Polikistik Over Sendromu ve Tedavisi

Polikistik over sendromu nedir? Polikistik over sendromu nasıl tedavi edilir? Polikistik over sendromlu hastalar hamile kalmakta neden zorlanırlar? Polikistik over sendromlu hastalarda aşılama ve tüp bebek tedavilerinin yeri nedir? Polikistik over sendromlu hastaların tüp bebek tedavilerinde gebe kalma ihtimalleri nasıl yükseltilir?

İstanbul Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi Kadın Sağlığı ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Çağdaş Aslan, polikistik over sendromu ile ilgili merak edilen soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

‘‘YUMURTALIKLARINDA ÇOK FAZLA SAYIDA YUMURTA BARINDIRIRLAR’’

. Polikistik over sendromu nedir?
‘‘Polikistik over sendromu, hastanın yumurtalığında normalden çok daha fazla yumurta olduğunu belirten bir terminolojidir. Polikistik over sendromlu hastalar doğdukları anda normal bir kadına göre yumurtalıklarında çok daha fazla sayıda yumurta barındırırlar. Normalde polikistik over sendromu dışında bir kadın her ay bir veya iki yumurta büyütebilirken polikistik over sendromlu kadınlar yumurtalarındaki çok sayıdaki yumurtayı aynı anda büyütmeye çalışırlar. Dolayısıyla polikistik over sendromlu kadınlarda adet düzensizliği ve yumurtlama bozuklukları normalden daha sık görülür. Artı, yumurtalıklarında bulunan çok sayıdaki küçük foleküllerin yarattığı hormonal mikro çevre hastalarda insülin direnci oluşmasına sebep olur. Bu insülin direnci neticesinde hastalar normale göre kilo almaya daha eğilimli, adetleri daha düzensiz ve her istedikleri zaman gebe kalamayabilen hastalar olarak karşımıza çıkarlar.’’

‘‘BİR HASTALIK OLMADIĞI İÇİN TEDAVİSİ DE SÖZ KONUSU DEĞİLDİR’’

. Polikistik over sendromu nasıl tedavi edilir?
‘‘Polikistik over sendromu temelde bir hastalık olmadığı, sadece yumurtalıkta çok fazla yumurtanın olduğu bir durum olduğu için polikistik over sendromunu tedavi etmek söz konusu değildir. Fakat polikistik over sendromunun yarattığı tıbbi sağlık sakıncalarından kaçınmak mümkündür. Polikistik over sendromlu hastalar bulundurdukları çok sayıda yumurta nedeni ile insülin direncine daha eğilimli olurlar. Dolayısıyla bu hastalar normale göre daha kilolu insanlar olabilirler. Eğer polikistik over sendromlu hastalar kendi kilolarını kontrol edebilirler ise yani kendilerindeki insülin direnci eğilimlerini yenebilirler ise hayatlarını herhangi bir olumsuz etkiye maruz kalmadan geçirme ihtimalleri son derece yüksektir. Eğer insülin direnci bu hastalarda aktif rol alıyor ise bu hastaların adetleri düzensizleşip yumurtlama sorunları oluşabilir. Bu hastalar Tip2 diyabet ve rahim içi dokusu kanseri açısından diğer insanlara göre daha risklilerdir. Dolayısıyla polikistik over sendromunu ilaçla tedavi etmek değil, hastaların yaşamlarını modifiye etmek gerekir.’’

Op. Dr. Çağdaş Aslan

‘‘HER AY YUMURTLAYAMADIKLARI İÇİN GEBE KALMAKTA ZORLANIRLAR’’

. Polikistik over sendromlu hastalar hamile kalmakta neden zorlanırlar?
‘‘Normal bir kadın bir adet döneminde 5 veya 6 yumurtasını aynı anda aktifleyip bunların içinden bir veya ikisini seçerek yumurtlar. Eğer bu yumurtalar sperm ile karşılaşır ise döllenir ve rahmin içerisine yerleşir ise gebelik olur. Polikistik over sendromlu hastalarda ise doğuştan getirdikleri kimi zaman şans, kimi zaman şanssızlık olarak algılanabilecek bol yumurta sorunu, hastanın aynı anda birçok yumurtayı büyütmeye çalışmasıyla fakat hiçbirini büyütememesiyle neticelenir. Dolayısıyla polikistik over sendromlu hastalar yumurtası normal sayıda olan hastalara göre her ay yumurtlayamama sorunu yaşarlar. Her ay yumurtlayamadığı için bu hastalar kendi kendilerine gebe kalmakta zorlanırlar. Ayrıca yumurtlayamamalarının devamı olarak da adet düzensizlikleri, kilo almaya eğilim polikistik over sendromlu hastalarda baş gösterir.’’

‘‘TÜP BEBEKTE NETİCE ALMALARI SON DERECE YÜKSEKTİR’’

. Polikistik over sendromlu hastalarda aşılama ve tüp bebek tedavilerinin yeri nedir?
‘‘Polikistik over sendromlu hastalar yumurtalarında çok sayıda yumurta barındırdıklarından   kendi kendilerine yumurtlayamazlar. Dolayısıyla çeşitli yollarla hastaların yumurtlamalarını desteklememiz gerekebilir. Aşılama yöntemi polikistik over sendromlu hastalarda nispeten yapması daha zor bir tedavidir. Çünkü aşılamada polikistik over sendromlu hastalar aynı anda birden çok yumurtayı büyütebilirler. Oysa bizim aşılamada büyütmek istediğimiz yumurta sayısı sadece ikidir. Kimse elinde beşiz gebelik olsun istemez. Dolayısıyla polikistik over sendromlu hastalar nispeten aşılama yapmak için daha zor hastalardır. Eğer başka bir sorunu yoksa hastanın polikistik over sendromlu hastaların tüp bebekte netice almaları diğer hastalara göre son derece yüksektir. Çünkü çok sayıda yumurta, çok sayıda güzel embriyo, iyi bir rahim iç dokusu eşittir gebeliktir.’’

‘‘HORMONLAR YÜKSEKKEN EMBRİYO TRANSFERİ YAPILMAMALI’’

. Polikistik over sendromlu hastaların tüp bebek tedavilerinde gebe kalma ihtimalleri nasıl yükseltilir?
‘‘Polikistik over sendromlu hastalar yumurtalıklarında bulunan çok sayıda yumurtadan dolayı tüp bebek tedavilerinde de normal kadınlara göre daha fazla yanıt verirler. Aynı anda birden çok yumurtayı büyütürler. Dolayısıyla hormonları normal seviyelerin çok çok üzerine çıkar. Eğer siz hastaya hormonları bu derece yüksekken embriyo transferi yaparsanız hastanın bu hormonal fırtınaya bağlı gebe kalma ihtimali düşer. Polikistik over sendromlu hastalarda uyguladığımız temel tedavi, yumurtaları toplayıp spermlerle birleştirerek embriyoları yapmak, sonra embriyoları dondurmak ve hastanın hormonal fırtınası bitince bu güzel embriyoları hastaya transfer edip gebelik elde etmek şeklindedir.’’