklıklarının ortaya çıkaran sebeplerdir. Bunlar genel olan estetik sıkıntılardır. Üst kapakta yapılan ameliyatlarda, üst kapak kıvrımı alanından kesiler yapıldığı zaman genellikle kesiler üst kapak kıvrımında kaybolur. Ciltte iz bırakan yapıya sahip bir kişi değilse çoğu zaman belli olmaz. Bu kıvrım alanından yapılan kesilerde eğer hastanın kaş düşüklüğü de varsa  beraberinde o da yapılır. O zaman kaşın dış kısmına müdahale edilip hafif bir kaş kaldırma da bu alandan girilerek yapılabilir. Buradaki ameliyat izlerinin az olması için mümkün olduğunca kesiler küçük tutulur. Alt kapaktaki kesiler ise yağ torbalarını almak için ya kapağın iç kısmından ya da kirpikli kenarın altından yapılır. Belli belirsiz bir iz olur ama birkaç ay içerisinde hiç iz problemi kalmaz.”

Prof. Dr. Sevim Çakmak

GÖZ KAPAĞI DÜŞÜKLÜĞÜ NEDEN OLUR?

. Göz kapağına estetik amaçla yapılan operasyonlarda anestezi nasıldır? Hastanede kalmak gerekir mi? Göz kapağı düşüklüğü neden kaynaklanır? Hangi sorunlar göz kapağı düşüklüğüne yol açar? Göz kapağı düşüklüğü görme alanında bir problem midir?
“Göz kapağına estetik amaçla yapılan operasyonlarda lokal anestezi kullanılır. O bölgeye bir lokal anestezik ajan, enjeksiyonla uygulanır. Her bir kapak genel olarak 20 dakika-yarım saat arası sürer. Hasta yaklaşık 1-2 saat klinikte takip edildikten ve tavsiyeler verilerek evine gönderilir. Göz kapak düşüklüğü (pitozis) doğuştan da olabilir ya da sonradan da meydana gelebilir. Doğuştan olan göz kapak düşüklüklerinde genellikle kasın gelişimsel bir bozukluğu vardır. Göz kapağını kaldıran kas yeteri kadar gelimemiştir. Kapağı kaldıran kas halat gibi olur. Çocuk göz kapağını kapatırken tam kapatamaz. Aynı zamanda kasın fonksiyonu olmadığı için açılamaz da. Eğer göz kapağı düşüklüğü çocuğun görmesine engel teşkil ediyorsa bu durumda bu çocuğun hemen ameliyat edilmesi ve göz kapağı düşüklüğüne yönelik müdahalelerin yapılması gerekir. Doğuştan göz kapak düşüklüğü olup düzeltme yapılmamış olgular ise erişkinlik dönemine kadar gelebilir. Bu genellikle görme aksını kapatmayıp göz tembelliğine neden olmayan estetik durumlardır. Hastalar göz kapak düşüklüklerini ileri tarihlere ertelerler. Daha sonra ortaya çıkan diğer nedenler ise kas hastalıkları olabilir. Kişinin vücudunda kas hastalığı varsa bunun ilk belirtisi kapak düşüklüğü olarak karşımıza çıkabilir. Bu hastalarda genellikle iki taraflı kapak düşüklüğü olur. Günün içerisinde yorgunlukla artan bir kapak düşüklüğü olur. Bunun için ayrı testlerin yapılması gerekir. Bir diğer durum ise sinirsel nedenlerdir. Kapağı kaldıran bazı sinirler vardır ve bu sinirler beyinden gelir. Bu sinirlerle ilgili durumlar göz kapak düşüklüğüne neden olabilir. Bir diğer durum ise yaralanmalardır. Hem göze hem beyne gelen yaralanmalar göz kapak düşüklüğüne neden olabilir.”

TİROİDİN YOL AÇTIĞI PROBLEMLER

. Tiroid hastalığından gözleri dışa fırlamış kişilere nasıl bir tedavi uygulanır?
“Tiroid hastalığının direkt göze vurmasındaki en önemli faktör kişinin sigara içmesidir. Sigara primer olarak vücutta tiroid bezine karşı oluşan hücrelerin aynı şekilde gözdeki dokulara karşı da oluşmasını aktive eden bir ajandır. Hastalara erken ya da geç evrelerinde geldiklerinde sigarayı kesmeleri, sigara içilen ortamda kesinlikle bulunmamaları önerilir. Tedavide birinci şart budur. İkinci olarak, hastalığın erken evresi denilen aktif döneminde gözde kızarıklık, göz hareketlerinde ağrı, sabahları göz kapaklarında şişlikler, tobalanmalarda artış ya da gözün dışarı doğru çıkması gibi bulgular olur. Hastalar çoğu zaman bu dönemde hekime giderler. Gözdeki kızarıklık (konjonktivit) nedeniyle kuru göz tedavileri verilip hastalar gönderilir. Göz dışarı doğru çıkmaya başlayınca kadar bu durum gözden kaçabilir. Eğer erken dönemde yakalanırsa  hastalara sistemik bazı medikal tedaviler verilir. Damar yoluyla verilen ilaçlar vardır. Hasta ileri evrelere girmişse tiroid bezinin göze etkilerine bağlı olarak meydana gelmiş bulgulara yönelik tedavi yapılır. Mesela göz dışarı doğru çıkmış ise gözün arkasındaki sinire büyüyen kaslar bası yapmış ise gözün bir miktar geriye yuvaya yerleştirilmesi gerekir. Gözün çukura yerleştirilmesi için göz çevresindeki kemiklere yapılan müdahaleler vardır. Kapağın biraz açık olduğu, gözlerin dışarı çıkıp kapakların açıldığı durumlarda ise kapağı aşağı doğru indirici ameliyatlar uygulanır. Göz kaslarında olan bozukluklar varsa, göz kaslarına yönelik oluşan şaşılık denilen problemlerde buna yönelik cerrahiler basamak basamak uygulanır.”

GÖZ PROTEZLERİ NASIL TAKILIYOR?

. Göz protezleri kimlere önerilir? Ne tip göz protezleri vardır ve nasıl takılırlar?
“Herhangi bir nedenle gözünü kaybetmiş olan kişilerde öncelikle proteze bir göz yuvası hazırlanır. Bu doğuştan da olabilir; çocuk gözü gelişmemiş olarak doğabilir. Ya da sonradan bir travma, tümör ve benzeri nedenle kişi gözünü kaybetmiş olabilir. Bu tür durumlarda hastaların estetik kaygıları oluyor. Diğer göz gibi hareket eden ve benzeyen bir protez takmak istiyorlar. Protezin yerleşeceği yuva için içeriye bilye şeklinde yuvarlak veya oval bir materyal yerleştirilir. Onun üzerine protez takılır. Protez tamamen göz yuvasının üzerine yerleşen akrilikten yapılmış bir materyaldir. Bu materyali göz protezi yapan merkezler, biz göz yuvasını hazırladıktan sonra yapabilirler. Hasta protezle uyuyabilir. Yaklaşık hafta bir ya da 15 günde bir protezini çıkarıp temizleyip takabilir. Göz kapağını aşağıya doğru kaldırıp protezi hazırlanan göz yuvasının içerisine yerleştirerek kendisi de estetik bir görüntü sağlayabilir.”