Periodontoloji Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Periodontoloji  nedir? Periodontal tedavisi nasıl yapılır? Göztepe Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Periodontoloji Uzmanı Dt. Seda Döner Şahin anlattı.

PERİODONTOLOJİ NEDİR?

Periodontoloji; dişleri çevreleyen dokuların sağlığıyla ilgilenen bilim dalıdır. Dişleri çevreleyen dokular hem sert hem de yumuşak dokulardan oluşur. Diş yüzeyi ve kemik sert dokuları oluştururken, dişetleri de yumuşak dokuyu oluşturur. Dişleri çevreleyen destek dokuların ve dişetlerinin sağlığı demek olan Periodontal sağlık, ağız ve diş sağlığının önemli bir parçasını, ağız ve diş sağlığı da genel vücut sağlığının ayrılmaz bir parçasını oluşturur.

DİŞETİ HASTALIKLARI NELERDİR, BELİRTİLERİ NASIL ANLAŞILIR?

Dişeti hastalıkları, basit bir dişeti iltihabından (gingivitis) çene kemiklerinin eridiği, dişlerin sallanarak kaybedildiği şiddetli enfeksiyonlara (periodontitis) kadar geniş bir alanın kapsar. Hastalıklarla birlikte dişetleri şişer, kızarır, kanar, çekilir, diş boyları uzar, ağız kokusu meydana gelir, dişler yer değiştirir, araları açılır (diastema) ve sonunda dişler çekime gider. Dişeti hastalığının en önemli belirtilerinden biri olan ve hasta tarafından kolaylıkla fark edilebilen dişeti kanaması, dişler fırçalanırken, sert gıdalar yerken ya da kendiliğinden meydana gelir.

MİKROBİYAL DENTAL PLAĞIN GÖRÜNTÜSÜ NASILDIR?

Mikrobiyal dental plak; açık sarı renkte, yumuşak, yapışkan, uzaklaştırılması zor, kolonize olmuş bakterilerden oluşan bir biofilm tabakasıdır. Plak içerisindeki bakterilerin salgıladığı kimyasal maddelerin dişetlerine ve dişeti altındaki kemiğe zarar vermesi sonucu dişeti hastalıkları oluşur. Dental plak diş fırçası ve diş ipi kullanımıyla diş yüzeyinden kolayca uzaklaştırılabilir. Dental plak diş yüzeyinden kaldırılmazsa diş taşı oluşur. Diş taşı (sarı veya kahverengimsi renkte) ; diş yüzeyindeki plağın temizlenmemesi halinde tükrükteki mineraller aracılığıyla sertleşmiş halidir. Dişeti hastalığına sebep olan bakteriler diş taşları üzerinde daha kolay ve hızlı çoğalarak hastalığın seyrini kolaylaştırır ve hızlandırır.

DİŞETİ HASTALIKLARI NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Genellikle kronik seyreden dişeti hastalığı, varolmasına rağmen bir süre hiç fark edilmeyebilir. Dişetleri kanıyorsa ve büyümüşse, diştaşları varsa, dişetleri çekilmiş ve dişler uzamışsa (kök yüzeyleri açılmışsa), dişler yer değiştirmiş ve araları açılmışsa, diğer dişler sallanıyorsa (mobilite), ağızda kötü koku, metalik tat hissi varsa bir dişeti hastalıkları uzmanına (periodontolog) gidilmelidir.

DİŞETİ HASTALIKLARININ DİĞER NEDENLERİ?

Dişeti hastalıklarında en önemli etken mikrobiyal dental plaktır; ancak çevresel, sistemik, kalıtsal bazı faktörlerde hastalığın gelişimi için risk faktörleridir. Sigara, stres, hormonal değişiklikler, ilaç kullanımı, diş sıkmak ve gıcırdatmak, diabet-şeker hastalığı, kötü beslenme, kötü yapılmış kuron köprü ve dolgular vs dişeti hastalıklarının sebeplerindendir.

GİNGİVİTİS VE PERİODONTİTİS NEDİR?

Dişeti hastalıkları, bakteri plağının dişetinizde enflamasyon oluşturması ile başlar. Dişeti hastalığınızın biraz ilerlemesi ile gingivitis olarak adlandırılan aşamaya gelinir. Gingivitis aşamasında dişetlerinizde iltihap mevcuttur, ancak iltihap henüz dişi destekleyen kemiğe geçmemiştir. Bu aşamada diştaşı temizliği ve küretaj ( kök yüzeyi düzleştirilmesi) işlemi ile dişeti dokusu eski sağlıkla yapısına geri döndürülebilir. Ancak tedavi edilmezse bir sonraki aşama olan periodontitise dönüşür. Periodontitiste, iltihap dişetinden sonra periodontal ligament  ve diş destek kemiğine geçmiştir. Diş ile dişeti arasındaki 0-3 mm’lik sağlıklı dişeti oluğu derinliği, iltihap ile derinleşerek periodontal cebe dönüşür. Periodontal cep dişeti hastalığının ilerlemesini kolaylaştırır. Bu aşamada dişeti hastalığı tedavi edilmezse DİŞLERİNİZİ KAYBEDEBİLİRSİNİZ. Derin periodontal ceplerin varlığında (3-4 mm<) ileri periodontal cerrahi (flep operasyonu) gerekmektedir.

FLEP OPERASYONU NEDİR?

Kemik yıkımının ilerlediği durumlarda dişeti dokusu altındaki kemiğe doğrudan müdahale edebilmek ve oluşmuş cepleri elimine etmek amacıyla uygulanır. Bu işlem sırasında dişeti dokusu kaldırılır, cepler elimine edilir, kök yüzeyindeki diştaşları ve iltibi granülasyon dokuları uzaklaştılır ve gerekirse kemik düzensizlikleri giderilir.

PERİODONTAL TEDAVİ SONRASINDA NELER ELDE EDİLİR?

Tedavi sonrasında, dişler temiz, dişeti açık pembe renkli, sert kıvamlı ve kanamasızdır. Eğer hastalığa bağlı olarak ileri derecede kemik yıkımı oluşmuş ise operasyon sonrasında dişlerin boyları uzayabilir. Ancak dişleri destekleyen dokular sağlıklıdır. Ancak bilinmelidir ki periodontal cerrahinin başarısı pek çok faktöre bağlıdır. Periodontal cerrahinin başarısını azaltan, hastaya ait bazı sebepler mevcuttur. Bunlara örnek olarak; sigara (günde 5< ), aşırı alkol tüketimi, diabet, tansiyon (kullanılan ilaçlar) , bazı ruhsal bozukluklar, kan hastalıkları, bağışıklık sistemi (otoimmün hastalıklar) bozuklukları, kortizon kullanımı, radyoterapi-kemoterapi gören hastalar verilebilir. Her hastada kemik ve dişetinin iyileşme kapasitesi farklıdır. Ayrıca operasyon sonrası operasyon bölgesine uygulanacak özenli bakım, diş fırçalama, arayüz temizliği (dişipi-arayüz fırçası kullanımı) tedavinin başarısı için kritik öneme sahiptir.

TEDAVİ SÜRESİ NEDİR?

Hastalığın şiddet derecesine göre 3 hafta ile 6 ay arasında değişmektedir. Tedaviden sonra düzenli olarak 3-6 ay arayla hekim tarafından kontrollerinin yapılması gerekmektedir.