Sancılı Adete Reçete

Adet sancısı bir kader midir yoksa tedavisi var mıdır? Kabızlık, miyomlar adet sancısına yol açar mı? Evlilik ve düzenli seks yaşamı adet sancısını önler mi? Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı öğretim üyesi, aynı zamanda International Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Prof. Dr. İsmail Çepni’nin işte merak edilen bu sorulara verdiği yanıtlar:

. Genç kızlık döneminde sancılı adetin normal olduğu düşünülür. Tıbben bu yaklaşım doğru mu?

“Özellikle genç bayanlarda görülen ve “dismonere” diye tanımlanan sancılı adet normal değildir. Bu sorunu yaşayan kişilerin yüzde 20’si okula ya da işe gidemeyecek kadar şiddetli ağrı çeker. Normalde adet ortalama 28 günde bir, artı eksi bir hafta süreyle olurken tolere edilebilecek sancı hissedilebilir. Ama ilaç kullanılacak kadar kuvvetli olan sancı normal değildir.”

MİYOMLAR SANCILI ADET NEDENİ

. Sancılı adetin nedeni nedir?

“Öncelikle sancılı adeti ikiye ayırıyoruz. Bunlardan birincisi nedeni bulunamayan primer dismenore’dir. Bu kişinin yapısıyla ilgilidir. Altında organik bir neden yoktur. Salgılanan ağrı yapıcı maddelerle alakalıdır. Buna karşılık “Sekonder dismonere” denilen tabloda ise sancılı adetin nedeni myom, rahim içindeki yapısal bozukluk, rahimin boyuyla boynu arasındaki açının çok dik olması olabilir. Rahim ağzı darlığı ya da “endometriozis” denilen rahim içindeki dokunun yumurtalıklara, rahim civarındaki yapılara yapışmasıyla seyreden hastalıkta ağrılı adete yol açabilir. Bu tip sancılı adette altta yatan nedene yönelik yapılacak tedavilerdir önem kazanır.”

. Kimlerde görülür?

“Bu daha çok genç bayanların hastalığıdır. 40’lı yaşlara kadar devam edebilir. 40’lı yaşlardan sonra gittikçe azalır. Yumurtlama başladıkça sancılı adet görmeye başlanır. İlave olarak ise endometriozis dediğimiz çikolata kisti, miyomu, yapısal bozukluğu olan bayanlarda görülür.”

. Sancılı adet genç kızlık döneminde genelde kader gibi görülür. Peki, tedavisi var mıdır?

“Bu sorunu yaşayan çoğu kişi “sancılı adet döneminde ağrı kesici almaması” gerektiğini düşünür. Bunun nedeni de “Kanamam azalır ya da daha ağrılı geçer” düşüncesidir. Oysa, bu çok yanlıştır. Sancılı adet görmek kesinlikle kader değildir. Primer dismenore dediğimiz herhangi bir nedeni olmayan durumlarda birtakım önlemler, ilaçlarla adet sancısı en azından tahammül edilebilecek düzeye iner. Buna karşılık çikolata kisti varsa, miyomu varsa bu problem ortadan kaldırıldığında sancılı adet problemi de ortadan kalkar.”

KABIZLIK, ADET SANCISINA YOL AÇIYOR!

. Adet sancısının artmasına yol açan yiyecek ve içecekler var mı?

“Sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenme kavramına uyarsak adet sancısı da o paralel de azalacaktır. Bazı gaz ve kabızlık yapıcı yiyecekler, kafeinli içecekler, içerisinde birtakım hormonların olduğu gıdalar, fast food yiyecekler sancıyı artırıcı etki yapar. Sigaradan alkolden de uzak durmak gerekir. Kabızlık çekmemek için posadan zengin gıdalarla beslenmek ayakları sıcak tutmak gerekir” .

Düzenli seks hayatı daha az regl ağrısı mı demek?

“Bir yerde evet. Sistem çalışıyor anlamına geliyor bu, artı psikolojik faktörlerde bu ağrıyı tetikleyicidir. Örneğin ağrım olacak derler, korku oluşur, korku ise ağrı yapıcı maddeleri salgılar. Ağrı meydana gelir, korku, endişe düzeyi artar, bu bir kısır döngü oluşturur. Sonuçta ağrı dayanılmayacak boyutlara ulaşır. Buna karşın düzenli hayatı olan, mutlu bir bayan da ağrılar azdır. Tabii ki bu bağlamda düzenli seks hayatının da olumlu katkısı büyüktür.”

. Evlenince geçer denir. Doğru mu?

“Buna rivayet diyebiliriz ancak şu var ki, eğer rahim ağzındaki bir darlığa bağlı bir adet görememe veya ağrılı adet görme söz konusu ise doğumla birlikte rahim ağzı açılır. İkincisi endometriozise bağlı ise çikolata kistinin bir tedavisi de gebeliktir. Hamelilikte baskılanıp da gelişmesi önlenir. Dolayısıyla dokuz ay adet görmeyeceği için bayan için bir tür iyileştirici faktördür ama doğum yapayım da her şey düzelsin demek yanlış olur.”

DEMET DEMİRKIR