PET CT İle Kalp ve Beyin Hastalıkları Tanısı

Daha çok kanserin tanısında kullanılan PET/CT cihazı, kalp hastalarına by-pass kararı verilmesinde ve epilepsi, demans, alzheimer gibi bazı beyin hastalıklarının teşhisinde de kullanılabiliyor.

Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Nükleer Tıp Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Nalan Alan Selçuk, daha çok kanserin tanısında kullanılan PET/CT cihazının kalp ve beyin hastalıkları teşhisinde de büyük fayda sağladığını belirtti. Doç. Dr. Nalan lan Selçuk konuyla ilgili soruları yanıtladı.

. PET/CT hangi hastalıklarda kullanılır?
PET (Positron Emmission Tomography) cihazını öncelikle kanser olmak üzere kalp ve beyin hastalıklarında kullanıyoruz. Kanser türleri içinde de özellikle akciğer, lenfoma, meme, mide ve bağırsak olmak üzere birçok kanserlerin teşhisinde ve takibinde kullanıyoruz.

. PET/CT cihazı tanı ve tedaviye nasıl ve hangi durumlarda fayda sağlar?
PET/CT esas olarak şeker metabolizmasını gösterir. Kanserli hücrelerde glikozu çok kullandığı için o hücreler PET/CT cihazıyla görüntülenebiliyor. Kanserin hangi organda olduğunu ve sınırlarını ayrıntılı olarak izleyebiliyoruz.

Tedaviye başlanmadan önce kanserin evrelendirilmesi çok önemlidir. Diğer yöntemlerle kanserin başka organlara yayılıp yayılmadığını göstermek her zaman mümkün olmayıp ameliyat sırasında fark edilebiliyordu. Oysa PET/CT sayesinde kanserin hangi evrede olduğunu ve vücudun hangi bölgelerine yayıldığını görebiliyoruz. Kanserin vücudun diğer organlara yayılması söz konusu ise ameliyata başvurulmadan diğer tedavi seçenekleri de (kemoterapi ve/veya radyoterapi) uygulanabiliyor. Böylece hem hasta gereksiz ameliyatlardan kurtulmuş oluyor hem de maliyetler azalıyor.

Kanser tedavisinden sonra da yine PET/CT ile tedavinin faydalı olup olmadığını da görebiliyoruz. Ayrıca tümör fark edilip biyopsi yapılacaksa PET/CT cihazı eşliğinde yapılması daha doğru sonuca ulaşmamızı sağlıyor.

. PET CT kanser dışında hangi hastalıklarda kullanılır?
Genellikle PET/CT’nin sadece kanser teşhisi için kullanıldığı bilinir. Oysa kalp ve beyin hastalıklarının tanı ve takibinde de büyük fayda sağlıyor. Kalp hastalarında özellikle by-pass öncesinde canlı kalp hücrelerinin varlığı gösterilerek by-pass’ın hangi hastalara uygulanacağı, hangi hastalarda gereksiz olduğu konusunda bizlere bilgi verir. Kalp PET çalışmasında canlı kalp hücreleri gösterilemez ise bu durumda by-pass yapılmasının hastaya hiçbir katkısı olmayacağından gereksiz işlemden kaçınılmış olunur. Böylece PET/CT tetkiki ile damar darlığı olan hastalarda hangi tedavi seçeneğinin tercih edilmesi konusunda klinisyeni yönlendirebiliyoruz.

PET/CT cihazı aynı zamanda beyin hastalıklarında da tercih edilen bir yöntem olup özellikle epilepsi ve demans (Alzheimer vs) hastalıklarının erken teşhisini sağlıyor. Epilepsi hastalarında epilepsi odağı PET ile gösterilebiliniyor. Özellikle demans hastalıkları geri dönüşü olmayan hastalıklar. O nedenle erken tanı bu tip hastalıklarda büyük önem taşıyor. Teşhis sayesinde erken evrede yakalanırsa tedaviye de erken başlanmış olur ve ilerlemesi engellenir.