Omurga Vidalama Cerrahisi

Omurga vidalanması ne demektir? Hangi sağlık problemlerinde omurga vidalama ameliyatı uygulanır? Omurga vidalama ameliyatı nasıl yapılır? Bir hastaya en az kaç tane vida takılır? Vidaların belli bir süre sonra çıkartılması gerekir mi? Vidalar MR çekilmeye uygun mudur? Dar kanal olan her hastaya vidalama cerrahisi uygulanır mı? Bel fıtığı olan hastalarda ne tür durumlarda vidalamaya ihtiyaç duyulur?

Özel Ataköy Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Gökhan Serbes, omurga vidalama cerrahisine dair soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

VİDALAMA AMELİYATLARI NİÇİN YAPILIR?

. Omurga vidalanması ne demektir?
“Omurga vidalama, hammaddesi titanyum olan platinin takılmasına denir. Omurgayı dayanıklı hale getirmek, kaymalarını ve diğer farklı komplikasyonlarını engellemek için vidalama yöntemiyle omurga düzeltilir. Vidalama, omurganın bir nevi sigorta altına alındığı ameliyatlardır.”

. Hangi sağlık problemlerinde omurga vidalama ameliyatı uygulanır?
“Vidalama ameliyatları kanal daralmalarında, özellikle omurgayı düzeltmek amaçlı olarak omurga eğriliklerinde (skolyoz), bel kaymalarında, özellikle düşme veya çarpmadan kaynaklanan omurga kırıklarında ve çok nadir de olsa tekrarlayan bel fıtıklarında o bölgenin dondurularak fıtık olmasını engellemek amacıyla yapılır.”

NASIL UYGULANIYOR?

. Omurga vidalama ameliyatı nasıl yapılır?
“Öncelikle vidanın titanyumdan yapılması gerekir. Eskiden demir ya da çelikten yapılan vidalar gelişen teknolojiyle beraber titanyumdan yapılarak insana uyumlu hale getirilmiştir. Üretim aşaması en az 20 dakika sürmelidir. Aksi takdirde kırılma gibi sıkıntılar meydana gelmektedir. Vidalama ameliyatında amaç, hiçbir sinir dokusuna değmeden sadece kemik içinden geçip o bölgeyi vidalamaktır. Deneyim çok önemlidir. Çünkü bazı vidalar öne doğru eğik, bazıları yana doğru eğik, bazıları ise çok fazla kireçlenmiş olur ve her kişinin anatomisi aynı olmadığından bu durum sıkıntılar meydana getirebilir. Vidalama işlemi görüntüleme eşliğinde yapılır. Halk arasında robot diye geçen, skopi denilen röntgen çekilerek vidaların yönü, şekli, ve omurganın ne durumda olduğu görülür.”

. Bir hastaya en az kaç tane vida takılır?
“Bir hastaya en az iki tane vida takılır. Genellikle iki taraflı yani 4 vida takılır. Buna tek seviye denir. Ama 20-28 tane vida takılan hastalar da vardır.”

. Hastaya hangi tür anestezi uygulanır?
“Omurga vidalama ameliyatları genel anestezi altında yapılır. Hasta anestezi alacak durumda değilse çok nadiren de olsa spinal anestezi ile ameliyat yapılabilir.”

AMELİYATI SONRASI SÜREÇ

. Ameliyat sonrası süreç nasıl ilerlemektedir?
“Vidalama ameliyatlarından sonra hastalar en çok hareket kısıtlamasından korkarlar. Ancak eğilme kalkma işlemi kalça eklemi ile yapıldığı için hareket kısıtlaması söz konusu değildir. Ameliyat olunduktan sonraki ilk gün biraz sıkıntılı olabilir. Ama gün içerisinde verilen güçlü ağrı kesiciler ve aneljezik pompalarla bu durum çok rahatlıkla atlatılır. Hasta eğer sabah ameliyat olduysa akşam ya da ertesi gün mutlaka yürütülür. Genellikle hastanede kalış süresi 2 gündür. Daha sonrasında hastanın ilk 1 hafta 10 gün boyunca biraz dinlenmesi, çok fazla oturmaması, ya yatması ya da dolaşması istenir. Gün geçtikçe hastanın ağrıları azalır. Vücudun yapılan kesiye, vidalara kısaca yeni düzene alışması yaklaşık 1-1,5 ay sürer. Çok yaşlı hastalara 3 ay boyunca çok sıkı bir korse önerilir ve çok fazla eğilmemesi istenir. Ama genç hastalar her şeyi yapabilirler.”

Op. Dr. Gökhan Serbes

“OMURGAYA TAKILAN VİDALARI ÇIKARTMAK GEREKMEZ”

. Vidaların belli bir süre sonra çıkartılması gerekir mi?
“Vidaların hiçbir zaman çıkartılması gerekmez. Çünkü vidaların esas amacı, vidaları koyduktan sonra hastadan alınan ya da dışarıdan koyulan kemiklerle o bölgeyi kaynatmak yani kemikleşmesini sağlamaktır. Eğer burada iyi bir kemikleşme sağlanamazsa sistem çöker; vidalar atabilir, kırılabilir, değişik komplikasyonlar şeklinde ortaya çıkabilir. Onun için iyi bir planlama şarttır. Vidaların denge merkezine uyacak şekilde atılması, ona göre bir kıvrım verilmesi gerekir. Eğer bir kıvrım verilmezse o sistem sonunda çökecek o zaman da değiştirmek ya da vidaları uzatmak gerekecektir. Bu vidaların herhangi bir alerjiye, enfeksiyona neden olma gibi bir durumu da yoktur.”

. Vidalar MR çekilmeye uygun mudur?
“Titanyum ham malzemesi iyi olan vidalar kesinlikle MR ile uyumludur. Hastalar istedikleri kadar MR çekilebilirler.”

DAR KANAL OLAN HER HASTAYA VİDA TAKILIR MI?

. Dar kanal olan her hastaya vidalama cerrahisi uygulanır mı?
“Dar kanal, doğuştan olan, yılların getirdiği bir rahatsızlıktır. Kemiğin etrafındaki dokuların yumruk gibi sinir üzerinde dönmesiyle oluşur. Hasta genellikle yol yürümekle artan bel ve bacak ağrısı şikayetiyle gelir. Eğer dar kanal tek bir seviyede ise vidalama ameliyatları kullanılmaz. Ama 2 veya 3 seviye ya da daha fazla ise artı bir bel kayması eşlik ediyorsa, kemikler çok fazla dönmüş ise omurgada sağa, sola ya da öne doğru bir eğiklik varsa mutlaka bu tür hastalarda vidalı ameliyat yöntemine başvurulur. Çünkü amaç sadece sinirleri açmak değil omurgayı sigortalamaktır.”

. Bel fıtığı olan hastalarda ne tür durumlarda vidalamaya ihtiyaç duyulur?
“Tekrarlayan fıtıklarda vidalamaya ihtiyaç duyulur. Bel fıtığı olan hastalar kendilerine iyi bakmalı; dikkatli hareket etmelidirler. MR’da eklem bölgesinde bir zorlanma, bir fıtık varsa aynı zamanda o bölgede belirgin derecede bir kireçlenme varsa ben hastaları bel fıtığıyla ile birlikte vidalıyorum. Kişiden kişiye göre değişmekle beraber, sadece kısa segment vidaladığımız yani 4 vida yaptığımız için hastanın hareketini engellemez. Bel fıtığında normalde hastaya eğilmemesi, biraz dikkat etmesi söylenir ama vidaladıktan sonra istediği her şeyi yapabilir, koşabilir. Çünkü vidalanmış yerden fıtık olma ihtimali çok düşüktür.”