Tüp Bebek Tedavisinde Doğru Bilinen Yanlışlar

Türkiye’de her yıl binlerce çift çocuk sahibi olma arzusuyla çeşitli tedavi yöntemlerine başvuruyor. İleri teknolojiler ve gelişen tekniklerle, başarılı sonuçlar elde edilen tüp bebek tedavileri ise her geçen gün daha çok çiftin bu hayalini gerçekleştirmesine yardımcı oluyor. Ancak tüp bebek tedavileri ile ilgili birçok bilgi, toplumda yanlış algılama ve önyargılara yol açıyor. Peki bu tedaviler hakkında neleri yanlı, biliyoruz? Doğrular neler? İşte yanıtları…

Memorial Antalya Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Sorumlusu Op. Dr. Mehmet Öztürkmen, tüp bebek tedavisinde doğru bilinen yanlışlar hakkında bilgi verdi.

“Yumurta geliştirme ve toplama işlemi çok ağrılı ve zor bir yöntemdir” Yanlış: Tüp bebek ne zor ne de ağrılı bir tedavi yöntemidir. İleri teknolojiler ve gelişen teknikler sayesinde son derece hasta dostu bir tedavi şekline dönmüştür. Tüp bebek işlemi sırasında, karın bölgesine cilt altına uygulanan çok ince iğneler kullanılır. Hasta, bu iğneler uygulanırken hiçbir ağrı hissetmez. Yumurta toplama sürecine geçildiğinde, anestezi altında 10 dakika süren bu işlem de hasta için ağrısızdır. Son olarak, embriyo transferi de basit bir muayene şeklinde gerçekleşir. Hastanın tedavi sürecinde sarf etmesi gereken özen ve dikkat, herhangi bir aşılama tedavisinden farklı değildir. İşlem sonrası hastaların büyük kısmı, 1-1,5 saat sonra taburcu edilmektedir.

 “Tüp bebek tedavisi esnasında çalışılamaz, uzun süre dinlenme gereklidir”

Yanlış: Yumurta büyüme evresinde hastalar normal yaşamlarını sürdürebilir. Yumurta transferi sonrasında hastanın bir gün dinlenmesi önerilir. Bu dönemde olay mikroskobik düzeyde devam etmektedir. Sürekli yatar pozisyonda olmak, erişkin bir bireyin hareketini kısıtlar halde durması, böbrek üstü bezlerinde stres hormonlarını artırır ve gebeliğin gelişmesini olumsuz etkiler. Bu nedenle, hastalara ağır olmayan iş ve günlük yaşantılarına dönmeleri özellikle tavsiye edilmektedir.

 “Tüp bebek tedavisi ile ikiz ya da üçüz gebelik tercih edilebilir”

Yanlış: Tüp bebek tedavisinde uyulması gereken kriterler bulunmaktadır. Sadece 35 yaş üstü hastalara, daha önce transfer olmuş ve başarısızlıkla sonuçlanmış adaylara iki embriyo transfer edilmektedir. Diğer tüm hastalar için tek embriyo transferi önerilmektedir. Tüp bebek tedavisinde asıl hedef, sağlıklı tek gebelik elde etmektir ve iki tane embriyo transfer edilse bile, gebelik geliştiğinde bunun ikiz olma ihtimali ancak %3’lerdedir. Tüp bebek tedavisinde, sayı garanti edilemez. İkiz ve üçüz gebelik tercihi, tüp bebek tedavisinde yanlış bilinen ifadelerden biridir.

“Tüp bebek tedavisinde başkalarının spermi ve yumurtası karışabilir”

Yanlış: Tüp bebek tedavisi sırasında, laboratuvarlarda özel tanıma sistemleri kullanılmaktadır. Bu teknolojik gelişme sayesinde, her hastanın işlemi kendisine ait kodlu bölümlerde saklanmaktadır. Çoklu doğrulama yöntemleriyle emin bir şekilde gerçekleştirilen işlemlerde, hiçbir hastanın hücrelerinin diğer hastanınkiyle karışması söz konusu değildir.

 “Tüp bebek tedavisi tekrarlandıkça başarı şansı düşer”

Yanlış: Tüp bebek tedavisindeki amaç en az sayıda ve tekrarda embriyoyu transfer ederek, ilk denemede gebeliği elde etmektir. Fakat bir önceki denemede uygulanan tedavi başarısızlıkla sonuçlandıysa, sonraki işlemde başarı şansını artıracak yöntemler geliştirilebilir. Düşünülenin aksine, tüp bebek tedavisi tekrarlandıkça başarı şansı artmaktadır. Yapılan araştırmalarda 18-19 kez tüp bebek yaptırmış hastaların oranlarına bakıldığında, tekrar sayısından bağımsız olarak tüp bebek tedavisi başarı şansının %80-90’lara ulaştığı görülmüştür.

“Tüp bebek tedavisinde yaş sınırı yoktur”

Yanlış: Kadınların yumurtaları 37-38 yaşlarından sonra daha hızlı bir şekilde azalmaya başlamaktadır. Dolayısıyla da 40 yaşından sonra tüp bebek başarı oranları düşmektedir. Hastaların kaliteli yumurta rezervlerinin tükenmeden, 42 yaşından önce tüp bebek tedavisine başlamaları önerilmektedir. Fakat yine de 45-47 yaşına kadar başarıyla sonuçlanmış gebeliklerle karşılaşılmakta ve o yaş grubundaki hastalar da tedaviden yararlanmaktadır.

“Tüp bebek tedavisi erken menopoza neden olur”

Yanlış: Kadınların yumurtalıklarında doğdukları günden itibaren belli sayıda yumurta vardır. Her ay bu yumurtalardan 1000 tanesi ölmektedir. Sigara içen, beslenmesine dikkat etmeyen ve kötü yaşam koşullarına sahip kadınlarda bu sayı 1300’lere kadar çıkabilmektedir. Tüp bebek tedavisinde, her ay yumurtalıklarda hazır olup büyümeye aday olan foliküller büyütülüp alınmaktadır. Dolayısıyla tedavide erken menopoza yol açacak herhangi bir işlem uygulanmamaktadır.