“Tüp Bebek Tedavisinde Embriyo Dondurma Gebelik Şansını Artırıyor”

Tüp bebek tedavisi, bebek sahibi olmak isteyenlerin en sık başvurduğu tedavi yöntemlerinden biri. Her geçen gün tüp bebek uygulamaları alanında yeni gelişmeler oluyor. Donmuş embriyo transferi dikkat çekici uygulamalardan biri. Donmuş embriyo transferi tüp bebekte başarı şansını nasıl etkiler? Tüp bebek tedavisine başlamadan hangi muayene ve tetkikler yapılmalıdır? Hidrosalpenks (tüplerde sıvı toplanması) gebelik şansını nasıl etkiler, nasıl tedavi edilir? Düşük AMH (anti müllerian hormon) değeri ne anlatır? Çatlatma iğnesi nedir, ne işe yarar, nasıl etki gösterir?

İstanbul Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi Kadın Sağlığı ve Tüp bebek Uzmanı Op. Dr. Çağdaş Aslan tüm soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı

.Donmuş embriyo transferi merak edilen konuların başında geliyor. Tüp bebek uygulamalarında başarı şansını nasıl etkiler, bu konuda detaylı bilgi verir misiniz?
“Tüp bebek teknolojilerinde son dönem önemli gelişmelerinden biri embriyo dondurmadaki ilerlemedir. Artık embriyoları daha iyi dondurabildiğimiz için, çözülme sonrası canlılıklarını sürdürme oranları çok daha yüksek seviyelere geldi.

Donmuş embriyo transferi özellikle uygun hasta grubunda yapıldığında kesinlikle gebelik ihtimalini arttırıyor. Örneğin bir polikistik over hastası onlarca yumurtası toplanmış. Bunun sonucunda hormonal bir fırtına içinde. Bu hormonal fırtınası dinmeden hastaya embriyo transferi yaptığınız zaman gebelik ihtimalini düşürüyoruz. Embriyolarını dondurup, bu hormonal fırtınasının dinmesini bekleyip daha sonra transfer yaptığınızda kesinlikle hastanın gebe kalma ihtimalini arttırıyoruz.

Öte yandan kimi zaman progesteron hormonunun erken yükseldiği hastalarda, rahmin iç dokusunun embriyo ile uyumu bozulduğu için, embriyo transferlerimiz başarısız olabiliyor. Bu progesteron yüksekliğini fark ettiğimiz hastalarda da embriyoyu dondurup bir sonraki aya transferi ertelemek elde ettiğimiz sonuçların çok daha yüz güldürücü olmasını sağlıyor. Kısaca, donmuş embriyo transferi hastaya yapıldığında gebelik ihtimalini arttırmaktadır.’’

TEDAVİ KADIN VE ERKEĞİN BİRLİKTE DEĞERLENDİRMESİYLE BAŞLAMALI

.Tüp bebek tedavisine başlamadan hangi muayene ve tetkikler yapılmalıdır?
“Tüp bebek tedavisi kadının ve erkeğin birlikte değerlendirilmesiyle başlamalıdır. Öncelikle kadına yapılan ultrason ile rahmin ve yumurtalıkların durumu değerlendirilmelidir. Daha sonra rahmin ve tüplerin şekil bozukluklarını, tüplerde olası tıkanıkları ayırt edebilmek için kadından rahim filmi istenmelidir. Rahim filmi tüpleri değerlendirmenin en az zararlı, en kolay yoludur. Tüplerde oluşabilecek olası sorunlar hastanın gebe kalmasını direkt engelleyebilir. Dolayısıyla tüpleri değerlendirmek hastanın ilk değerlendirmesinde önemlidir.

Yine kadının gebe kalmasının kendi sağlığına bir zarar verip vermeyeceğini araştıracak kan testleri, aynı zamanda düşüğe sebep olacak -tiroid hormonları gibi- hormonların değerlendirilmesi ilk muayenede kadının olmazsa olmaz testlerinden biridir.

Erkeğin ise özellikle iki hafta ara ile yapılan iki sperm testinin değerlendirilmesi, oluşabilecek yanlış anlamaları, yanlış değerlendirmeleri önleyecektir.”

Op. Dr. Çağdaş Aslan

“TÜPLERDE SIVI TOPLANMASI GEBELİĞİ ENGELEYEBİLİR”

.Tüplerin önemini vurguladınız. Mesela Hidrosalpenks (tüplerde sıvı toplanması) gebelik şansını nasıl etkiler?
“Tüp bebek tedavisine başlamadan önce özellikle değerlendirilmesi gereken organlardan bir tanesi rahmin tüpleridir. Tüplerdeki sıvı toplanma problemleri hem hastanın kendi kendine gebe kalmasını engelleyebileceği gibi,  hem de erken haftalarda düşüğe sebep olabilmektedir.

Tüplerin herhangi bir seviyede tıkalı olması, kendi salgıları dolayısıyla içlerinde sıvı birikmesine neden olur. Normalde tüpler sıvılarını götürüp karnın içine dökerler ve bu sıvı buradan emilir. Fakat tüp tıkalı olduğu zaman tüpün sıvısını dökebileceği tek alan kalır; o da rahmin içidir. Dolayısıyla sizin yaptığınız bir transferde, transfer ettiğiniz embriyoyu 100 hücreli bile olsa o tüpün içinde biriken 3-5 cc, 3-5 mm sıvı sanki embriyonun üzerine bir kova sıvı dökmüşsünüz gibi etki edecektir ve embriyoyu yıkayıp rahmin dışına atacaktır. Aynı zamanda tüplerde biriken bu sıvılar içlerinde toksit madde oluşturarak erken haftalarda gebe kalmış olsanız bile gebeliğin sona ermesine düşük yapmanıza sebep olabilir. Dolayısıyla tüp bebek tedavilerinde rahmin tüplerini değerlendirmek tedaviden önce son derece önemlidir.”

“AMH’NİN DÜŞÜK OLMASI ANNE OLUNUP-OLUNAMAYACAĞINI GÖSTERMEZ”

“Hormonlar da önemli. Düşük AMH (anti-müllerian hormon) değeri ne anlatır?”
“AMH tıbbi ismiyle anti-müllerian hormon, yumurtalıkta ne kadar yumurta bulunduğunun biyokimyasal bir göstergesidir. AMH düşük olması yani kabaca AMH’nin 1’in altında olması yumurtalığınızda beklenenden daha az yumurta olduğunu gösterir. Fakat AMH’nin düşük olması kimsenin anne olup olamayacağını göstermez. Yumurtalığınızdaki yumurtanızın kalitesine dair hiçbir bilgi vermez.  Dolayısıyla AMH düşük ise ne yapmalıyım? AMH düşük ise benim fazla yumurtam olmadığını aklımda tutmam gerekiyor. Bir an önce -eğer çocuk planlıyorsam- bununla ilgili faaliyete geçmem lazım. Eğer kendi kendime hamile kalamıyorsam, bu işin uzmanına gidip muayene olmam lazım. Yok evli değilsem düşük AMH’em var ise ve gelecekte çocuk yapmayı istiyorsam, yumurta dondurma seçeneklerini araştırıp bu sorunumu gidermem lazım.”

.Çatlatma iğnesi de çokça merak edilen konular arasında. Çatlatma iğnesi nedir, ne işe yarar, nasıl etki gösterir?
“Halk arasındaki ismiyle çatlatma iğnesi, aslında bizim yumurtaları olgunlaştırmak için kullandığımız iğnedir. Çatlatma ismi yanlış verilmiş bir isim. Normalde biz ultrason ile folikül dediğimiz içi sıvı dolu kesecikleri takip ediyoruz. Yumurta ise çatlatma iğnesi yapılmadan önce bu keseciklerin duvarına yapışık bir şekilde duruyor. Biz hastaya halk arasındaki adı ile çatlatma iğnesini yaptığımız zaman bundan yaklaşık 36 saat sonra o yumurta duvardan koparak, bahsettiğim sıvı dolu keseciğin içine düşüyor. Biz de yumurta toplama işleminde bu sıvıyı boşaltarak embriyonu mikroskobun altına gönderiyoruz. Embiryolog, mikroskobun altında incelendiğinde yumurtalığı buluyor ve bize yumurta veriyor. Dolayısıyla çatlatma iğnesi ismi gibi değil. Aslında bir olgunlaştırma iğnesi. Yumurtayı çatlatmıyor, yumurtayı duvardan koparıp folikül sıvısının içine düşmesini dolayısıyla bizim tedaviyi ilerletmemizi sağlıyor.’’