Trans Yağ Tüketimi Kalp Damar Hastalıklarını Artırıyor

Dünyada her üç ölümden biri kalp damar hastalıklarına bağlı olarak oluşuyor. Trans yağların yüksek oranda tüketilmesi, kalp damar hastalığını yüzde 21, kalp damar hastalığına bağlı ölümleri ise yüzde 28 oranında artırıyor.

Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, “Trans yağlar başta kanser, alerji, çeşitli damar hastalıkları ile kalp problemlerinin oluşmasına neden oluyor. Bu yağların yiyeceklerden kaldırılabilmesi için üretiminin de durdurulması gerekiyor.” dedi. Türk Kardiyoloji Derneği ve Sağlığa Evet Derneği tarafından düzenlenen Trans Yağ Medya Çalıştayı’nda konuşan uzmanlar, sağlığını tehdit eden trans yağların olumsuz etkileri ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.

TRANS YAĞ NEDİR?

“Trans yağ, daha az akışkan ve yüksek erime noktasında olması için endüstriyel kimyasal değişime uğratılmış yağlardır. Defalarca kullanılan yağlarda da benzer kimyasal değişim olmaktadır. Endüstriyel kimyasal işlem yağların raf ömrünü uzatmakta, sıvı yağları katı yapmakta, pişirme, kızartma sırasında yanmayı ve koyulaşmayı azaltmaktadır. Endüstriyel olarak üretilen trans yağların dünyada her yıl 540 bin ölüme yol açtığı bilinmektedir.”

TRANS YAĞIN SAĞLIĞA ETKİLERİ

“Trans yağ kullanımı koroner kalp hastalığı, bazı kanserler, fetal ve bebek nörogelişimi, büyüme ve çocukluk çağı alerjileri dahil olmak üzere çeşitli sağlık sorunları ile ilişkilidir. Aynı miktarda doymuş yağ asitleri ile karşılaştırıldığında, trans yağ asitleri, 10 kat daha yüksek kalp hastalığı riskiyle ilişki gösterir. Kötü kolesterol (LDL kolesterol) arttırır, iyi kolesterolü (HDL kolesterol) düşürür. Trigliserit düzeylerini yükseltir.  Diyabet ve obeziteyi arttırır. Trans yağ tüketimi diğer kaynaklarla kıyaslandığında daha fazla kilo alımına sebep olur ve karın yağ birikimini arttırır. Meme kanseri ve meme kanserinde lenf nodu tutulumu; pankreas kanseri, prostat kanseri, kolon kanseri trans yağ alımı ile ilişkilidir. Kanlarında yüksek trans yağ asidinin yüksek olan kadınlarda meme kanseri gelişme riski iki kat artar. Gebelik zehirlenmesi olan hamile kadınların kanlarında yüzde 30 daha yüksek trans yağ asidi düzeyleri olduğu görülmüştür. Trans yağ kullanımı çocuklarda saman nezlesi, alerjik astım, egzama sıklığını arttırmaktadır.”

TÜRKİYE’NİN KALP DAMAR HASTALIKLARI VE OBEZİTE KARNESİ

“Türkiye’de ölümlerin yüzde 40’ı dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle olmaktadır. Her 10 kişiden 3’ünde kolesterol yüksekliği, her 2 kişiden 1’inde iyi kolesterol düşüklüğü, her 3 kişiden 1’inde trigliserid yüksekliği bulunmaktadır. Koroner kalp hastalığı nüfus artışı ve nüfusun yaşlanmasından bağımsız, hayat tarzımıza bağlı değişiklikler sonucu yılda ortalama yüzde 3 artmaktadır. Türkiye’de kadınların yüzde 34’ü, erkeklerin yüzde 22’si obezdir. Avrupa Kardiyoloji Derneğine üye olan 56 ülke arasında Türkiye kadınlarda obezite konusunda birinci sıradadır. Türk kadınında erkek tipi karın yağlanması sıktır.”

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (WHO) 2019-2023 HEDEFLERİ

Mayıs 2018’de WHO, 2023 yılına dek trans yağların kaldırılması amacıyla “Yerine Koy” isimli bir yol haritası önerdi.

1. Endüstriyel olarak üretilen trans yağ kaynaklarını ve uygulama değişikliği için gerekenleri gözden geçir.
2. Endüstriyel olarak üretilen trans yağların yerine sağlıklı yağların kullanımını destekle.
3. Endüstriyel olarak üretilen trans yağların kaldırılması için mevzuat oluştur.
4. Gıda sektöründe trans yağ içeriğini ve toplumdaki trans yağ tüketim alışkanlıklarını değerlendirip izle.
5. Trans yağların zararlarına yönelik olarak karar vericiler, üreticiler, tedarikçiler ve toplumda farkındalık oluştur.
6. Oluşturulan yasal düzenlemelerin uygulanmasını destekle.