Sağlık Hizmetleri ve Hasta Hakları

Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürülüğü hangi alanlarla ilgilidir? Hastanın hangi hakları vardır? Randevu için aranması gereken numara nedir? Hastalar, hasta başvuru bildirim sistemine ne gibi konularda başvurabilirler? Alkol ve madde bağımlılığı için neler yapılmaktadır? Alkol ve madde bağımlılığı nedeni ile bulunduğu ilde tedavi edilmek isteyen kişilere ne tür kolaylıklar sağlanmaktadır?

Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Prof. Dr. Nurullah Okumuş tüm soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürülüğü hangi alanlarla ilgilidir? 

‘‘Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlü koruyucu, tanı, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon alanlarında sunulan her türlü sağlık hizmetleri ile ilgilidir. Bu sağlık hizmetlerinin planlanması, sağlık hizmeti sunumunda standartların oluşturulması; üniversite, özel ve Sağlık Bakanlığı hastaneleri ile ayaktan test merkezleri olmak üzere tüm sağlık kuruluşlarının ruhsatlandırılması, özel sağlık hizmetleri, yoğun bakımlar, yanık merkezleri ve bu merkezlerin kurulması, denetlenmesi, düzenlenmesi, mevzuat oluşturulması gibi alanlarla da Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü ilgilenir. Bunların yanında geleneksel tamamlayıcı tıp alanında mevzuat oluşturulması, sertifikasyon işlemleri yine Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün görev alanındadır. Sonuç olarak, Sağlık Bakanlığı’nın neredeyse yarısının sorumluluğunun yükü üzerinde olan bir genel müdürlüktür.’’

‘‘ÖNCELİKLİ HASTAYA DİĞER HASTALAR DA SAYGI GÖSTERMELİ’’

. Hastanın hangi hakları vardır?
‘‘Öncelikle insan haysiyetine yakışır, eşit sağlık hizmeti almak herkesin hakkıdır. Bunun yanında bilgi isteme hakkı vardır. Herkes, hastalığı ve hastası ile ilgili her türlü bilgiyi ve veriyi alma, bunları değerlendirme hakkına sahiptir. Ayrıca hastaların hastalığının ciddiyetine göre daha önce tedavi alma hakkı vardır. Ama diğer hastaların da buna saygı göstermesi gerekir. Bir diğer önemli nokta hasta mahremiyetine saygı gösterilmesidir. Bilinci yerinde olmayan hastanın dahi mahremiyetine saygı gösterilmesi gerekir. Hasta güvenliğinin sağlanması hakkı vardır. Bunun yanında dini vecibelerini yerine getirmesi sağlanmalıdır. Tabii her şeyin ötesinde hastaların güncel tıbba uygun teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanma hakları vardır. Teşhis ve tedavi uygulamaları sırasında herhangi bir zarar ile karşılaştığında bunlarla ilgili sorgulama, şikâyet etme veya herhangi bir sorun varsa bu sorunun çözülmesini isteme hakkı bulunmaktadır.’’

. Hastaların ne tür sorumlulukları vardır?
‘‘Hastaların, kendi hastalıkları ile ilgili tanı ve tedavi sürecinde olayın bir parçası olduklarını kabul etmeleri gerekir. Hastalığı ile ilgili elinde bulunan geçmişe ait tıbbi kayıtlarını ve bilgileri hekime sunmalıdır. Bazen tek bir cümle bile hastalığa tanı koyulmasında yardımcı olur. Hasta, kendisine verilen randevu saatinde muayeneye gitmelidir. Bugün, randevu saatinde muayeneye gitme oranı yüzde 50’ler civarındadır. Ayrıca sağlık hizmet sunucularına hiçbir durum şiddet uygulama hakkı vermez.’’

. Randevu için aranması gereken numara nedir?
‘‘182 numarası ile hastaneler istenilen saatte aranmakta ve istenilen hekim seçilerek randevu alınmaktadır. Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) yerine eski alışkanlıklarına devam etmektedir. MHRS kullanılırsa hem hasta vakit kaybetmemiş olur hem de sağlık sistemi daha uygun bir şekilde işler.’’

HASTA BİLDİRİM SİSTEMİ

. Hastalar, hasta başvuru bildirim sistemine ne gibi konularda başvurabilirler?
‘‘Hastalar herhangi bir sıkıntıları olduğunda yardım taleplerini ya da şikâyetlerini, öneri ve teşekkürlerini direkt olarak hastanelerdeki hasta hakları birimine başvurarak dile getirebilirler. Bunun yanında evde web tabanlı hasta hakları ile alakalı bir bildirim sistemimiz var. Bu bildirim sistemi üzerinden TC kimlik numarası, adını ve soyadını yazarak her türlü dileğini, talebini iletebilir. Bu resmi kayıtlara da girdiği için o sorun ile ilgi hastaya mutlaka geri dönüş yapılır. Sorunun çözümü konusunda yardımcı olunur. Geçen sene bu birimlere toplam 75 bin civarında başvuru yapılmıştır. Bunların yaklaşık 3 bini şikâyet veya sorun çözülmesi ile ilgilidir. Daha az oranda da görüş günleri veya teşekkür şeklinde bildirimler olmuştur. Bunların çok büyük bir kısmının sorun varsa sorunlar çözülmüş, şikâyetler varsa şikâyetler ile ilgili gereken işlemler yapılmıştır. Yaklaşık yüzde1-2 oranında da olayın hukuki boyutlara gittiği durumlar vardır.’’

ALKOL VE MADDE BAĞIMLILARI İÇİN YENİ PROJELER

. Alkol ve madde bağımlılığı için neler yapılmaktadır?
‘‘Alkol ve madde bağımlılığı giderek artan büyük bir sorundur. Bu sorunun çözümü amacı ile sadece hastanelerdeki tedavi edici hizmetler yeterli değildir. Toplu mücadele gerekir. Bu amaç ile Sağlık Bakanlığı AMATEM (erişkin) ve ÇAMATEM (çocuk) adı verilen alkol ve madde bağımlılığı tedavi merkezleri açmıştır; açılmaya da devam edilmektedir. Ancak sadece akut dönem tedavi yeterli değildir. Bir alkol veya bir uyuşturucu komasına girmiş bir kişinin tedavisinin yapılıp evine gönderilmesi yeterli değildir. Bu insanların mutlaka uyuşturucu veya alkol bağımlılığından kurtarılması, toplumun bir parçası olarak geri kazanılması gerekir. Dolayısıyla bunların rehabilitasyonları çok önemlidir. Yeni projelerimizde bu insanların topluma tekrar kazandırılması çalışmalarına ağırlık verdik. Artık bu gibi kişilerle ilgilenen ruh sağlığı hekimlerimize eğitim veriyoruz. Şuana kadar 740 tane ruh sağlığı hekimine, tedavinin yanında rehabilitasyon konusunda da eğitim sağlandı. Bunun yanında sigara, alkol ve madde bağımlısı kişiler ile ilgilenen kliniklerdeki personel, sürekli olarak uzaktan eğitim modülü ile hem eğitilmekte hem de bu kişilerin sorunları çözülmektedir. Bir başka projemiz yakın zamanda hayata geçecek olan ‘Bahar Projesi’dir. Bu hastalar akut dönemde AMATEM-ÇAMATEM ile tedavi edildikten sonra topluma kazandırmak için bir rehabilistasyon programı oluşturuyoruz. Bu hastaları bir iş uğraşı terapisi ve dikkatlerini başka yöne çekmek için spor alanı ile uğraştırma gibi çeşitli projelerimiz var. Bunun ilk üç örneğini her türlü şartlarını sağlayıp hastanelerimizde bir eğitim programı başlatıyoruz. Konya Eğitim Araştırma Hastanesi, Diyarbakır Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi’nde bu merkezlerin açılıp bu hastaları rehabilite edip artık topluma kazandırmak istiyoruz.’’

. Alkol ve madde bağımlılığı nedeni ile bulunduğu ilde tedavi edilmek isteyen kişilere ne tür kolaylıklar sağlanmaktadır?
‘‘Hastanın kendisine en yakın, en doğru, en uygun tedavi merkezini seçebilmesine yardımcı olmak amacıyla bir sistem kurulmuştur.’’