Tüp Bebek Tedavisi Kimlere Önerilir? Aşamaları Nelerdir?

Altınbaş Üniversite Hastanesi Medical Park Bahçelievler’den Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ayşet Jane Özcan tüp bebek tedavisinin aşamalarını anlattı.

TÜP BEBEK TEDAVİSİ

Tüp bebek tedavisi nedir?
Tüp bebek tedavisi gebelik elde edilmesi için en başarılı yöntemdir. Tüp bebek tedavisinde kadın hastanın yumurtaları ilaç tedavisiyle geliştirilir. Daha sonra anestezi altında yumurta toplama işlemi yapılır. Aynı gün eşin verdiği spermlerle yumurtalar döllenir ve elde edilen embriyo 4-5 gün sonra anne rahmine transfer edilir. Bu toplam 15 günlük bir süreçtir. Bir hafta yumurta geliştirme sürecinin ardından yumurta toplama ve transfer süreci tedavi tamamlanır ve 15 gün sonra da gebelik testi yapılır.

Tüp bebek tedavisi kimlere önerilir?
Tüp bebek tedavisinde kadın için yaş önemli bir kriterdir. Eğer kadının yaşı 35 üzerindeyse ilk önerilen seçenek tüp bebektir. Bunun dışında kadının her iki tüpü tıkalıysa genç ya da daha ileri yaşlı olsun veya yumurta rezervi azsa yine ilk olarak tüp bebek tedavisi önerilir. Erkek hastalarda ise sperm sayısının az olduğu; yani toplam sperm sayısının 5 milyonun altında olduğu sperm hareketinin yüzde 10’un altında olduğu ya da hiç spermi bulunmadığı durumlarda da tüp bebek tedavisi önerilen bir seçenektir. Bunun dışında daha önce aşılama ya da yumurta takibi sürecinden geçmiş; ancak gebelik elde edememiş vakalarda da tüp bebek tedavisi önerilir.

TÜP BEBEKTE BAŞARI İÇİN KRİTERLER

Tüp bebek tedavisinde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?
Tüp bebek tedavisinde başarıyı etkileyen faktörleri; yumurta kalitesi, sperm kalitesi, embriyo kalitesini etkileyen faktörler olarak tanımlayabiliriz. Ayrıca rahmin tutma yeteneğini etkileyen faktörlerin de etkisi vardır. Yumurta kalitesini etkileyen en önemli faktör anne yaşıdır. 35 yaşın üzerinde gebelik beklentisi dramatik olarak düşmektedir. Bunun için gebeliği 35 yaşın üzerinde çok fazla geciktirmemek gerekir. Sperm kalitesi etkileyen faktörler daha çok çevresel faktörlerdir. Stres, beslenme, sigara ya da kafein kullanımı, sıcağa maruziyet gibi nedenleri sayabiliriz. Örneğin fırıncılarda ya da saunaya çok sık giren kişilerde ya da varikosel olan hastalarda sperm kalitesi dramatik olarak düşebilmektedir. Embriyo da daha çok oosit ve sperm kalitesinden etkilenir. Hastanın özellikleri dışında kaliteli embriyo doğru teknikleri kullanarak seçimler yapan deneyimli bir ekibin de olması gerekir. Tedavi sırasında embriyonun rahme tutunmasını engelleyebilecek miyom, polip ya da rahmin doğumsal bozuklukları ile karşılaşılabilir. Bu olumsuzlukları tanımak ve tedavi etmek için de ultrasonografi ve histeroskopi konularında da deneyimli olmak gerekir.

TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE AŞAMALAR

Tüp bebek tedavisinin aşamaları nelerdir?
Tüp bebek tedavisinde ilk önce bir hazırlık aşaması vardır. Bu hazırlık aşamasında kadın ve erkek hasta ayrı ayrı değerlendirilir. Kadın hasta değerlendirilirken ilk önce ultrasonografiden yararlanılır. Ultrasonografi ile yumurta rezervini görülür. Yumurta sayısının çokluğuna ya da azlığına göre tedavi süreci belirlenir. Bunun dışında ultrasonografi rahim içerisinde embriyonun tutunmasını engelleyebilecek herhangi bir lezyon olup olmadığı konusunda da bilgi verir. Ardından hormon tahlillerini istenir; çünkü menopoz sürecine giren kadında vakit çok önemlidir. Bu hastaları bir an önce tedaviye yönlendirmek gerekir. Eğer hormon bozuklukları varsa bunların tedavisi sağlanır. Rahim ve tüpleri değerlendiren röntgen filmi istenir. Bu alanda bir problem varsa bu tedavi sağlanır.

Erkek hastaya ise basit bir sperm testi yapılır. Eğer sperm sayısı azsa iyisini seçebilmek için IMSI tekniği kullanılır. Çiftin bu değerlendirme sürecine göre aşılama ya da tüp bebek tedavisi yöntemlerinden hangisinin uygulanacağına karar verilir. Tüp bebek tedavisi genellikle kadın hastanın adetinin ikinci ya da üçüncü gününde başlar. Adetinin ikinci ya da üçüncü gününde iğne tedavisiyle göbekten uygulanan basit iğneler yardımıyla yumurta büyütme sağlanır. Yumurta büyütme işlemi tamamlandıktan sonra anestezi altında yumurta toplama işlemi yapılır aynı gün alınan sperm ile embriyonun döllenme işlemi sağlanır. Gelişen embriyolar takip edilir ve 4 ya da 5 gün anne rahmine transfer işlemi gerçekleştirilir.

Yurtdışından tüp bebek tedavisi için gelecek olan hastalara neler önerirsiniz?
Yurtdışından gelecek hastalar vakitten kazanmak adına ön hazırlıkları tamamlayıp gelebilirler. Kadın hasta hormon testlerini, rahim ve tüp filmini hazır edebilir. Erkek hastalar da sperm testlerini yaptırıp gelebilir. Tüp bebek tedavisi yaklaşık 15 gün süre içerisinde tamamlanmaktadır. Bu 15 günlük süre içerisinde kadın hastanın mutlaka ülkede bulunması gerekir. Erkek hastanın ise yumurta toplama günü hastanede olması yeterlidir. Takip adetin iki ya da üçüncü gününde başlar. Kadın hastanın adet dönemini buna göre ayarlaması gerekir.