Tüp Bebekte Mikro Tese İşlemi

Erkekten kaynaklı bebek sahibi olamama-kısırlık durumlarında çözümlerden biri de “mikro tese” girişimiyle testisten sperm elde etmeye yönelik tedavi. Peki, mikro tese işleminden önce nelere dikkat edilmeli?  Mikro tese işlemi dışındaki sperm elde etme metotları var mı? Azospermili hastalarda yapılması gereken tetkikler nelerdir?

İstanbul Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi Üroloji Uzmanı Op. Dr. Osman Ceylan tüm soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

.Mikro tese işleminden önce dikkat edilmesi gerekenler?

“Erkeklerdeki “azospermi”nin (menide sperm olmaması) nedeni doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan bir sorun olabilir. Doğuştan gelen sebepler arasında, kromozom sayılarının fazla olması -örneğin klinefelter sendromu gibi  47 kromozom olması- ya da bu kromozomlar üzerindeki bazı bölgelerin kaybolmasına bağlı olabilir.

Sonradan ortaya çıkmasında ise mesela cerrahi operasyonlar buna neden olabilir. Fıtık ameliyatı ya da inmemiş testis ameliyatından sonra kanalların tıkanması sonrası spermler çıkamamaktadır. Onkolojik hastalıklarda, kemoterapi ya da radyoterapi görmüş hastalarda belli bir süre için ya da kalıcı olarak azoospermi oluşabilmektedir.

Yine ergenlikten sonraki kabakulak ve kabakulağa bağlı orşitis dediğimiz testislerdeki enfeksiyonlar sonucu da azoospermi olabilmektedir. Tüberküloz ya da cinsel yolla bulaşan hastalıklara bağlı sperm kanallarında tıkanıklar da olabilmektedir. Bunların sonucunda da yine azoospermi görülebilmektedir.

Bu hastalarda genelde iki buçuk üç yıl sonra eğer spermiyogenez geri dönerse sağlıklı bir şekilde çocuk sahibi olabilmektedirler.”

ERKEKLERDE AZOSPERMİ

Mikro Tese işlemi nedir?

“Mikro tese işlemini nonobstrüktif azospermi dediğimiz yani ejakülatta sperm olmayan hastalara yapmaktayız. Bu hastaların tesislerinde üretim olduğunu düşündüğümüz için işlem gerçekleştiriliyor. Girişim, genel anestezi ya da lokal anestezi altında ameliyathanede gerçekleştiriliyor. Hastanın testisi açılıyor, mikroskop altında testis içinde, odacıklar şeklindeki dolgun tubuluslar alınarak laboratuvara gönderilmektedir. Bunun amacı daha az doku alıp hastaya daha az zarar vermek ve daha iyi sonuç alabilmektir. Eğer hastadan fazla doku alırsak hastanın testesteron üretimini engellenebilmektedir.”

Op. Dr. Osman Ceylan

.Mikro tese işlemi dışındaki sperm elde etme metotları nelerdir?

“Mikro tese dışında eğer hastada retrograd yani spermin idrar torbasına kaçmasını düşünüyorsak, bu hastalara yani ilaç ile tedavi veriyoruz. Burada hataların idrar torbası boynu kasılarak ejekülasyon esnasında spermin penis ucundan gelmesini sağlayabiliyoruz. Bunda başarılı olamazsak, hastaya alkali bir sıvı verip idrarını alkali yaparız. Mastürbasyon sonrası hasta idrarını verir ve bu elde ettiğimiz karışım santrifüj edilerek, buradaki spermler alınır,  tüp bebek işleminde kullanılabilir. Fakat idrar torbasına kaçan spermleri çok kullanmak istemiyoruz.

Ayrıca obstrüktif yani tıkanıklığa bağlı ya da cerrahi bir işleme bağlı tıkanıklık düşünülüyorsa; bu hastaların “epididim’ inden  ya da tesislerinden, enjektör ile spermler aspire edilip bu spermler sağlıklı olarak tüp bebek işleminde kullanabiliriz.’’

.Azoospermili hastalarda yapılması gereken tetkikler

“Azoospermili erkeklerde rutin olarak yapılması gereken kan tahlilleri dışında, hormonat tahlilleri isteyebiliriz. Bunlar arasında hipofiz bezinden salgılanan, follikül stimulan hormon, luteinize hormon, prolaktin hormonu, ayrıca tesisten salgılanan testosteron hormonuna özellikle bakılması gerekiyor.

Eğer bu hormonlara arasında bir anormallik ve uyumsuzluk var ise mesela prolaktin hormonu çok yüksekse, hipofiz MR istenir ve buradaki patolojiler ayırt edilebilir. Bu hastalarda hormon profiline göre kromozom sayılarına ya da kromozomlar üzerinde bulunan delesyonlu bölgeler var mı yok mu diye y kromozomu mikrodelesyonu ve karyotip analizler yapabilmekteyiz.’’

.Normal spermiyogram değerleri kaçtır?

“Spermiyogramda 1 mm’deki sperm sayısı en aşağı 15-20 milyon ve toplamda 40 milyon civarında olması gerekmektedir. Hareketlerine bakacak olursak, A grubu hareketler yani 4+4 hareketler yüzde 25, B grubu hareketler yaklaşık olarak yüzde 25 olur ise toplamda yüzde 50 hareketli spermler WHO verilerine göre normal olarak kabul edilmektedir. Morfolojide ise yaklaşık yüzde 4 üzerindeki değerler WHO verilerine göre normal olarak kabul edilmektedir.”