Ramazan Bayramında Beslenirken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Yaşamın her döneminde sağlığın korunması ve geliştirilmesi için yeterli ve dengeli beslenme en önemli faktörlerden biridir; ancak Ramazan ayı boyunca günlük öğün sayısının azalması ve beslenme düzeninde meydana gelen değişiklikler nedeniyle, bayramda normal yeme düzenine geçişte fizyolojik ve psikolojik bazı sorunlar yaşanabilmektedir. İstanbul Anadolu Güney Kamu Hastaneleri Birliği Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi Diyetisyen Cansu Darıcı beslenme konusunda dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.

Gelenek olduğu üzere bayramda tatlı tüketimi artmaktadır hatta bayramın en güzel yanı, birçok kişinin ailesini ziyaret etmesi ve bayram sofralarında en güzel yiyecekleri tüketmesidir. Ancak sofrada geçirilen zamanın uzun olması ve yapılan her yemeğin tadına bakma isteği, fark etmeden daha fazla yemek tüketilmesine neden olabilmektedir. Bayramda birdenbire aşırı yemek, şeker, çikolata, ağır şerbetli tatlılar ve diğer tatlıları aşırı tüketmek, sindirim sisteminde ve diğer organlarda çeşitli rahatsızlıklara yol açacaktır. Bunların en önemlisi hazımsızlık, mide ve bağırsak problemleridir. Bu nedenle bayramda yeme disiplinini olabildiğince korumak, bayram sonrası düzene daha kolay alışmayı sağlayacaktır.

BAYRAMDA VE BAYRAM SONRASI SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ

1. Yaşamın her döneminde yeterli ve dengeli beslenme sağlığın korunması için esastır. Bu nedenle, dört ana besin grubunda bulunan çeşitli besinler 3 ana ve 3 ara öğünde yeterli miktarlarda alınmalıdır. Süt grubunda yer alan süt/yoğurt, et grubunda yer alan et/tavuk/yumurta/kuru baklagiller, sebze ve meyve grubu ve tahıl grubuna giren ekmek/bulgur/makarna/pirinç vb. besinlerin her öğünde önerilen miktarlarda tüketilmesi son derece önemlidir.
2. Bayramın ilk günü kahvaltı kesinlikle yapılmalı, hafif bir kahvaltı ile güne başlanmalı ve gün boyu hiçbir öğün atlanmamalıdır.
3. Ramazan ayından sonra amaç, metabolizmayı hızlandırmak ve vücudun biyoritmini yakalamasına destek olmaktır bu yüzden ara öğün alışkanlığı kazanmak oldukça önemlidir.
4. Ramazandaki uzun süreli açlık nedeniyle, metabolizma hızının yavaşlamasına bağlı olarak, daha hızlı kilo alınmaktadır. O nedenle, Ramazan Bayramını toparlanma dönemi olarak değerlendirilebilir. Ramazan bayramı boyunca tatlı, çikolata tüketimine çok dikkat edilmeli, çevrenin ısrarcı tutumlarından ve aşırı yeme eğiliminden mümkün olduğunca uzak kalınmalıdır. Özellikle bayramda bu tür tatlılarla öğün geçiştirmek yapılacak en büyük hatalardan biridir. Kan şekerinin hızlı yükselip takiben hızlı düşmesine ve bir diğer öğünde gereğinden fazla besin alımına neden olur. Eğer kilo problemi ve kronik bir hastalık söz konusu değilse hamur tatlıları ve şerbetli tatlılar yerine porsiyon kontrolü yaparak, sık olmamak kaydıyla sütlü veya meyveli tatlılar tercih edilebilir.
5. Ev ziyaretine gelen misafirlere baklava – kadayıf yerine meyveli ve sütlü tatlılar, şeker yerine kuru hurma, kayısı ve erik kurusu ikram edilebilir. Ayrıca, miktarları ölçülü olmak koşuluyla fındık, ceviz, badem ve kuru meyvelerden oluşan mini tabaklar hazırlanabilir. Böylece hem mineral ve vitamin içeriği zengin besinlerle beslenmiş olursunuz.
6. Ramazan boyunca önerilen sahur yemekleri ramazan sonrası gece yemek şeklinde sürdürülmemeli, gece öğününde meyve, süt ve yoğurt gibi besinlerin önerilen miktarlarda tüketimi tercih edilmelidir.
7. Abur cubur tarzı yiyecekler, içeriği bilinmeyen ürünler, kızartmalar, kavurmalar, salam sosis vb. yiyeceklerden de uzak durulmalıdır.
8. Besinler iyi çiğnenmeli, yavaş yavaş, az ve sık tüketilmelidir.
9. Bayram süresince ve bayramdan sonra da sıvı alımı arttırılmalı, günde yaklaşık 1,5-2 litre su içilmelidir. Kompostoya şeker eklemeyerek şekersiz komposto, ayran gibi sıvı besinlerle de, diğer öğünlerde sıvı ihtiyacı desteklenebilir.
10. Ramazan ayı süresince oruç nedeniyle yaşanan kabızlık gibi bazı sindirim sistemi rahatsızlıklarının önlenmesi açısından mevsiminde önerilen miktarda sebze ve meyve tüketimi önemlidir.
11. Şeker, kalp ve yüksek tansiyon vb. kronik hastalık tanısı almış bireylerin, sürdürdükleri diyete bayram süresince de özen göstermeleri önemlidir. Özellikle yaşlılar ve tansiyon hastalarının gün boyu kahve ve çay tüketimlerine çok dikkat etmeleri gerekmektedir. Ayrıca, 0-12 yaş grubu bebek ve çocukların, büyüme ve gelişime katkısı olmayan, boş enerji kaynağı şeker, şekerli besinler, gazoz ve diğer asitli içeceklerden uzak tutulmaları, düzenli ve öğün atlamadan beslenmeleri oldukça önemlidir.
12. Paketli ürünleri satın alırken “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı” onayı olmasına, son kullanma tarihi geçmemiş ve ambalajı bozulmamış olmasına dikkat edilmelidir.
13. Her gün düzenli yapılan fiziksel aktivite, fiziksel ve zihinsel sağlığı olumlu yönde etkilemekte, oruç nedeniyle azalan metabolizma hızının artmasına olanak sağlamaktadır; düzenli aktivite, yaşamın bir parçası haline getirilmelidir. Buna bağlı olarak ziyaretlere yürüyerek gidilebilir, asansör yerine merdiven kullanılabilir.