Tıkınırcasına Yeme Sendromu

RÖPORTAJ: Demet DEMİRKIR

Yeme bozuklukları denildiğinde genellikle ilk olarak akla anoreksiya geliyor. Hiçbir şekilde yemek yemeden çok hızlı bir şekilde zayıflayan hatta sonunda ölümle neticelenen bu hastalık en çok ergenliğe girmiş genç kızlarda görülüyor. Bulimia ise aşırı derecede yemek yedikten sonra yenilenin kusma yoluyla çıkartılması durumu. 

Bir de tıkınırcasına yeme sendromu var ki, alışılagelmedik bir sorunu gözler önüne seriyor. Kişi rahatlıkla bir tencere pilavı, bir bütün pastayı, üstüne de bir tepsi baklavayı yiyebiliyor. 

Tıkınırcasına yeme sendromunda kişi, yediği yemekten zevk almıyor yalnızca yemek yemek için yiyor. Psikolojik durumla tıkınırcasına yeme sendromu arasında bir ilişki olduğunu belirten Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nden Doç. Dr. Hüsnü Erkmen, tıkınırcasına yemek yemenin tedavisinin olduğunu söyledi.

Doç. Dr. Hüsnü Erkmen, yeme bozukluklarıyla ilgili soruları yanıtladı.

. Yeme bozuklukları nelerdir? Nasıl meydana gelir?
Yeme bozuklukları denilince akla ilk gelen anoreksiya ve blumia’dır. Bunların alt başlıkları vardır. Anoreksiya’da insanlar hiçbir şekilde yemek yemeyerek hızlı bir şekilde zayıflama ve sonunda ölüme giden problemlerle karşılaşırlar. Genç kızlarda olur bu, ergenlik çağında başlar. Vücut imajlarında bozukluk olduğunu düşündüklerinden zayıflamak için tatsız birtakım şeyler yaparlar kusma, ishal yapıcı birtakım ilaçlar kullanmak, yemek yememek gibi… Ve böylece vücutlarının her türlü değerini giderek kaybetmeye başlarlar.

Blumia’da ise tam tersidir, aşırı yemek yemek mesela bir oturuşta bir kazan yemeği yemeye kalkmak gibi… Ve sonra aynı şekilde kusmak ve başka şekillerde çıkarmak gibi… 

Son zamanlarda pek çok psikiyatrist obeziteyi de yeme bozukluğu olarak kabul etmek gerektiğini söylüyor. Obeziteyi bu gruba aldığımız zaman çok dev bir hasta popülasyonuna ulaşıyor çünkü bu sorunun en fazla olduğu Amerika Birleşik Devletleri’nde obezite yüzde 20-25 oranında. Türkiye’de hızla ilerliyor. Obezlerin de ruhsal olarak çok sağlıklı olmadıklarını görürüz. Bu insanlar çok doygun oldukları halde hala çok yemek yerler.

YEME BOZUKLUKLARI EN ÇOK KADINLARDA GÖRÜLÜYOR
. Yeme bozuklukları yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterebiliyor mu?
Obezite dışındakiler kadınlarda daha fazla görülüyor. Anoreksiya yüzde 100’e yakın bir oranda kadınlarda görülüyor. Blumia erkeklerde biraz daha fazla ama yüzde 80-90 oranında kadınlarda görülür. 

Yaş olarak ergenlik çağında başlayarak sonraki yıllarda da devam eder. Ne yazık ki anoreksiyada bazı kişilerde ölüm görülebiliyor. Bir kısmı da bu yaşantıyı uzun yıllar götürebilir. Olay çok aşırıya gittiği zaman sadece ruhsal olmaktan çıkıyor ve beslenememeye bağlı olarak iç organlarda erimeler, kaslarda erimeler, beyinde hasar görülebiliyor.

. Tıkınırcasına yeme sendromu hakkında bilgi verir misiniz?
Tıkınırcasına yemek yeme, blumianın bir alt başlığıdır. Gerçekten normal bir insanı şaşkınlık içerisinde bırakacak bir yemek yeme modelidir. Bir tencere pilav, üzerine bir bütün pastayı yemek, üzerine de bir tepsi baklava yemeye kalkmak gibi… 

Yemek yemekten bir zevk almadıklarını fark edersiniz. Bu bir zevk alma değil, yemek yeme değil, doymak değil, beslenmek değil sadece tıkınırcasına yemek yemek.

PSİKOLOJİ VE YEMEK YEME YAKINDAN İLİŞKİLİ
. Tıkınırcasına yeme sendromuyla kişinin o günkü psikolojisi arasında paralellik var mı, yoksa bu durum süreklilik mi gösterir?
Yemek yeme ile ruhsal durum arasında çok yakından bir ilişki vardır. Normal insanlar da bir ziyafete gittiğinde, eğlenceye gittiğinde daha çok yer. Bazı insanlar ruhsal olarak gergin oldukları zaman iştahları kapanır ve yemek yiyemez hale gelirler, bazıları da daha aşırı yemek yer hale gelirler. 

Bunu kendi ruhsal hayatımızda da görebiliriz, başımıza gelen tatsız birtakım olaylardan sonra aşırı yemek yeme eğilimi içerisine girdiğimizi söyleyebiliriz ya da tam tersi olur; yemeden içmeden kesilebiliriz.

. Being eating sendromlu kişilerde ne gibi hastalıklar görülebiliyor?
Ruhsal olarak ciddi bir hastalık ama aynı zamanda aşırı yemek yemenin getirdiği her türlü hastalığı kişide görebiliriz. Dahili hastalıklar ve diyabet gibi… O nedenle bu kişiler uzun vadede ruhsal olarak da iyi olmayacaklardır. 

. Tıkınırcasına yeme sendromunun tedavisi var mı?
Tedavisi var, öncelikle altında yatan birtakım hastalıklar varsa bunların tedavi edilmesi gerekir; anksiyete bozukluğu, depresyon gibi… Eğer sorun sadece tıkınırcasına yemek yeme ise bunların da tedavileri vardır; psikoterapi ve bazı ilaçların etkisiyle tedavi edilmeye çalışılır.

. Tedavi edilen hastada bu hastalık tekrarlar mı?
Ne yazık ki psikiyatrik hastalıkların tekrarlama gibi bir özelliği vardır ama hepsi tekrarlayacak diye bir kural yok. Hastaların psiko eğitimden geçmeleri gerekir bu eğitimle de hastalık tekrarlamaya başladığında hastaların zaman kaybetmeden terapiye gelmesi sağlanır,. Su duruk, sadece bu hastalık için değil diğer hastalıklar için de geçerlidir. 

Örneğin depresyon geçirdiyse de ilk depresyon belirtilerinin hastaya öğretilmesi; tekrar başlıyorsa dur bakalım ne olacak diye beklememesi, hızlı bir şekilde tedavisinin yapılması gerekir. Erken davranıldığında atak daha kısa sürede ortadan kaldırılmış olur.