Pokemon Go İle Digital Dünyanın İçinde Kaybolmayın

Kitleleri peşinden sürükleyen, bu senenin yeni trendi olan ‘Pokemon Go’büyük küçük demeden herkesin dikkatini üzerine çekiyor. Yeditepe Üniversitesi Hastanesi uzmanlarından Psikolog Zeynep Göktuna, ‘Pokemon Go’  tutkusunun nedenlerine ve bir oyun bağımlısı olup olmadığınızı anlamanın yollarına değiniyor;

“Bu oyun; tıpkı casino slotları gibi beynimizdeki ödül mekanizmasını çalıştırıyor bu nedenle oyuncu her seferiden daha çok pokemon avına çıkıyor.”

Psikolog Zeynep Göktuna, oyunun yaygın kullanıyor olma sebeplerini şu şekilde sıralıyor; Ücretsiz olarak piyasaya sürülmüş olan ‘Pokemon Go’ oyunu, akıllı telefonlarımıza ücretsiz olarak yükleniyor. Büyüğü, küçüğü herkes sokaklarda  ‘gerçeklikle fantezinin’ birleşimi olan bu oyunu oynuyor.  Bu oyunun bu kadar tutulmasının en başında oyunun arttırılmış gerçeklik hissini vermesi yani gerçek dünya ile sanal dünyayı birleştirmesi geliyor,   bir diğer nedeni ise, akıllı telefonlar sayesinde günün her saati, istediğimiz her yerde ‘Pokemon Go’ oynanabilmesi. Tabii unutulmaması gereken bir gerçek var ki; bu oyun; tıpkı casino slotları gibi beynimizdeki ödül mekanizmasını çalıştırıyor bu nedenle oyuncu her seferiden daha çok pokemon avına çıkıyor.

“DİJİTALLEŞMENİN OLUMSUZ ETKİLERİYLE KARŞI KARŞIYAYIZ”

Artık arkadaşlıklar ‘ sanal arkadaşlık’ sitelerinden tanışılan kişilerle kuruluyor, fikirlerimiz ‘Twitter’ üzerinden paylaşılıyor, önemli haberler ‘Facebook’ üzerinden dünyaya yayılıyor. Sosyal Medya yeni bir sosyalleşme aracı olarak kullanılıyor.

Sosyal Medya ve ‘sanal ortam’  bir sosyalleşme aracı olarak kullanılıyorsa sıkıntı olduğunu düşünmüyorum, yani bu ‘sosyal ortamlar’  kendi hayatımıza taşınıyorsa sıkıntı yok ama ‘araç’ amaç haline dönüştüyse bu dönüşüm ve dijitalleşmenin olumsuz etkileriyle karşı karşıyayız demektir.

Çocukların veya yetişkinlerin bu oyuna bağımlı olmaları nasıl anlaşılır? Bağımlılık gerçek hayatta ne gibi sorunlara yol açar? Psikolojik boyutları nelerdir?

‘Pokemon Go’  oynamayı azaltamamak,  oynanmadığı zamanlarda mutsuz ve huzursuz olmak, gün geçtikçe daha fazla ‘Pokemon Go’ oynamayı istemek ve daha fazla oynamak,  arkadaş ve aile ile vakit geçirmek yerine pokemon avlamayı tercih etmek, yapılması gereken bir iş varken bile bu işleri ikinci plana atıp pokemon oynamaya devam etmek bağımlılığın en belirgin göstergesidir. Ayrıca tüm boş vakitleri ‘Pokemon Go’ oynamaya ayırdığını anlayan bireyin bu durumdan rahatsızlık duysa bile oyunu oynamayı bırakamaması kişinin hayatının duygusal, sosyal, akademik ve ilişkisel anlamda etkilendiğinin en temel göstergesidir.

Bu oyunda çocuk ya da yetişkin, arkadaşlarıyla birebir etkileşim halinde olup sosyalleşmek yerine’ Pokemon Go’ oynamayı tercih ediyor ve ‘yapay bir gerçekliğin’ içine giriyor, bu gerçeklik kişinin kendisinin hoşuna gitse de zaman geçtikçe bu gerçeklik; kişinin sosyalleşme ve birebir iletişim kurma becerilerinin gerilemesine neden oluyor. Kişi; arkadaşlarıyla ve aile bireyleriyle ilişki kurmada kendini yetersiz hissetmeye başlıyor. Sosyalleşme becerileri giderek zayıflayan kişinin, özsaygısı ve özgüveni de zedeleniyor bunun sonucunda, ilişki kurmada kendini yetersiz hisseden ve başka çıkış yolu bulamayan kişi daha fazla’ Pokemon Go’ oynamayı seçiyor ve bu kısır döndü bu şekilde devam ediyor.

“SOSYALLEŞMEK VE DAHA FAZLA YÜRÜYÜŞ YAPMAK AMAÇIYLA KULLANILMASINA KARŞI DEĞİLİZ”

“Kişi daha fazla yürüyüş yapmak ve daha sağlıklı yaşamak için ‘Pokemon Go’ oynuyorsa yani oyunu kendisine fayda sağlayacak şekilde hayatında bir araç olarak kullanıyorsa oynamasında bir sakınca görmüyoruz. “

Oyun oynama sıklığının ne düzeyde olması gerektiği kişinin yaşına, sorumluluklarına, oyunu oynama sıklığına, sosyal aktivitelerine ve kişilerarası ilişkilerdeki uyumuna bağlı. Eğer oyuncu, oyunu başka insanlarla konuşacak konu yaratmak veya yeni insanlarla tanışmak için bir araç olarak kullanıyorsa oynamasında bir sakınca yok. Kişi daha fazla yürüyüş yapmak ve daha sağlıklı yaşamak için ‘Pokemon Go’ oynuyorsa yani oyunu kendisine fayda sağlayacak şekilde hayatında bir araç olarak kullanıyorsa oynamasında bir sakınca görmüyoruz. ‘Pokemon Go’ oyunu, oyuncunun sorumluluklarını yerine getirmesine engel değilse, benzer bir şekilde ‘Pokemon Go’ oyuncusu sosyal ilişkilerinde başarılı ise, yani oyunu oynadığı için arkadaş ve aile ilişkilerinde bozulma meydana gelmediyse,  akademik ve sosyal alanlarda ve kişilerarası ilişkilerinde başarılı ise, oyun sever oyun oynama sıklığını ve süresini doğru ayarlıyor demektir.

Aileler çocukları için ne gibi önlemler alabilir?

Eğer ki, çocuğunuzun ‘Pokemon Go’ oyunculuğu nedeniyle sorunlar yaşıyorsanız; öncelikle neden ‘Pokemon Go’ oynamaması gerektiğini, kendisinde yarattığı olumsuz etkileri oynamaya devam ederse kendi hayatının nasıl etkileneceğini sakin bir şekilde O’na anlatın.  Sakın çocuğunuza kızmayın, O’nu azarlamayın, suçlamayın, ceza vermeyin. Unutmayın; çocuğunuzun gönülsüzce kabul edeceği hiçbir davranış kalıbı uzun süreli ve kalıcı olmaz. Motivasyon dış kaynaklı olursa başarı sağlanmaz. Bu nedenle çocuğunuz ‘Pokemon Go’ nun kendisine zarar verdiğini, sosyal yaşamını ve akademik hayatını ve aile ilişkilerini etkilediğini görmeli.  Kendi iç motivasyonunu sağlayan oyuncu, zaten bağımlı olduğunu kabul edecek ve düzelmeye karar verecektir.

Peki böyle durumlarda ne yapılmalı;  çocuğunuz okula giderken veya önemli bir sınava girecekse, telefonunun sesini kısması tavsiye edilebilinir,  doğum günü, mezuniyet günü, arkadaş toplantıları gibi önemli günlerde cep telefonunu yanına almamak da sosyalleşmeyi olumlu yönde destekleyecektir.  Unutulmamalıdır ki, bağımlılık yaratan her uyaran terk edildiğinde yerine bir boşluk açılır ve bu boşluğu daha yapıcı aktivitelerle doldurmak, sonucu hızlandıracaktır.