Spor Yaralanmalarına Dikkat!

Yaşadığımız yüzyılda spor insanın sağlık, zindelik ve mutluluğuna hatta üretimine sağladığı katkıyla artık bir yaşama biçimi olarak kabul ediliyor. Spor, yaşam biçimi olmasının yanı sıra artık ülke ekonomileri için de en fazla paranın döndüğü sektörler arasında yer alıyor. Profesyonel kulüpler, medya ve reklam kuruluşları, spor malzemeleri ve sportif ürünlerle ilgili şirketler milyarlarca dolarlık bütçeleriyle sektörün ekonomideki önemini de ortaya koyuyorlar.
Ancak spordaki başarının sürekliliği ve verimliliği için sporcu sağlığı hizmetlerine de önem verilmesi gerekiyor. Acıbadem Hastanesi Olimpik Sporcu Sağlık Merkezi Koordinatörü Opr. Dr. Asım Baykan, “Söz konusu çalışmalar sporcu sağlığı hizmetleri, spor hekimleri, spor fizyologları, ortopedi ve spor yaralanması uzmanları, spor fizyoterapistleri, spor beslenmesi uzmanı, diyetisyenler ve spor psikologları ile yürütülüyor.”

Spor yaralanmalarının önlenmesi
Sporun sağlık açısından önemli yararları var.Ancak yapılan spor tipine göre ortaya ciddi yaralanmalar da çıkabiliyor.Sporcu sağlığı ile uğraşan uzmanların spor yaralanmalarının önlenmesinde de etkili bir rolü bulunuyor. Spor hekimi ve spor fizyoloğu Doç. Dr. Hakan Gür, “Spor yaralanmalarının nedenleri incelendiğinde ortaya çıkan faktörler bazı sporcuların yaralanmalarının kçınılmaz olduğu gerçeğini ortaya çıkarıyor.Örneğin ayağı ile ilgili içe basma, düşük taban gibi anatomik sorunları çözülmediği sürece ayağı ile ilgili sorun yaşaması kaçınılmazdır” diyor.

Futbolda yaralanma nedenleri
Sporcu yaralanmalarından korumak için branşa özel değerlendirme yapılması gerekiyor.ranşa özgü yaralanma sıklığı, tipi, bölgesi, mekanizması gibi bilgiler korunma açısından dikkat edilmesi gereken önemli noktaları oluşturuyor. Doç. Dr. Hakan Gür, geniş bir kitle tarafından yapılan futbol aktivitelerinde ister profesyonel ister amatör olsun yaralanmaların yüzde 90`nının vücudun alt bölgesini içerdiğini belirtiyor.Milyonların tutkusu olan futbolla ilgili bir değerlendirme yapan Doç. Dr. Hakan Gür şunları söylüyor:
Futbolcularda yaralanama nedenleri incelendiğinde ise futbolcuya ait nedenlerin yüzde 42, kullanılan malzeme ile ilgili nedenlerin yüzde 17, oyun alanı ile ilgili nedenlerin yüzde 24, kurallara uymamadan kaynaklanan nedenlerin ise yüzde 12`lik bir oranda olduğu gözleniyor.Bu kaba istatiki bilgi bile futbolda yaralanmalarının büyük bir bölümünün önlenebileceği konusunda cesaret vericidir.Yaralanma nedenleri daha ayrıntılı olarak incelndiğinde ise bu konuda ne kadar şanslı olduğumuz daha net bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Örneğin yaralanmaların yüzde 42`sini oluşturan futbolcuya ait nedenler alt başlıklar altında incelendiğinde yüzde 12`sinin eklemlerindeki gevşeklik, yüzde 11`inin kaslarındaki sertlik,yüzde 17`sinin geçirilmiş bir yararlanmanın yeterli tedavi edilmemesi, yüzde 2`sinin de yetersiz antreman kaynaklı olduğu anlaşılmaktadır.Malzeme ile ilgili nedenlerin ise yüzde 13`ünün kullanılan ayakkabı, yüzde 4`ünün tekmelik kaynaklı olduğu gerçeği ortaya çıkıoyr.Bütün bu değerler futbolda ortaya çıkan yaralanmalardan yaklaşık yüzde 60`ına önceden önlem alınmasının olası olduğuna işaret etmektedir.Bu bilgiler ışığında futbolcularda, doğru ayakkabı ve tekmelik kullanımı ile yaralanmaların yüzde 17`sinin, spor öncesi yapılacak detaylı bir muayene de geçirilmiş bir yaralanmanın rehabilitasyonun yetersiz yapıldığı tespit edilen sporculara uygulanacak ek tedavilerle yaralanmalarının yüzde 17`sini ortadan kaldırmak olasıdır diyebiliriz.”

Antrenman yanlışları
Spor faaliyetlerindeki yaralanmaların bir diğer önemli nedenini de antreman yanlışlıkları oluşturuyor.”Yaralanmalarında yetersiz ısınmanın suçlanmadığı çok az durum vardır” diyen Doç. Dr. Hakan Gür, “Bu konuda yapılacak en önemli uygulama antreman veya müsabaka öncesinde yeterli bir ısınma ve takiben germe egzersizlerinin yapılmasıdır.Her ne kadar birçok sporcu antreman veya müsabaka öncesinde ısınma ve germe için yeterli süre ayırdıklarını ifade etse de sporcuların bu zamqnı gerektiği gibi kullandıkları konusu şüphelidir.Birçok sporcunun antreman veya maç sonrasında soğuma ve geme egzersizlerine vakit ayırmada soyunma odasının yolunu tuttukları herkes tarafından bilinen bir diğer olgudur” diye konuşuyor.

Yetersiz germe egzersizleri
Antreman veya maç sırasında defalarca kasılıp boyunu kısaltan, bir kısım sertliklere maruz kalan kasların antreman veya maç sonrasında öncesinden daha fazla germe egzersizlerine ihtiyaç duyduğunun bilimsel bir gerçek olduğunun altını çizen Doç. Dr. Hakan Gür şöyle konuşuyor:
“Yaralanam nedenleri arasında sayılan kas sertliklerinin en önemli sebebi de özellikle antreman ve maç sonrası yapılan yetersiz germe egzersizleridir.Sporcularda sık rastlanan aşırı kullanım yaralanmalarının tedavisinde yaralanma nedenlerini belirleyip bu nedenleri ortadan kaldırmak yapılacak tedaviden çok daha fazla önem taşımaktadır.Ayaktaki aşırı kullanım kaynaklı sorun bir kaç haftalık tedavi ile rahatlamasına karşın neden olan kötü ayakkabı değiştirilmediği sürece sporcu benzer yakınmalarını sürdürecektir.Sonuç olarak sezon öncesi veya devamında yapılavak devamlı fizik muayene ve testler, uygun ve yeterli antreman ,yaralanamlarda yeterli rehabilitasyon, ideal malzeme kullanımı, sporun gerektirdiği kurakklara uymakgibi ugyulaması kolay işlemlerle sporcuların yaralanma sıklığını azaltmak mümkündür.

Kaynak: Acıbadem Hastanesi web sitesi
(www.acibadem.com.tr)