Sosyal Medyada Organ Ticareti…

Çekmeyen bilemez. Yaşamayan; hayata tutunmak için uygun bir kalp, böbrek ya da karaciğer beklemenin zorluğunu anlayamaz. Çocuklarını, eşini, anne ve babanı bir daha hiç göremeyeceğinden endişe etmek… Hastane odasındaki yatağında sağlıklı nefes alabilmeyi, ağrısız uyuyabilmeyi, kimseye muhtaç olmadan yürüyebilmeyi özlemek… Her geçen gün yaşam enerjinin tükendiği ve yolun sonuna doğru geldiğin acı gerçeğiyle yüzleşmek… Bu tür duyguları, organ nakli olmak için sıra bekleyen hastalar ve hasta yakınları fazlasıyla yaşar.

Sancı içinde ama umutla merhaba dediğin her günün sonunda organ bağışı haberini alamamanın verdiği hayal kırıklığı… Umutların giderek tükenmesi… İşte, organ nakli bekleyen hastaların yaşamdaki kredilerinin giderek tükendiği böyle günler umut tacirlerinin de fırsat beklediği dönemlerdir. Hastanın çaresizliği, geçinebilmek için karaciğerini ya da böbreğini satmaktan başka çaresi olmadığını düşünenlerin içinde bulunduğu durum; organ tacirlerinin umudu olur ne yazik ki!

Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkanı Dr. Deniz Öner ise, hafta içinde bir açıklama yaparak bu önemli soruna değindi. Türkiye’de en az 40 bin  kişinin organ ve doku bağışı beklediği ve her yıl 2 bin kişinin bu bekleme sırasında yaşamını kaybettiğine dikkat çekti. Dr. Öner açıklamasında; “Son günlerde sosyal medyada ‘Karaciğer nakli donörüne acil ihtiyaç vardır’ şeklindeki duyurulara sıkça rastlanır oldu. Hatta alıcı ve verici bir araya getirmek üzere açılmış sayfalar bulunmakta” dedi.

UNUTMAYIN, ORGAN TİCARETİ SUÇTUR!

Eğer, organ nakli olmak için sıra bekliyorsanız ya da organ bekleyen bir hastanın yakınıysanız, Dr. Deniz Öner’in aşağıdaki önerilerini lütfen dikkate alın:

. Canlı vericilerden organ nakli  çok ağır yasal sorumluluklar yüklemektedir.  Yasaya göre, alıcının en az iki yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi ile dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dahil) kan ve kayın hısımlarından organ alınabiliyor.

. Bir bedel veya başkaca çıkar karşılığı, organ ve doku alınması ve satılması yasaktır.

. Akraba dışı organ nakli için ise etik komisyon kararı gerekmektedir. Etik Komisyonun verici ile alıcı arasında yasal düzenlemelere aykırı herhangi bir hususun bulunmadığını ve etik açıdan organ bağışının uygunluğunu onaylaması ile akraba dışı kişilerden nakil yapılabilir.

. Etik Komisyon; Vericinin sağlık riskleri konusunda bilgilendirilmiş olması, alıcı ve verici arasındaki tanışıklığının belgelenmesi,  sorulara verilen cevapların tutarlılığı, her ikisinin de gelir düzeyleri, vericinin borcu olup olmaması gibi birçok belge ve kanaate dayanarak bu nakle onay vermekte ya da onaylamamaktadır.

. Yasaya göre, kanuna aykırı şekilde organ ve doku alan, saklayan, aşılayan ve nakledenlerle bunların alım ve satımını yapanlar, alım ve satımına aracılık edenler veya bunun komisyonculuğunu yapanlar hakkında, fiil daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde iki yıldan dört yıla kadar hapis ve 50 bin liradan 100 bin liraya kadar ağır para cezası verilmektedir.

Unutmamanız gereken bir noktada, kalp, böbrek ya da karaciğer nakil ameliyatlarının organ nakli ruhsatına sahip hastanelerde ve bu alanda uzmanlaşmış hekimler tarafından yapılması gerektiği…

Esra Kazancıbaşı Öztekin

sagligimicin@gmail.com

Not: Bu yazı 3 Mart 2018 tarihinde Yenibirlik Gazetesinde yayımlandı.