Spor Yaralanmaları

Ayak bileği burkulmaları spor yapan kişilerde en sık görülen yaralanmalardır. Bu tip yaralanmalar; sıklıkla futbol, koşu ve basketbol gibi sportif aktiviteler sırasında, bozuk kaldırım gibi düzgün olmayan zeminlerde yürüme sonrası ve diğer kazalarla birlikte de görülebilmektedir.

Hastalar ayaklarında aşırı ağrı, şişlik ve morluk varsa, 2 gün geçmesine rağmen hala ayaklarının üstüne basamıyorlarsa, ya da 2-3 hafta geçmesine rağmen  ağrı şikayeti devam ediyorsa mutlaka hekime başvurmalıdırlar.

Ayak bileği burkulmaları tanısında; hastanın yaralanma mekanizması, muayenede hassas ve ödemli bölgeler ve eklem hareket açıklığı oldukça yardımcıdır. Şüpheli olgularda radyografi ve MR tetkiki yapılarak burkulmanın hangi dokularda ne düzeyde tahribat yaptığı saptanabilir.

Ayak bileği yaralanmaları; bağ yaralanmaları, kıkırdak yaralanmaları, kemik yaralanmaları ve tendon yaralanmaları olarak sınıflanabilir.

Ayak bileğinin ön dış yanında ağrı ve şişlikle bulgu veren ön dış  ayak bileği bağı (Anterior talofibular bağ) yaralanması tüm ayak bileği burkulmalarının yüzde 90 ında görülür.

Bu bağ yaralanmasında burkulma ayak bileğinin aşağı ve içe doğru burkulduğu posizyonda olur.

Bağ yaralanmalarını 3 ana gruba ayırabiliriz:

1. grup: En hafif tip olup bağda sadece gerilme olmuştur.

2. grup: Bağda kısmı yırtılma mevcuttur.

3. grup: Bağda tam kopma ve yırtılma mevcuttur. Bağ yaralanmasının yanı sıra kıkırdak ve kemik hasarları görülebilmektedir.

Tüm bağ yaralanmalarında tedavide ilk yaklaşım:

•İstirahat

•Tespit (Elastik bandaj,Taping, Aircast, Ayak Bilekliği, Alçı uygulaması)

•Soğuk Uygulama

•Yüksekte tutma şeklinde olmaktadır.

Ayak bileği burkulması geçiren hastalar,

•Burkulma sonrası ayak bileğinde  aşırı şişlik ve ödemi varsa

•2 günün üzerinde süre geçmesine rağmen üstüne basamıyorsa

•2 hafta geçmesine rağmen hala ağrı varlığı durumunda mutlaka konunun uzmanı bir Ortopediste başvurmalıdır.

Bu hastalarda detaylı fizik muayene sonrasında gerekirse MR tetkiki istenir. MR tetkikinde, bağ yaralanması ve derecesi, kıkırdak yaralanmaları, kemik kırıkları, tendon ve kas yırtıkları saptanarak uygun tedavisi planlanır.

Genel kural olarak 30 yaş altında genç, aktif ve sportif kişilerdeki Grup 3 bağ yaralanmaları, kıkırdak lezyonları, önceki burkulma sonrasında gelişen sık burkulmalar cerrahi olarak tedaviyi gerektirmektedir. Bu şekilde hem hastanın yaşam kalitesi idame ettirilmekte, hem de ileride gelişebilecek kıkırdak hasarları ve halk arasında kireçlenme olarak bilinen ayak bileği osteoartriti oluşumunun ve ağrının önüne geçilmektedir.

Şeref Aktaş
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
www.serefaktas.com