Sindirim Sistemi Kanamaları

Sindirim sisteminin birçok hastalığında kanama oluşabiliyor. En sık görülen kanamalar, kanama belirtileri, kanama yerinin saptanması ve saptama yöntemleri hakkında Gastro Cerrahi Grup uzmanları bilgi verdiler.

En sık görülen nedenler
1. Peptik ülser hastalığı,
2. Yemek borusu varisleri,
3. Gastrit,
4. Mallory-Weiss,
5. Selim ve habis urlar,
6. Kalın barsağın divertiküler hastalığı,
7. Kalın barsağın damarsal bazı hastalıkları,
8. İnflamatuar barsak hastalıkları,
9. Kolitler,
10. Hemoroidal hastalık.

Kanamanın belirtileri nelerdir?
Sindirim sistemi kanamalarında kanamanın olduğu organ ve şiddetine bağlı olarak hastanın değişik yakınmaları olabilir.
1. Ağızdan kan gelmesi (kırmızı veya kahve telvesi gibi)
2. Makattan kan gelmesi (kırmızı veya katran rengi)
3. Baş dönmesi, halsizlik, üşüme, bayılma hissi
4. Ani şuur kaybı

Kanama yeri nasıl saptanır?
Hastanın yakınmaları ve muayenesi tanı  için çoğu zaman yeterlidir. Ancak kanama yerinin saptanması için hastalara ek bazı tetkiklerin yapılması gerekir:

1. Endoskopik değerlendirme

Gastroskopi: Yemek borusu, mide ve oniki parmak barsağının incelenmesinde kullanılır.

Enteroskopi: İnce barsağın incelenmesinde kullanılır. Push, sonda ve kapsül olmak üzere üç ayrı tipi vardır.

Proktoskopi: Kalın barsağın son kısmının incelenmesinde kullanılır.

Kolonoskopi: Kalın barsağın tamamının incelenmesinde kullanılır.
Endoskopik yöntemlerde kanayan nokta saptanırsa kanama uygun hastalarda değişik yöntemler kullanılarak durdurulabilir.

2. Sintigrafik değerlendirme
Bir görüntüleme yönteminde kandaki hücrelere bağlanan özel  boyalar(radyoizotoplar)
kullanılarak hastaya özel filmler çekilir. Kanama varsa verilen boyalar belli bir alanda
toplanır. Bu şekilde kanayan nokta saptanmış olur. Yöntemin kendisinin tedavi edici  özelliği yoktur.

3. Anjiografi
Radyolojik bir incelemedir. Bacaktan girilen özel bir kateterden özel bir boya verilirek iç organların damarlarının görüntüleri alınır. Boya damar dışına çıkarsa kanayan nokta bulunmuş olur. Bu yöntem aynı zamanda tedavi amacıyla da kullanılabilir.

4. Kontrastlı incelemeler
Kanamayan hastalarda mide, ince barsak ve kalın barsağın incelenmesinde en sık kullanılan tetkikler kontrastlı incelemelerdir.Bu incelemelerde hastaya ağızdan içirilerek veya özel bir tüp yoluyla ya da makattan lavman yoluyla  kontrast (özel bir boya) verilir. Kanayan hastalarda ise bu tetkikler ince ve kalın barsak endoskopik olarak incelenememiş ise kanama durduktan sonra yapılır. Bazı hastalarda tüm bu tetkiklere rağmen kanama yeri belirlenemez. Ameliyat sırasında yapılan bazı incelemelerle kanayan nokta belirlenmeye çalışılır.

Sindirim sistemi kanamaları nasıl tedavi edilir, ameliyat şart mı?
1. Cerrahi dışı yöntemler:
Geçmişte kanamalı hastalarda ana tedavi yöntemi ameliyat idi. Radyolojik ve endoskopik incelemeler çoğunlukla ameliyat sırasında cerraha yol göstersin diye yapılıyor idi. Günümüzde ise birçok hastada ameliyat gerekmemektedir.Mümkün ise  kanama ameliyat yapılmaksızın durdurulmaya çalışılmaktadır. Bunun için iki yöntem kullanılabilir.

Endoskopi: Gastroskopi, proktoskopi veya  kolonoskopi kullanılarak kanayan nokta yakılabilir, bağlanabilir, kanamayı durdurucu ilaçlar verilebilir veya bu bölüm çıkarılabilir.

Anjiografi: Bu yöntemde kanamanın olduğu yer saptandıktan sonra ya bazı damarları daraltıcı ilaçlar verilir. Ya da kanamanın olduğu damara bu iş için tasarlanmış özel tıkaçlar gönderilerek kanayan noktada damar kapatılır.

2. Cerrahi yöntemler:
Bazı hastalarda ameliyat gerekir. Bunlar;
• Çok kanayıp, tüm destek tedavisine rağmen durumu kötüleşen hastalar,
• Devamlı kan verilmesi gereken hastalar,
• Hastanede iken, kanaması yeniden başlayan hastalar ve Cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilemeyen hastalardır.
Bu hastaların ameliyatında kanamaya yol açan hastalığa yönelik bir işlem yapılır.

Kaynak: GastroCerrahiGrup web sitesi
(www.gastrocerrahi.com)