Tatlandırıcıların Güvenliği

İstanbul’da düzenlenen “Tatlandırıcılar Hakkında Güncel Bilimsel Veriler” konulu toplantı sonrasında, katılımcılar tarafından ortak görüş bildirisi hazırlandı. Bildiride; düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıların kansere, doğum kusurlarına, erken doğuma ya da başka hastalıklara neden olmadığı belirtildi. Bildiriyi hazırlayan isimler şöyle:

“Prof. Dr. Taner Damcı (İstanbul Üniversitesi), Prof. Dr. M. Emel Alphan (Okan Üniversitesi), Dr. Adam Drewnowski (Washington Üniversitesi) ve Dr. Bernadene Magnuson (Toronto Üniversitesi)”

Konusunda uzman hekimlerin hazırladığı bildiride, Türk toplumunun yeterli ve dengeli bir beslenme çerçevesinde, kalorili ya da düşük kalorili/kalorisiz çeşitli tatlandırıcıları güvenle kullanabileceği vurgulandı.

TATLANDIRICI KULLANIMI

Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıların, tüm dünyada bilimsel çalışmalarla kapsamlı bir şekilde incelendiği belirtilen bildiride, “Yüzlerce çalışma bu tür tatlandırıcıların güvenli olduğunu doğrulamıştır” denildi. Ortak bildiride şu görüşlere de yer verildi:

“En önemlisi, FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü) / WHO (Dünya Sağlık Örgütü) Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzman Komitesi’nin tatlandırıcılar için Kabul Edilebilir Günlük Alım Miktarı (KEGAM) düzeylerini belirlemiş olmasıdır. Türkiye’de gıda kanunlarının gıda ve içeceklerde kullanılmasına izin verdiği tüm düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar güvenlidir ve kullanım ve tüketim miktarları KEGAM düzeylerinin çok altındadır. Tüm listeyi içermemekle birlikte, bu tatlandırıcılar arasında aspartam, asesülfam potasyum, sakkarin, sükraloz ve stevia sayılabilir.”

TATLANDIRICILARIN GÜVENLİĞİ

Bildiride verilen bilgilere göre, tüm dünyada onlarca yıldır devam eden bilimsel değerlendirmeler ve resmi denetim kurumlarının yaptığı incelemeler, düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıların; kansere, doğum kusurlarına, erken doğuma ya da başka hastalıklara neden olmadığını ortaya koydu.

“TATLANDIRICI İÇEREN GIDA VE İÇECEKLER KİLO ALDIRMAZ”

Araştırmaların, tatlandırıcılı gıda ve içeceklerin daha fazla yemek yemeye yol açmadığını gösterdiği vurgulanan bildiride şöyle denildi:

“Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar içeren gıdalar ve içecekler, kalori alımını azaltmak için düzenli olarak kullanılırlarsa kilo kontrolüne yardımcı olabilirler. Sözü geçen gıda ve içeceklerin tüketilmesi iştahı artırmaz ve kilo aldırmaz.”

TATLANDIRICILARIN GIDA VE İÇECEKLERDE KULLANIMI

Bildiride, düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıların kullanımıyla ilgili öneriler şöyle sıralandı:

•    Tüketime ya da pişirilmeye hazır satılan gıdalar ve içeceklerin yanı sıra, evde hazırlanan gıda ve içeceklerde de kullanılabilen çeşitli tiplerde birçok düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcı bulunuyor.

•    Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıların kullanılması kalori kısıtlaması nedeniyle tüketilemeyen gıda ve içeceklerin alınmasına olanak vererek beslenme çeşitliliğinin artırılmasına katkıda bulunabilir. Ayrıca kalorili tatlandırıcıların tercih edilmediği durumlarda gıda ve içeceklere tat katabilir. Kilo kontrolüne ve dengeli, yeterli bir beslenmenin sürdürülmesine yardımcı olabilir.

DİYABET HASTALARINDA TATLANDIRICI KULLANIMI

Tatlandırıcı kullanımının gıda ve içeceklerin bir yandan kalorisini azalttığı diğer yandan da tadın korunmasına olanak sağladığı hatırlatılan bildiride, “Bu tür tatlandırıcılar, hem çocuklarda hem de erişkinlerde kilo kontrolüne ve diyabet tedavisine önemli destek sağlar” denildi.

Uluslararası Diyabet Federasyonu’na (IDF) göre, tip 1 diyabet tanısının genellikle çocukluk çağında konduğu  ve bu tip diyabetin önlenebilir olmadığı hatırlatılan bildiride şu bilgilere yer verildi:

“IDF, tip 2 diyabet için başlıca risk faktörlerini; fazla kilo/obezite, yaşlanma, etnik köken, ailede diyabet olması, geçmişte hamilelik sırasında (gestasyonel) diyabet gelişmiş olması ve hareketsiz yaşam tarzı olarak bildirmektedir.

Herhangi bir kaynaktan (protein, karbonhidrat ya da yağ) alınan kalorilerin azaltılması; kalorileri,  alınan ve harcanan enerji dengesiyle uyumlu hale getirir ve böylece kilo kontrolüne yardımcı olur.”