Şeker Hastalarının Diyet Hataları

MEHTAP ERDEN

İnsülin direnci tanısı konularak diyetisyene giden kişilerin önemli özelliği obez olmaları. Bu nedenle hastaların besinlerin şeker hastalığı üzerindeki etkilerini bilmesi gerekiyor. Hem damak tadımızın hem de aileden gelen alışkanlıklarımızın sebze ve salata yeme ağırlıklı olmadığı için hastaların nasıl beslenecekleri konusunda bir uzmandan yardım almaları büyük önem taşıyor.

Beslenme tarzımızın karbonhidrat ağırlıklı olduğunu belirten Özel Diyabet Diyetisyenliği Derneği Başkanı Prof. Dr. Emel Özer ‘‘Dünyada sağlıklı beslenmek için 5-9 porsiyon sebze öneriliyor. Sabah kahvaltısında bir tabak dolusu maydanoz, roka, semizotu gibi yeşillikler; öğlen ve akşam ise bir kase salata tüketmek gerekiyor’’ dedi. Prof. Özer diyabetlilerin şeker yiyebileceğini de belirtti ve şöyle devam etti:

‘‘Dünya Sağlık Örgütü günlük enerjinin yüzde 10’unu geçmediği sürece şeker alımının bir sakıncası olmadığını bildirmiştir. Günlük enerji gereksinimi ortalama 1600 kcal olan bir diyabetli bunun 160 kalorisini şekerden sağlayabilir. Bu da 40 gram şeker demektir. Yaklaşık 6 kesme şeker 15 gram karbonhidrat içerir. Diyabetli günde 3 bardak çay içiyorsa bunu 2 kesme şekeri atarak, 6 bardak çay içiyorsa 1 kesme şeker kullanarak içebilir. Geriye kalan 25 gramlık şekeri de bir öğününde muhallebi olarak tüketebilir. Ama her gün yüzde 10’luk şeker hakkı var diye bu hakkı doldurmak doğru değildir. Bu düzeylerde kullanabileceğini bilmek diyabetliye motivasyon sağlar.’’

KİLO VERMEK İÇİN YAPILAN YANLIŞLAR Şeker hastalarının kilo vermek için yaptıkları diyet hatalarına da değinen Prof. Dr. Emel Özer hastaların yaptıkları yanlışları şöyle sıraladı:

Ekmek ve patates yememek: Bir insan kas dokusu kaybı yaşamamak için minimum 130 gram karbonhidrat almalıdır. Karbonhidratı almadığı zaman vücut ilk önce karaciğerdeki glikoz deposunu bir süre sonra da yağları kullandığı için zayıflama olur. Ama yaşam tarzı değiştirilmediği için vücuttaki denge bozulur. Zaten diyabette şekerin yüksek gitmesinin en önemli nedeni vücudun ihtiyacından daha fazla karbonhidrat verilmesidir.

Uzun süre bir şey yememek: Uzun süre yenmediğinde kan şekeri yine yükselir. Kan şekeri yükselince insülin buna müdahale etmeye çalışır. Bu sefer, insülin salgı yeterliliğine göre, insülin düzeyleri ile metabolizmayı değiştiren bir durum ortaya çıkar.

Meyve yememek: Meyvelerdeki fruktozun sakıncası yoktur. Meyvede lif, vitamin ve mineral vardır. Ortalama bir porsiyon meyve bir avcun içine girecek kadar meyve demektir. Ayrıca ekşi tatlı meyvenin çok büyük bir anlamı yoktur. Enerji gereksinimi yüksek ve 2000-2300 oranında olan kişiler 6 porsiyon meyvenin üstüne çıkmamalıdır. Bu da 6 fincan demektir. Kurutulmuş meyvelerin şeker içeriği yüksektir. Ama bunlar da tüketilebilir. Kurutulmuş meyvede oran, 4’te 1 ölçüsündedir.

Öğün atlamak: Günde 2 öğün yenilirse o 2 öğün arasında hücrelerin enerji ihtiyacı artar ve vücut, depoya başvurur. Bu depo, besin alımının sağlanamadığı durumda vücudu enerjisiz bırakmamak içindir. Depodan çıkarken de çıkma hızı pankreası uyarır. Pankreas onu kontrol altına alacağım diye birden insülin üretir. Her diyabetli mutlaka 3 ana 3 ara öğün beslenmeli diye bir kural da yoktur. Kullandığı insülin belki onun 3 ana 2 ara öğün beslenmesini gerektirebilir. Veya aldığı ilaç, sadece sabah akşam yiyip aralarda 2 ufak öğün almasını da gerektirebilir. Önemli olan 3-4 saati geçen açlık sürelerinin uygun olmadığının bilinmesidir.