Spastik Kolit

Gastroenteroloji polikliniğine başvuran hastaların yaklaşık yarısı irritabl barsak sendromu (spastik kolit-hassas barsak) tanısı almaktadırlar. İrritabl Bağırsak Sendromu kimi hastalarda kabızlık kimi hastalarda ishal ve sıklıkla karın ağrısı, gaz ve şişkinlik ve karın ağrısının eşlik ettiği fonksiyonel bir hastalıktır. İrritabl barsak sendromu olan hastaların üçte birinde reflü hastalığına  bağlı yakınmalar tabloya eşlik etmektedir.

Yapısal bir bozukluk değildir. Halk arasında genel olarak kolit olarak bilinse de aslında kalın barsağın iç yüzeyini döşeyen tabakada (mukoza) her hangi bir hasar, yara ya da  iltihap yoktur. Dolayısı ile gerçek anlamda bir kolit değildir. Bu hastalarda barsak hareketlerinin algısında değişiklikler olduğu gösterilmiştir. Hastalık genellikle ergenlik döneminden itibaren başlar ve yaşam boyu dönem dönem belirginleşerek sürer.

İRRİTABL BARSAK SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?
• Karın ağrısı
• Kabızlık
• İshal
• Dışkıda mukus (sümük) bulunması
• Şişkinlik ,gaz

İRRİTABL BARSAK SENDROMU TANISI NASIL KONULUR?
Genel olarak hastaların yakınmaları tipik ve uzun sürelidir. Tanı sıklıkla sadece öykü ve fizik muayene ile konulabilir. Ancak yakınmaları yeni başlamış ya da 50 yaşının üstündeki hastalarda
• Kan sayımı,
• Dışkı incelemeleri
• Baryumlu kalın barsak grafisi ya da
• Kolonoskopi
Yapılarak diğer yapısal kalın barsak hastalıklarının (kolitler, kalın barsak kanseri vb.) ekarte edilmesi gerekir. Kanama, asla  irritabl kolon sendromu bulgusu olamaz, mutlaka başka nedeni olacağı bilinmelidir.

İRRİTABL BARSAK SENDROMU TEDAVİSİ
Öncelikle hastaya organik-yapısal-anatomik bir hastalığı olmadığı açıklanmalıdır. Liften zengin (kabuklu meyveler, sebze, mısır gevreği, müsli vb.) bir diyet özellikle kabızlığın ön planda olduğu hastalarda yarar sağlar. Liften zengin yağlardan fakir diyet aynı zamanda kalın barsak kanserinde de koruyucu etki yapmaktadır. Karın ağrısı ön planda olan hastalarda spazm çözücü ve barsak hareketlerini düzenleyici ilaçlar, kabızlığı olanlarda barsak hareketini arttıran ilaçlar kullanılır.

İRRİTABL BARSAK  SENDROMU KANSERE YOL AÇAR MI ?
Hayır, irritabl barsak sendromu kansere dönüşmez.  Ancak hastalığın belirtilerinin barsak kanseri ile benzerlik göstererebilir.

Prof. Dr. Hülya Över Hamzaoğlu

(Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroentereloji Bilim Dalı)