Sağlık Turizminde Öne Çıkan Projeler

Türkiye’nin sağlık turizmi açısından dünyadaki yeri nedir? 20 yıl öncesine kadar Türkiye’de siyasetçiler de dahil, işadamları ve ekonomik durumu iyi olanlar tedavi için yurt dışına giderdi. Şimdi tersine olan hasta göçünü neye bağlıyorsunuz? SATURK’ün amacı hakkında bilgi verir misiniz? Türkiye’ye tedaviye gelmeyi düşünen ya da tedavi gören yabancılara ne tür hizmetler veriliyor? Çağrı merkezini arayanlar hangi konularda bilgi alabilirler? Yurt dışından gelen hastalara ve yakınlarına ne tür kolaylıklar sağlanıyor? Türkiye’ye gelecek hastalar nelere dikkat etmeli? Bir aracı kurumla hareket edeceklerse nasıl bir yol izlemeliler? Türkiye iklimi ve coğrafi konum nedeniyle yaşlı turizmi, termal turizmi ve engelli turizmi açısından da büyük bir potansiyele sahip. Bu konuda bakanlık neler yapıyor ve yapmayı planlıyor?

Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürü Yard. Doç. Dr. Ömer Tontuş Türkiye’de sağlık turizmi ve dünyadaki yeri ile ilgili soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

. Türkiye’nin sağlık turizmi açısından dünyadaki yeri nedir?
‘‘Sağlık turizmi Türkiye’nin geleceği için bir sektör ve ülke politikası olmuştur. Hükümetler değişse bile Türkiye’nin sağlık geliştirme çabası her zaman devam edecektir. 2015 yılı itibariyle yaklaşık olarak yurt dışından gelen hasta sayısı yıllık 500 bin civarındadır. Türkiye her yıl orta ölçekli bir ilimizin nüfusu kadar hastayı yurt dışından alıp burada tedavi ediyor. Bu Türkiye için önemli bir gelir kaynağıdır. 2023 hedefimiz ise bunu 2 milyona çıkartmaktır. Yani büyük ölçekli illerin nüfusları kadar hastayı Türkiye’de misafir edip onları tedavi etmektir. Bu 500 bin rakamı ve bunun sağladığı gelir açısından bakıldığında Türkiye sağlık turizminde dünyadaki en iyi beş ülkeden biridir.’’

‘‘SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI İLE TÜRKİYE ÖRNEK ÜLKE OLDU’’

. 20 yıl öncesine kadar Türkiye’de siyasetçiler de dahil, işadamları ve ekonomik durumu iyi olanlar tedavi için yurt dışına giderdi. Şimdi tersine bir hasta göçü var. Bunu neye bağlıyorsunuz?
‘‘25 yıl kadar önce doktorlar bile çocuklarının doğumlarının özellikle Amerika ve İngiltere’de olması için çaba sarf ederlerdi. Çünkü Türkiye’de yoğun bakım şartları iyi değildi. 2000 yılından önce Türkiye’den yıllık yaklaşık 100 bin kişi yurtdışına tedaviye giderdi. Şimdi ise bu rakam binlerle ifade ediliyor. 500 bin kişinin Türkiye’ye gelmesinin temel sebeplerinden birisi özellikle son 10 yıldır Sağlıkta Dönüşüm programıyla birlikte Türkiye’nin örnek ülke haline gelmesidir. Bu dönüşüm programı Amerika’da ders programı olmuştur. Bunun pek çok pozitif etkileri vardır. Türkiye’deki anne bebek ölümleri 10 binde 100’lerden 7-8’lere kadar inmiştir. Bu açıdan bakıldığında Türkiye sağlıkta iyi bir noktaya gelmiştir. Fiyatların daha uygun olması da bir başka nedendir.’’

Yard. Doç. Dr. Ömer Tontuş

SAĞLIK TURİZMİ KOORDİNASYON KURULU NE AMAÇLA KURULDU?

. Sağlık turizmi hizmetlerindeki aksaklıkları gidermek ve koordine etmek amaçlı SATURK adında bir sağlık turizmi koordinasyon kuruldu. Bu kurul ve amacı hakkında bilgi verir misiniz?
‘‘SATURK turizm, ulaşım, inşaat sektörü, hastanecilik hizmetleri, termal tesisler gibi birden fazla sektörün buluştuğu bir oluşumdur. 7 bakanlıktan 7 genel müdürlüğün bulunduğu ve başında da Sağlık Bakanı Müsteşarı’nın olduğu, aynı zamanda sivil toplum örgütlerince de desteklenen bir koordinasyon kuruludur. Türkiye’de kanunlar nezdinde ileri yaştakiler ve engelliler ile alakalı bakım tesislerinin kontrolü Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı, termal tesislerindeki hizmetlerin koordinasyonu Turizm Bakanlığı, hastaneler de Sağlık Bakanlığı tarafından koordine edilir. Bu durum, yaşanılan bir sorunu çözmek için çok fazla sayıda yazı işleriyle uğraşılmasını gerektirir. İşte  bunların hepsi bir noktada buluşturularak Sağlık Turizmi Koordinasyonu Kurulu kuruldu. Tahmin ediyorum ki gelecek dönemlerde bu bir genel müdürlük haline de dönüşecek.’’

ÇAĞRI MERKEZİNİN VERDİĞİ HİZMETLER

. Sağlık Bakanlığı’nın 444 47 28 numaralı bir çağrı merkezi var ve haftada 7 gün 24 saat 6 farklı dilde yabancıların çağrıları yanıtlanıyor. Türkiye’ye tedaviye gelmeyi düşünen ya da tedavi gören yabancılara ne tür hizmetler veriliyor?
‘‘Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’nın temel hedefi vatandaşlarının daha sağlıklı bir hayat sürdürmesidir. İkinci hedef ise, bu sağlıklı hayatın sürdürülebilmesi adına Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin gelir elde ederek daha iyi sağlık imkanları oluşturmaktır. Sağlık turizmine bu amaçla bakıyoruz. Dolayısıyla insanların sağlık hizmetlerinin kalitesinden ve etkinliğinden haberdar olabilmeleri için soru sorduklarında doğru yanıt verebilecek bir merkez kurmayı planladık. Arapça, İngilizce, Rusça ile başlayıp arkasından Almanca, Fransızca ve Farsça olmak üzere 6 dilde hizmet veriyoruz. Şu anda 25 kişi çalışıyor; ancak artık daha büyük bir merkezde yaklaşık 70 kişilik bir kadroyla hizmete devam edeceğiz.’’

. Bu çağrı merkezini arayanlar hangi konularda bilgi alabilirler?
‘‘Türkiye’deki sağlık hizmetleri ve hastalıkları hakkında bilgi ve tedavi için doğru adresin neresi olduğunu sorabilirler. Ancak çok daha önemlisi; doktorlara telefonda bir şey sormalarını gerektiren durumlarda biz devreye giriyoruz. Örneğin Farsça konuşan bir hasta ve bu dili bilmeyen bir doktor arasındaki iletişimi sağlıyoruz. Doktor bize söylüyor biz Farsçaya çevirip hastaya söylüyoruz. Aynı şekilde hastanın Farsça söylediklerini de Türkçe’ye çevirip doktora söylüyoruz. Bir başka durumda ise hasta Türkiye’ye gelmiş ve hizmet almaya başlamış olabilir. Onlar Türkiye’deyken yine tercümanlık hizmetlerini bu merkezle sağlıyoruz. Türkiye’de o hastalık için doğru hekimi, ulaşımı, konaklamayı ve fiyat bilgilerini soruyorlar. Bu sorular ekibimiz tarafından cevaplanıyor.’’

YURT DIŞINDAN GELEN HASTALARA ULAŞIM KOLAYLIĞI

. Yurt dışından gelen hastalara ve yakınlarına, THY ile yapılan uçuşlar için geçerli olan özel bir anlaşma kapsamında ulaşım kolaylığı sağlanıyor. Bu konuda da bilgi verir misiniz?
‘‘Eğer bir hasta Türkiye’de tedavi olmak için bir hastaneyle anlaştıysa, gün belirlediyse veya bir protokol yaptıysa ve vize sürecinde bunu bize bildirdiği takdirde THY’nin yüzde 20’ye kadar indiriminden faydalanabiliyor. Aynı zamanda da hastanın Türkiye’ye kazandırdığı katma değer belli bir rakam üzerinde ise uçak ile alakalı ödemelerinin tamamı hastaneye teşvik olarak veriliyor. Bu kamu hastanesi de olabilir özel hastane de. Önemli olan Türkiye’ye kendi sınırları dışından bir katkı girmesinin sağlanmasıdır. Bu nedenle THY, Ekonomi Bakanlığı ve bizim aramızda yaptığımız bu anlaşmaya bağlı olarak; hasta ve hasta yakınlarının Türkiye’ye doğru hareketlerinde uçak fiyatlarını düşürüyoruz, hem de bu hastanın gelmesini sağlayan hastanelere uçak bileti kadar teşvik veriyoruz.’’

. Türkiye’ye gelecek hastalar nelere dikkat etmeli? Bir aracı kurumla hareket edeceklerse nasıl bir yol izlemeliler?
‘‘Bakanlık olarak bu konuya çok önem vermekteyiz. Bakanlığın şu anda en aktif departmanlarından biri de sağlık turizmiyle alakalı departmandır. Bir hasta evinden çıktığı andan itibaren güvence altına alınmalıdır. Dolasıyla hastanın hastaneden çıkışından uçağa binişine, Türkiye’ye inişine, indikten sonra hastaneye ulaşmasına kadarki süreci emanet edebileceğiniz bir aracı kurumun olması lazım. Şu anda bunu önemli bir şekilde simsarlar yapıyorlar. Ama onlar hastadan mümkün olan en yüksek kazancı sağlamaya odaklandıkları için kurumsal bir yapıları yok. Biz onun kurumsal ve mutlaka basamak basamak Sağlık Bakanlığı tarafından takip edilebilir bir durumda olmasını istiyoruz. Aynı şartları hastaneler için de koşuyoruz. Her hastane her alanda hizmet vermek zorunda değil. Herkesin iyi olduğu hizmetler konusunda kendilerini ön plana çıkarmalarının ve aracı kurumların da onları yurt dışında pazarlamalarının daha doğru olduğu kanaatindeyiz. Bununla alakalı olarak akreditasyon kriterlerimiz belirlendi. Bunu da temmuzun ikinci haftasından itibaren kamuoyu ile paylaşmayı düşünüyoruz.’’

DÜNYANIN EN BÜYÜK TERMAL SAĞLIK MERKEZİ DENİZLİ’DE KURULUYOR

. Türkiye iklimi ve coğrafi konum nedeniyle yaşlı turizmi, termal turizmi ve engelli turizmi açısından büyük bir potansiyele sahip. Bu konuda bakanlık neler yapıyor ve yapmayı planlıyor?
‘‘Sağlık turizmine medikal turizm, termal sağlık turizmi, yaşlı ve engelli turizmi dahildir. Bunların dışında bir de sağlıklı yaşam turizmi vardır. Bunların hepsi dünyada sağlık turizmi olarak kabul ediliyor. Dünyada sağlık turizminin toplam hareketliliğine bakıldığında en büyük grup, ileri yaş ve engellilerin yaptığı iştir. Ondan sonra termal, sonra medikal turizm gelir. Ancak Türkiye’de neredeyse tamamen medikal turizm üzerinden gidiyoruz. Termal turizmle alakalı hasta sayısı medikal turizm için gelen hastaların onda biri kadardır. Zaten 10. Kalkınma Planındaki hedef de termal turizme bağlı sağlık hizmeti sunacağımız hasta sayısının medikal turizm hasta sayısına yaklaşmasıdır. Bununla alakalı; Denizli-Pamukkale’nin Karahayıt beldesinde dünyadaki en büyük termal sağlık merkezi kuruluyor. Yaklaşık üç buçuk milyon metrekarelik bir alanda, 14 bin yatak kapasiteli hastaneleri, klinikleri, fizik tedavi üniteleri olan bir yer. Devlet, özel sektör ve belediyelerin ortak bir projesidir. Bu projede Sağlık Bakanlığı olarak biz de varız. Bisiklet yollarını yapıyor ve bisikletleri temin ediyoruz. Sağlık