Romatizmal Hastalıklarda Tedavi Başarısı İçin Sağlıklı Bir Hekim Hasta İlişkisi Şart

Türkiye Romatoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Vedat Hamuryudan, 12 Ekim Dünya Artrit Günü vesilesiyle, neden oldukları ağrı ve halsizlik gibi belirtilerle günlük yaşam kalitesini etkilemeleri dışında, zaman içinde eklemleri bozarak önemli sakatlıklara da yol açabilen romatizmal hastalıklar ve tedavi sürecinde dikkat edilmesi gerekenler konusunda önemli bilgiler verdi. Prof. Dr. Vedat Hamuryudan, romatizmal hastalığı olanların kontrol muayenelerini en verimli şekilde geçirebilmesi için önemli tavsiyelerde bulundu.

Romatizmal hastalıklar iltihaplı ve iltihapsız olmak üzere kabaca ikiye ayrılıyor. İltihapsız romatizmanın en klasik örneğini, ilerleyen yaşla birlikte sıklığı artan ve en çok dizler, kalça, el parmakları ve omurgayı etkileyen ve halk arasında kireçlenme olarak tabir edilen osteoartrit oluşturuyor. Burada temel bozukluk eklem kıkırdağında görülüyor. İltihaplı romatizmalar ise eklemler yanında bir çok farklı organı da tutabilen sistemik hastalıklar olarak tanımlanıyor.  Prof. Dr. Vedat Hamuryudan romatizmal hastalıklar hakkında şu bilgileri verdi: “Günümüzde bu hastalıkların tanılarının erken konması ve uygun tedaviye başlanması durumunda ilerlemelerini önlemek artık mümkündür. Tanı konar konmaz uygun tedaviye başlanması ve tedavinin sürdürülmesiyle sakatlık gelişimi, işgücü kayıpları ve hastalığa bağlı dolaylı maliyetleri azaltmak mümkün olabilmektedir. İltihaplı romatizmal hastalıkların teşhis, tedavi ve takipleri romatologlar tarafından yapılır.”

ROMATİZMAL HASTALIKLAR SÜREKLİ TEDAVİ GEREKTİRİR

Prof. Dr. Vedat Hamuryudan romatizmal hastalıkların birçoğunun kronik (süregen) seyirli olduğunu belirterek şunları söyledi: “Bu nedenle romatizmal hastalıklar sürekli tedavi gerektirir. Hastaların, hastalığın seyri hakkında bilgi sahibi olmaları, takip ve tedavilerini aksatmamaları, hekimleriyle sürekli diyalog halinde olmaları önemlidir. Takip muayenelerinde hastanın klinik durumuna göre tedavide yapılacak değişikliklerin yanı sıra tedavi ile ilişkili bir yan etki olup olmadığı da kontrol edilmektedir. Hastalıklarını tetikleyici faktörlerden kaçınmaları gerekmektedir. Örneğin sigara gibi vücuda zarar veren maddelerden uzak durmaları, uykularını iyi almaları, beslenmelerine özen göstermeleri ve morallerini olabildiğince yüksek tutmaları önemlidir. Kendilerine reçete edilen ilaçları aksatmadan gereken şekilde kullanmaları, yan etki veya yetersiz etki gördüklerinde bunu hekimleriyle paylaşmaları ve kontrolleri aksatmamaları gereklidir. Aslında bu öneriler kronik seyirli her tür hastalık için geçerlidir.

KONTROL MUAYENELERİNİN EN VERİMLİ ŞEKİLDE GEÇMESİ HASTALARIN ELİNDE

Prof. Dr. Vedat Hamuryudan hastaların, özellikle de kronik hastalığı olan kişilerin, kontrol muayenelerinin en verimli şekilde geçmesinin aslında kendi ellerinde olduğunu belirtti ve romatizmal hastalığı olan kişilerin hekim görüşmelerinde dikkat etmeleri gereken hususları aşağıdaki şekilde özetledi:

• Hekimle yapılacak görüşmeye hazırlıklı gidin: Hastaların sorularını görüşme öncesinde notlar alarak belirlemeleri önemlidir. Bu sorular sadece hastalık ve ilaçlarla sınırlı olmayabilir. İleriye dönük planlar, sosyal yaşam ya da çevreyle olan ilişkilerle de ilgili
• Hekiminizle birlikte tedavi hedeflerinizi belirleyin ve bunları hekiminizle paylaşın: Her hastanın yaşamdan beklentisi farklıdır. Genç, iş hayatının başında ve hedefleri olan bir hastayla emekli olmuş ve günlerini rahat geçirmek isteyen bir hastanın beklentileri farklıdır. Bu aşamada hekim ve hastanın anlaşarak tedavi hedeflerini birlikte belirlemeleri önemlidir.
• Kulaktan dolma bilgilerin etkisinde kalmayın: Sokaktaki insanların büyük çoğunluğunun konu hakkında bilgi sahibi olmadan, özellikle romatizmal hastalıklar ve kullanılması gereken ilaçlar hakkında sözler söyleyeceklerini bilin ve eğer aklınıza takılıyorsa bunları da hekiminizle paylaşmaktan çekinmeyin.

HASTALAR HEKİMLERİN SORULARINA DÜRÜST YANITLAR VERMELİ

Özellikle erken tanı konarak uygun şekilde tedavisi başlatılmış hastalarda tedavi hedefinin hastalığın tüm belirti ve bulgularını kontrol altına almak olduğunu belirten Prof. Dr. Vedat Hamuryudan şöyle devam etti: “Günümüzde hem yeni ilaçlar hem yeni tedavi stratejileri ile bu hedef birçok hastada sağlanmaktadır. Bu hedefe ulaşmada en önemli unsur hekimin hastasını düzenli aralıklarla görerek klinik duruma göre tedaviyi gözden geçirmesidir. Vizitler ilk başta üç ayda bir olarak ayarlanmalıdır. Tedavi hedefine ulaştıkça bu süre uzatılarak 6 – 12 ay arası olarak ayarlanabilir. Yapılan bir araştırma, hastaların yaşadıkları semptomlara rağmen, hekimle görüştüklerinde “iyi” olduklarını söyledikleri şeklinde sonuç vermiş. Hekim ve özellikle kronik hastalıklarla uğraşan romatologlar hastaların ilaçlarını gereken şekilde alıp almadıkları konusunda konuşmalı, kişisel tedavi hedeflerini sormalı ve bu hedeflerin ulaşılabilirliği konusunda aydınlatıcı olmalı, hastaların kulaktan dolma bilgilerin etkisinde kalmamaları için romatizmal hastalıklar konusunda bilgi vermelidir.”

İNTERNETTEKİ BİLGİ KİRLİLİĞİNE DİKKAT

Prof. Dr. Vedat Hamuryudan günümüzde internet sayesinde bilgiye ulaşmanın oldukça kolay olduğunu belirterek uyardı: “Ancak internet üzerinde yer alan bilgilerin doğruluğunun denetlenmemiş olması çoğu zaman hastalıklar ve tedavileri konusunda yanlış bilgilenmeye yol açabilmektedir. Romatoloji uzmanları, uzmanlık dernekleri ve hasta dernekleri doğru bilgiye ulaşılabilecek en doğru kaynaklardır. ”