Türkiye’de İlk Tam Yüz Nakli Yapıldı

Antalya’daki Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde önceki gece tıp tarihine geçecek önemli iki operasyon gerçekleşti. Türkiye’nin organ nakli konusundaki öncü kuruluşlarından Antalya Üniversitesi Organ Nakli Merkezi hekimleri gece yarısından sonra başlattıkları iki operasyonla Uşak’ta bir tren kazası sonucu yaşamını yitiren 38 yaşındaki Ahmet Kaya’nın yüzünü 19 yaşındaki Uğur Acar’a naklettiler. Aynı kişinin iki kolu ve sağ bacağı da Atilla Kavdır’a nakledildi.

Böylelikle Türkiye’deki ilk yüz nakli operasyonu Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde gerçekleştirilmiş oldu. Aynı kişiye aynı anda iki kol ve bir bacak nakli operasyonunun da dünyada bir ilk olduğu belirtildi. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimleri bir gecede iki önemli olaya imza atmış oldular.

Tek ters giden şey şuydu, nakledilen bacak, alıcının vücudu rededince hekimler tarafından geri alındı.Ancak, bu durum hastanın genel sağlığında olumsuz etki yaratmadı.

OPERASYONU YAPAN EKİP

Operasyonları Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi ve Estetik Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ömer Özkan başkanlığındaki ekip gerçekleştirdi. Ekipte Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Serdar Tüzüner, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı öğrteim üyesi Prof. Dr. Necmiye Hadimoğlu ile Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi ve Estetik Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Özlenen Özkan yer aldı. İki operasyonda ayrıca plastik cerrahi asistanları; Dr. Harun Şimşek, Dr. Kerim Ünal, Dr. Polat Biçici, Dr. Mehmet Can Obur ile anestezi asistanları; Dr. Emel Gündüz, Dr. Filiz Bilgiç, Dr. Cahide Kozan, Dr. Özgen Özmete ile hemşireler Derya Sürge ile Ayşe Kavak görev aldılar.

ORGANLAR AHMET KAYA’DAN ALINDI

Bir gecedeki bu iki önemli operasyonda iki kişiye nakledilen organlar 38 yaşındaki Ahmet Kaya’dan alındı. Ahmet Kaya 6 çocuk babası bir tekstil işçisiydi. Kendisini tanıyanların ifadelerine göre geçim sıkıntısı içindeydi. Mutsuzdu. Beş yıl önce eşinden boşanmış, 5-6 önce de yeni bir evlilik yapmıştı. Bu evliliği de iyi gitmiyordu. İddiaya göre sıkıntıları nedeniyle 13 gün önce Uşak’ta kendisini trenin önüne atarak canına kıymak istedi, ancak ağır yaralandı. Ahmet Kaya, Uşak Devlet Hastanesinde tedavi altına alındı. Ancak yoğun bakımdan çıkamadı ve ailesi ilgililere başvurarak organ bağışı işlemlerinin gerçekleştirilmesini istedi.

Ablası Fadime Çil, yaptığı açıklamada, Ahmet Kaya’nın sağlığında bütün organlarını bağışlamış olduğunu belirterek şu bilgiyi verdi:

““2006 yılında trafik kazası sonucu kız kardeşimi kaybettim. Kazada kız kardeşim ağır yaralanmıştı, kan bulamamıştık. O zaman organ bağışının önemini anladım. Bu olaydan sonra ben organlarımı bağışladım. Bunu Ahmet’e de söyledim. O da organlarını bağışlamıştı. Tren kazası sonucu ağır yaralıydı ve beyin ölümü gerçekleşti. ‘Fişini çektirsem günaha girer miyim’ diye müftülüğe sordum. Müftülükten ‘caizdir’ denilince tereddüt etmeden organ bağışı işlemlerinin yapılmasını istedim. Kardeşimin organları bir can bile kurtardıysa çok mutlu olacağım. Şimdi onun yüzünü görsem yeter. Yüzü nakledilen kişiyi görmek istiyorum. Bayramlarda bana gelsin ablam desin sarılıp elimi öpsün yeterli. Kardeşim eşinden 5 yıl önce ayrılmıştı, iki kızı evli Antalya’da. Çocuklarının ikisine ben bakıyorum, iki kızı da Antalya Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumunda.”

ADIM ADIM ORGAN NAKLİ HAZIRLIĞI

. Ailenin bağış işlemlerinin başlatılması kararının ardından Akdeniz Üniversitesi Organ nakli Merkezi ile birlikte Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Organ Nakli Merkezi de bilgilendirildi.

. Organ naklinde kullanılacak organların beyin ölümünün ardından zaman geçirilmeden alınması gerektiği için nakil yapacak hekimlerin zamanla yarışı başladı.

. Ege Üniversitesinden gelen ekip kalp, pankreas ve böbrek nakli için organlarını muayene etti. Ancak, organlardaki hasar nedeniyle alım gerçekleşmedi.

. Akdeniz Üniversitesi Organ nakli Ekibinin zamanla yarışı sürdü. Ekip Sağlık Bakanlığı’nın tahsis ettiği bir uçakla gün içinde Uşak’a gitti. Beyin ölümü gerçekleşen Ahmet Kaya’nın organları 6 saatlik bir operasyonla nakledilmek üzere alındı.

. Zamanla yarışıldığı için saatler gece yarısını geçmiş olmasına rağmen özel korumalı kaplardaki organların soğuk zincir bozulmadan Antalya’ya intikali gerekiyordu.

. Gece sıfırın altına inen soğuğun etkisiyle Uşak havaalanında beklemekte olan uçağın kanatlarında meydana gelen buzlanma alan görevlileri tarafından giderilerek uçak uçuşa hazır hale getirildi. Nakil ekibini taşıyan uçak 02:00 sıraları Uşak’tan hareket etti ve 45 dakika sonra da Antalya’ya ulaştığı bildirildi. Ekip, alanda kendilerini beklemekte olan araçlarla hastaneye ulaştı.

OPERASYON AŞAMASI

. Organ Nakli Merkezi ekibinin nakil için alınan organlarla birlikte Antalya’ya gelmeleriyle birlikte yeni zorlu bir süreç başladı. Gün boyu yoğun bir çaba içinde olan ekip durmaksızın operasyona geçti. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinin nakil için hazırlanan ameliyathanesinde saat 03:30 sıralarında 10 – 12 saat sürecek operasyonlar başladı.

. Uykusuz geçen yaklaşık 48 saatin ardından Prof. Ömer Özkan, bu zorlu uğraşın ayrıntıları hakkında bilgi verdi. Yapılan iş tıp tarihine geçecek önemdeydi. Bunu vurgulayan, Prof. Özkan, yaşanılan heyecanı paylaşan ekip arkadaşlarına, kurum mensuplarına ve özellikle bağışta bulunan aileye teşekkür etti.

Prof. Özkan, üniversite olarak yapılması gerekeni yaptıklarını belirterek şu bilgileri verdi:

“Önümüzde kritik 10 günümüz var. Bu uyum süresini atlatırsak adımızı tarihe altın harflerle yazdırmış olacağız. İlk 10 günlük sürenin ardından 3, 6 ay ve bir yıl gibi dönemler var. Bunlar için hazırlıklarımızı yaptık. Bu operasyonları yaparken zorlandığımız kısımlar tabii ki oluyor. Başka şehirden alıp geliyorsunuz dokuları. Aileden izin alma, dokuların buraya getirilmesi, seçilmesi aşaması var. Bu hastaları değişik doku ve kan gruplarından seçiyoruz. Bunlara uygun her ne şekilde donör bulunursa bulunsun, yeter ki verici olsun, hepsini yapabilirdik. Türkiye’de en fazla doku grupları belirlenmiş yüz, kol, bacak nakli yapabilecek durumdaydık. Bunu da başardık. Bunların öncüsü olduk. İnşallah devamı gelir. Bugün yaptığımız tam yüz naklidir.”

ORGANLAR KİMLERE HAYAT VERDİ

. Ahmet Kaya’nın iki kolu ve sağ bacağı Atilla Çavdır’a nakledildi. Böyle bir ameliyat ilk kez yapıldı. Atilla Çavdır, Antalya’nın Kepez ilçesinde yaşıyor. Atilla Çavdır, 11 yaşındayken evlerinin önündeki elektrik tellerine konan güvercinleri bir demir çubukla kovalarken elektrik akımına kapılarak ağır yaralanmıştı. Yaşadığı bu olay sonrası iki kolunu ve sağ bacağını kaybetmişti. Kepez Belediyesinde özürlü kontenjanında işe alınmıştı. İki kolu dirseğin gerisinden, sağ bacağı da diz üstünden kesikti.

. Organ nakliyle yaşamının değişeceğine inanıyordu. İki kol ve bacak nakli Atilla için yeniden doğmak demekti. Ne yazık ki nakledilen bacak, vücutla uyum sağlayamadığı için 16 saat sonra çıkarıldı.

. Ahmet Kaya’nın yüzü 19 yaşındaki Uğur Acar’a nakledildi. Uğur Acar, 40 günlük iken evlerinde çıkan yangın sırasında yüzünü kaybetmişti. Ailesinin verdiği bilgiye göre,yangında tutuşan bir battaniye Uğur üzerine düşmüş, yüzü yanmıştı. Uğur, 19 yıl saçları olmadan göz kapakları olmadan, yarım burun ve yanık suratla yaşamıştı. Manavgatlıydı ve bir mermer atölyesinde çalışıyordu.