Şeker Hastalığı Olanlarda Pankreas Kanseri Riski Yüksek

Kronik pankreatit ve pankreas kanserini Acıbadem Maslak Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Güralp Ceyhan anlattı. Pankreas kanserinin sinsi bir hastalık olduğunu dile getiren Prof. Dr. Güralp Ceyhan hastalığın belirtileri hakkında bilgi verdi.

Ceyhan, "Bir insan önceden hastalık ile hiçbir sıkıntısı olmadığı halde bir anda şeker hastalığına yakalandığı zaman ciddi bir şekilde pankreas kanseri riski oluşur. İkinci olarak kişi ağrısız veya ağrılı bir sarılık geçirirse o zaman da pankreas kanserini düşünmemiz gerekebilir.’’ ifadelerini kullandı. 

KRONİK PANKREATİTİN RİSK FAKTÖRLERİ

. Kronik pankreatit nasıl bir hastalıktır? Hangi risk faktörleri vardır?

‘‘Kronik pankreatit, hastayı yaşam boyu zor duruma sokan bir hastalıktır. Genelde aşırı alkol tüketimi ile başlar. Hasta alkol tüketmeyi bıraksa bile hastalığı devam ettiği için alkol damgası her zaman üstlünde kalır.

Alkol dışında iki ana faktör daha vardır:

Birincisi genetiktir. Bunlar çeşitli mutasyonlardan oluşan hastalıklardır. Çocuk yaşta başladığı için hastalar uzun dönem bu hastalığı çekerler. İkinci faktör de hastanın kendi immün sisteminin pankreası atak ederek kronik pankreatit haline sokmasıdır.’’

. Kronik ve akut pankreatit aynı hastalıklar mıdır?

‘‘Akut ve kronik pankreatit farklı hastalıklardır. Birine kanser öbürüne de iltihaplı bir hastalık diyebiliriz. Akut pankreatit daha çok safra kesesi taşları nedeniyle olur. Diğer nedeni aşırı alkol kullanımıdır. İki hastalığın tedavileri de çok farklıdır.’’

HANGİ KOMPLİKASYOLARA SEBEP OLUYOR?

. Kronik pankreatit ne gibi komplikasyonlara sebep olabilir? Kronik pankreatitin pankreas kanserine dönme riski var mıdır?

‘‘Kronik pankreatitte en önemli problemli ağrıdır. Bu ağrı karından başlayıp sırta vuran ve sürekli olan ciddi bir ağrıdır. Ağrı kesicilere rağmen kontrol edemeyeceğimiz bir hastalıktır. İkincisi kronik pankreatit nedeniyle pankreas başında tümör gibi bir bulgu oluşur. Bu bulgu safra yollarını, pankreas yolunu kapatıp hastaya ciddi problemler yaşatabilir. Kronik pankreas hastalarında çok karakteristik bir değişiklik de pankreas yollarının taşlarla kapanmasıdır. Bu durum sindirim sistemini bozar ve ciddi bir şekilde ağrı verir. Kronik pankreatitin pankreas kanserine dönme riski vardır ama oran sadece yüzde 2’lerdedir.’’

TEDAVİSİ NASIL YAPILIYOR?

. Kronik pankreatitin tedavisi nasıl yapılır? Cerrahinin bu tedavideki yeri nedir?

‘‘Kronik pankreatitin tedavisi önce medikal tedavi ile başlar. Medikal tedavide ağır ilaçlardan sindirim sistemini destekleyen ilaçlarla ilerlenir. Bu genelde problem olmazsa adım adım hastaya yardım edilmeye çalışılır. İkinci adım endoskopiktir. Safra yolu tıkanmaları veya pankreas yolu tıkanmalarında kamerayla oraya girilerek taşlar temizlenir. Aynı zamanda oraya bir stent koyularak yollar açılır. Ama bunlar uzun vadeli değildir. Dolayısıyla problemleri çözmek için genelde cerrahi işin içine girer. Kronik pankreatitin cerrahisi kolay değildir. Çünkü hasta kanser hastası olmadığı için organın çok büyük parçalarını alıp hastayı ciddi büyük bir ameliyata sokmuyoruz. O yüzden genelde kronik pankreatitte her hastaya özel çözüm yaratmak gerekiyor.’’

PANKREAS KANSERİ BELİRTİ VERİR Mİ?

. Pankreas kanseri ileri yaş hastalığı mıdır? Pankreas kanseri belirti verir mi?

‘‘İleri yaş genelde 65 yaş sonrası olarak kabul edilir. Ama yaşam tarzı ve genetik yoğunlaşma gibi problemler nedeniyle  40’lı yaşlarda bile başlayabilmektedir. Pankreas kanseri sinsidir. Hastanın hiçbir problemi olmadığı durumda da metastatik olarak karşımıza çıkabilir. Gösterebileceği iki tane belirti vardır. Bir insan önceden hastalık ile hiçbir sıkıntısı olmadığı halde bir anda şeker hastalığına yakalandığı zaman ciddi bir şekilde pankreas kanseri riski oluşur. İkinci olarak kişi ağrısız veya ağrılı bir sarılık geçirirse o zaman da pankreas kanserini düşünmemiz gerekebilir.’’

PANKREAS KANSERİ ÖNLENEBİLİR Mİ?

. Pankreas kanseri önlenebilir bir hastalık mıdır? Ailesinde pankreas kanseri öyküsü olanlar nelere dikkat etmelidir?

‘‘Pankreas kanserini önlemek mümkün değildir. Bazı pankreas kistik tümörlerde onları teşhis ettikten sonra takip etmemiz çok önemlidir. Çünkü bazılarının pankreas kanserine dönme riskleri olduğu için orada bir önleme şansımız oluyor. Onun dışında sağlıklı bir yaşam sürmek, sigara ve alkol kullanmamak, fastfood tarzından uzak durmak, şekerimizi kontrol etmek pankreas kanseri için de çok önemli faktörlerdir. Ailede kimlerin, kaç sefer ve hangi yaşlarda olduğu önemlidir. Genelde 65’in üstünde bu hastalığa kapıldılarsa o zaman tesadüfen pankreas kanseri olabilirler. Genelde hastalar genç yaşlarda (35-40) pankreas kanseri olup bu tekrarladığı zaman bir genetik yükün olduğunu görürüz.’’