Sinüzit Tedavisi ve Çözümleri

Sinüzit nasıl bir hastalıktır? Toplumda ne oranda görülür? Daha çok hangi yaşlarda ortaya çıkar? Sinüzit hangi şikayetlere yol açar? Sinüzite bağlı baş ağrılarının özelliği nedir? Sinüzitin sağlık açısından önemi nedir? Tanı aşamasında sinüzitin karıştırıldığı bazı hastalıklar var mıdır? Tanı için hastadan hangi tetkikler istenir? Tedavide ne tür alternatifler vardır? Ameliyat hangi durumda önerilir? Alerjisi olanlar nelere dikkat etmelidir? Alerji sinüzite bağlı yakınmaların da artmasına neden olur mu? Burun tıkanıklığı olan kişilere ne önerilir? Sinüzitin kronikleşmesi ne demektir? Ameliyat nasıl yapılır? Ameliyat sonrasında nelere dikkat edilmelidir? Sinüzitin tekrarlama riski var mıdır?

Memorial Şişli Hastanesi’nden Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Nurten Küçük sinüzit tedavisi ve çözümleri hakkında merak edilenleri Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

TOPLUMDA ÇOK SIK GÖRÜLÜYOR

. Sinüzit nasıl bir hastalıktır? Toplumda ne oranda görülür? Daha çok hangi yaşlarda ortaya çıkar?
“Sinüzit, yüzün basıncını sağlayan göz etrafındaki ve burun içindeki boşlukların enfeksiyon sıvısı ile dolması sonucunda geniz akıntısı ve baş ağrısı ile kendini gösteren bir hastalıktır. Toplumda çok sık görülür. Özellikle kış döneminde görülür. Yaş olarak çocukluk döneminde sık görülür. Ama daha çok erişkin döneminde görülür. Çocuklarda zaten belirli bir yaşa kadar sinüsler tam olarak gelişmemiş olur.’’

‘‘EN BELİRGİN BELİRTİSİ BURUN TIKANIKLIĞIDIR’’

. Sinüzit burun ve geniz akıntısı ile baş ağrısı dışında başka hangi şikayetlere yol açar?
“Burun tıkanıklığı en belirgin şikayetlerden bir tanesidir. Yüzde dolgunluk hissi, ağrı, gözde ağrı ve görme bulanıklığı şeklinde de kendini gösterebilir. Eğer sinüzit fazla ilerlemişse çevre dokuya yayılıp yüzdeki şişlik asimetri şeklinde yine kendini gösterebilir. Çok sık görülen komplikasyonlardan biri de sinüzit ile beraber kulak enfeksiyonlarının da tetiklenmesidir.”

. Sinüzite bağlı baş ağrılarının özelliği nedir?
“Başın arkasını ya da kulağın arkasını vuran farklı baş ağrıları vardır. Ancak bunlar sinüzit ağrısı değildir. Sinüzit ağrısı daha çok ön tarafta, yüz bölgesinde ağrı ve dolgunluk şeklinde görülür. Genelde göz ağrısı olarak da yansır.”

‘‘SİNÜZİT BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ DÜŞÜRÜR’’

. Sinüzitin sağlık açısından önemi nedir?
“Sinüzit bağışıklık sistemini direkt düşürür. Zaten enfeksiyon, halsizlik ve yorgunluk ciddi şekilde ateşle beraber gider. Özellikle ilk 1-3 gün hastayı yatma pozisyonuna getirecek kadar günlük hayatından geri bırakabilir. Eğer kronikleşmişse burun tıkanıklıkları ile beraber hastanın günlük yaşamı etkilenir; uyku düzeni bozulur, psikolojisi dahi etkilenir.”

. Tanı aşamasında sinüzitin karıştırıldığı bazı hastalıklar var mıdır?
“Sinüzit baş ağrısıyla kendini gösterir ama her baş ağrısı sinüzit demek değildir. Burun tıkanıklıklarının genel olarak baş ağrısı yaptığı, özellikle sinüzit tarzı baş ağrısı yaptığı bilinir. Her burun tıkanıklığı da sinüzit tablosu değildir. Bunları ayırt etmek gerekir. Alerji de aynı şekilde burun tıkanıklığı yapar. Alerjiye bağlı olarak burun etleri burun kemiklerine büyük bası yapar ve buna bağlı baş ağrıları olabilir. Veya göz etrafında herhangi bir enfeksiyon olduğu zaman yine göz altına vuran sinüslere yansıyan birtakım baş ağrıları olabilir. O yüzden sinüzit tablosu bizim için ciddi şekilde ayırt edilmesi gereken tablolardan bir tanesidir.”

MUAYENE ENDOSKOPİK OLARAK YAPILIYOR

. Tanı için hastadan hangi tetkikler istenir?
“Tanı için hastadan önce ciddi bir hikâye almak gerekir. Burun akıntısı var mı, burun akıntısının rengi nasıl, ateşi oldu mu, baş ağrısı nerede oldu, bunlar önemlidir. Burun muayenesi özellikle son zamanlarda endoskopik olarak yapılmaktadır. Direkt burun içine girilerek geniz akıntısı dışındaki akıntılar ayırt edilir. Bir akıntı görülmüyor ama hastanın şikayeti varsa waters grafisi denilen görüntüleme yöntemine geçilir. Hastanın çok ciddi şikayeti varsa en önemli görüntülemelerden biri olan tomografiye başvurulur.”

Op. Dr. Nurten Küçük

. Tedavide ne tür alternatifler vardır? Ameliyat hangi durumda önerilir?
“Akut sinüzit ataklarında hastanın şikâyetleri yeni başlamışsa mutlaka bir antibiyotik tedavisi eklenmelidir. Antibiyotik tedavisinde 1-2 aylık bir tedavi süresi sonrasında hasta düzelmiyorsa; kronikleşmiş olduğu düşünülerek cerrahiye geçilir. Sinüzitle beraber hastanın alerjik şikâyetleri de varsa, sinüs ağızlarını kapatıp sinüsün havalanmasını etkileyen şeyler varsa antibiyotik tedavisi ile beraber mutlaka bir alerji tedavisi de yapılmalıdır. Böylece sinüs içinde hava döngüsü yerine gelir ve sinüs kendi kendini temizler.”

ALERJİSİ OLANLAR DAHA FAZLA DİKKAT ETMELİ

. Alerjisi olanlar nelere dikkat etmelidir? Alerji sinüzite bağlı yakınmaların da artmasına neden olur mu?
“Alerjisi olan hastalarda her türlü üst solunum yolu enfeksiyonları daha sık görülür ve süreç olarak daha uzun sürer. Alerji döneminde ısı değişimi tam ayarlanamadığı için hastalık artar. Bu dönemde alerjisi olan hastalar mutlaka giysileri ile ısı dengesini sağlamalıdırlar. Alerjisi olan hastaların özellikle bu dönemde burun tıkanıklıkları artacaktır. Burun tıkanıklıkları arttığı zamanda sinüsler hava döngüsünü sağlamayacak demektir. Alerji tedavisi almayanlar mutlaka alerji tedavisine başlamalıdırlar.”

. Burun tıkanıklığı olan kişilere ne önerilir?
“Burun tıkanıklığında belli spreyler önerilmez. Bağımlılık yapar denilen ve 4-5 günden fazla kullanılan 1-2 sprey var. Onların dışındaki alerji spreyleri iki üç aylık dönemde kullanılabilir. Ama alerjisi olan hastalarda bunlardan fayda görmüyorsa ya da uzun süre burun tıkanıklığı devam ediyorsa aynı zamanda ağızdan ilaçlarla da takviye etmek gerekir. Ayrıca burun tıkanıklığına neden olan diğer sebeplere de bakılır. Bunların içinde kemikte deviasyon ve burun içinde polipler alerji ve sinüzitte çok sık görülen klinik tablolardır. Polip dolu bir buruna çözüm bulmak zordur; bu durum zaten cerrahiye kayar.”

‘‘BURUN AKINTISININ RENGİ ÇOK ÖNEMLİ’’

. Gribal enfeksiyonlar ile sinüzitin belirtileri karıştırılır mı?
“Grip biraz daha hafif geçirilir. Hasta baş ağrısı, vücut kırgınlığı, hafif halsizlik, hapşırma, burun kaşıntısı gibi sinüzitle aynı şikayetlerle gelir ama sinüzitte önemli olan burun akıntısının rengidir. Yeşile dönen koyu sarı bir renkte ise bu sinüzit demektir.”

. Sinüzitin kronikleşmesi ne demektir?
“Burun içinde ciddi şekilde darlıkları, eğrilikleri olan hastalarda çok sık sinüzit görülür. Sinüs ağızları dar olursa sinüs kendi içinde o temizliğini yapamaz bu sefer bakteri ürer ve kronikleşir. O yüzden sinüsün kendi temizliğini sağlayabilmek için burun pasajının açmak gerekir.”

AMELİYATTA NE YAPILIYOR?

. Ameliyat nasıl yapılır?
“Endoskopik sinüs cerrahisi denilen bir işlemle yapılır. Endoskopla girilir ve tamamen görerek kemik eğriliği varsa ilk önce o düzeltilir, polipler varsa küçültülür, etler büyükse  küçültülür, en son sinüs ağızları genişletilerek sinüs içine girilir, oradaki enfeksiyon ve polipler tamamen temizlenerek sinüsler tamamen açılır.”

. Ameliyat sonrasında nelere dikkat edilmelidir?
“Sinüzit ameliyatı geçirenler denize girebilirler. Zaten verilen tedavilerin içinde tuzlu su uygulaması vardır. Deniz suyu da temizler. O yüzden denize girmek sinüzit açısından güzel bir tedavi şekli olur.”

. Endoskopik sinüs cerrahisinin anestezisi nasıldır? Hasta hastanede ne kadar kalır?
“Normal hasta genelde uyutulur; hasta bir şey hissetmez. Uyanınca burnunda bir gün kanama olmasın diye tampon koyulması gerekir. Biraz da  burun tıkanıklığı yaşar. Hastanede kalış süresi hastanın durumuna göre değişir. Hasta çıkmak isterse çıkartılır. Hastanede yatırılma sebebi sadece anestezi verildiği için 7-8 saat gözlem altında tutmak içindir.”

TEKRARLAMA RİSKİ VAR MI?

. Sinüzitin tekrarlama riski var mıdır?
“Sinüzit ameliyatı olan hastalar akut ataklar geçirebilir ama bunlar daha hafif ve daha az olur. Tedaviye daha hızlı cevap verirler. Kronikleşme durumu da nadir de olsa olabilir. Sinüzitle beraber hastanın burnunda polip de (içi sıvı dolu keseler olan polipler hem sık geçirilen enfeksiyonlara hem de alerjiye bağlı olarak oluşur.) varsa ve sinüzit ile beraber polip ameliyatı yapılıyorsa bunların takibi yakından yapılmalıdır. Senede 2 defa mutlaka hasta görülmelidir. Çünkü poliplerde tekrarlama riski çok yüksektir.”