Türkiye’de Yabancı Hastalar Tedavi Ücretlerini Nasıl Ödeyebilir?

Türkiye’nin sağlık turizminde dünyadaki yeri nedir? Türkiye’nin hangi ülkelerle sağlık anlaşması vardır? Yabancı hastalar Türkiye’deki tedavi ücretlerini nasıl ödeyebilir? Yurt dışında yaşayan Türklerin ülkemizdeki sağlık harcamaları ne kadardır? Sağlık turizminde ucuzluk mu, kalite mi önemlidir? Özel sağlık sigortası yaptırırken nelere dikkat etmeliyiz? Özel sağlık sigortasında yaş sınırı var mıdır? Özel sağlık sigortalarında bekleme süreleri ne kadardır? Tamamlayıcı sağlık sigortası nedir? Sağlık sigortalarını ömür boyu yenileme garantisi nedir?

Sağlık ve Sigorta Yöneticileri Derneği (SASDER) Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Nadya Güher ile SASDER Genel Sekreteri ve aynı zamanda İstanbul Uluslararası Sağlık ve Turizmi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Uygar Üstün, özel sağlık sigortaları ve sağlık turizmi hakkında merak edilenleri Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

. Türkiye dünyada sağlık turizminde nerededir? Daha çok hangi ülkelerden hasta gelmektedir?

UYGAR ÜSTÜN: ‘‘Türkiye, doğal bir turizm ülkesidir ve sağlık turizmine de turistlerin sağlıyla ilgilenerek başlamıştır. Daha sonra komşu ülkelerdeki iç karışıklık ve savaşlar nedeniyle yaralıların gelmesi ve o ülkelerde sağlık sisteminin bozulması Türkiye’nin sağlık turizmi akınına uğramasına yol açmıştır. Buna Balkanlardaki tam gelişmemiş sağlık teknoloji ve yatırımları ile Türki Cumhuriyetlerdeki kültürel yakınlık gibi durumlar da eklenmiştir. Dolayısıyla güvenli ve kaliteli sağlık profesyonel iş gücüne sahip bir ülke olarak bu hastaları kabul etmeye başladık. Özellikle devlet antlaşmalarıyla Libya, Irak, Balkanlardaki Makedonya ve Kosova ile Azerbaycan, Gürcistan, Rusya, Ukrayna gibi ülkelerden ciddi hasta transferimiz var.’’

DEVLETLER ARASI ANTLAŞMALAR

. Devletler arası sağlık antlaşmaları neleri içerir? Özel hastaneleri de kapsar mı? Ne tür tedaviler uygulanabilir?

UYGAR ÜSTÜN: ‘‘Her ülkenin durumuna göre ilk önce zorunlu olan tedaviler yapılır. Daha sonra estetik ve benzeri problemler karşılanır. Devlet antlaşmaları kapsamında çeşitli kamu hastanelerimiz bu devletlerle anlaşma yapabilir. Özel hastaneler de karşı devletlerle, sağlık bakanlarıyla ve fonlarla anlaşma yapabilirler. Oradan direkt bu hastaları kabul edebilirler.’’

. Türkiye’de özel sağlık sigortası olan kişi sayısı ne kadardır?    

Dr. NADYA GÜHER: ‘‘Bugün 85 milyon olan nüfusun sadece 2 milyon 900 bini özel sağlık sigortalıdır. Tamamlayıcı sağlık sigortası, yabancı sağlık sigortası ve kritik hastalıklar gibi sigortalar da dahil edilirse toplamda 5 buçuk milyon sigortalı vardır.’’

TAMAMLAYICI SAĞLIK SİGORTASI NELERİ KAPSIYOR?

. Tamamlayıcı sağlık sigortası nedir? Ne amaçla ve kimlere yapılır?

Dr. NADYA GÜHER: ‘‘Tamamlayıcı sağlık sigortasını yaptırabilmek için Türk vatandaşı ve SGK’lı olmak gerekir. Sigorta şirketleri SGK’lıya kendi özel şartlarını oluşturarak SGK’nın belli koşullarda ödediği şeyleri, kendi özel şartları doğrultusunda birtakım kurallar yaratarak öder. Tamamlayıcıdan amaç, devletin ödediğini, SGK anlaşması olan özel hastanelerde, işbirliğiyle beraber ödenmesidir. Devlette de bu hizmetler verilmektedir ama randevu ve görüntüleme yöntemleri daha geç bir tarihte verildiği için bekleme problemleri vardır. Tamamlayıcı sağlık sigortasında ise kişi SGK anlaşmalı özel hastaneye gittiğinde, randevusunu alıp doktoruna muayene olabilir ve uzun süre beklemeden, gerekli olan tetkiklerini ya da tedavilerini yaptırabilir. Normal şartlarda SGK, özel hastanelerin bazılarıyla tam (bütün branşlarda) ya da kısmi anlaşma yapar; örneğin onkoloji, kardiyovasküler cerrahi, nöroşirürji, organ nakli gibi bazı branşlarda anlaşma sağlar. SGK’lı olarak özel hastaneye gidildiğinde muayene sonrası, ‘SGK sizin için sadece 50 (örnek rakam) lirasını ödüyor’ denilir. Ama hastane, doktoru kullanıldığı için hastadan 100 lira daha fark ister. İşte özel sağlık sigortaları bu aradaki fark kişilerin cebinden çıkmasın diye öder.’’

‘‘ÖZEL SİGORTALI HASTALARIN GELMESİNE ÇALIŞILIYOR’’

 Devletlerarası sağlık antlaşmalarının ya da özel hastanelerin diğer devletlerle yaptıkları anlaşmaların kapsamına girmeyen hasta grupları da var mıdır?

UYGAR ÜSTÜN: ‘‘Devletin ve özel hastanelerin yaptığı anlaşmaların dışında iki tür hasta grubu daha vardır. Bunlardan biri parasını kendisi ödeyen hasta grubu; ikincisi de özel sağlık sigortalı hasta grubudur. Özel sağlık sigortalı hasta grubu, Amerika ve Avrupa’daki çeşitli ülkelerde, o ülkenin özel sağlık sigortasına sahip hasta grubudur. Parasını kendisi ödeyen hasta grubuna zaten çeşitli dijital tanıtımlarla, hekim referanslarıyla birtakım tıbbi görüşler sunulur. Daha önceden yaptırdıkları tetkik sonuçları değerlendirilerek bir tedavi planı ve bir ücret teklifi sunularak kabul etmesi sağlamaya çalışılır. Bu grubun, Türkiye’ye gelen hastalar içindeki oranı yüzde 60’tan fazladır. Özel sağlık sigortası olan grup ise; eğer dünya üzerinde hatırı sayılır bir sigorta zinciriyle bir anlaşması varsa o sigortalı hangi ülkede çalışırsa çalışsın  gelip bu anlaşma kapsamında tedavi olabilir. Avrupa ülkelerindeki sigortalıların yavaş yavaş Türkiye’ye gelmelerinin de önü açıldı. Çünkü ikili devlet anlaşmalarında özel sağlık sigortalılarının desteklenmesi konusunda ciddi çalışmalar var.’’

HASTAYA SAĞLANAN KOLAYLIKLAR NELER?

. Yurt dışından gelen hastalara ne gibi kolaylıklar sağlanır?

UYGAR ÜSTÜN: ‘‘Türkiye’nin vize istediği ülkelerden gelen hastalara daha vize alma aşamasında kolaylık sağlanır. Ön ödeme, konaklama evrakları, uçuş biletleri, o kişinin gerçekten hasta olduğuna dair belgenin buradan onaylanıp bir tedavi planının çıkarılması gibi konular konsolosluklarla koordineli olarak sağlığa özel elektronik vize uygulamalarıyla yönetilmektedir. Hasta, Türkiye’ye geldiğinde de birçok sağlık kuruluşunda transfer, konaklama, sim kart desteği, tercümanlık desteği, sağlık evrakların tedavi öncesi ve sonrası çevirileri gibi bütün hizmetler ücretsiz olarak sağlanmaktadır. Tedavi ücretleri konusunda ise Türkiye’nin tüm dünyaya nazaran kalite ve fiyat performansı devreye girer. Devlet anlaşmalarıyla, garanti belgeleriyle hastaya, projeye özel fiyatlandırma yapılıp kolaylıklar sağlanır. Bireysel ödemeler ise kredi kartlarına taksitlendirme ve çeşitli ödeme metotlarıyla desteklenir.’’

Uygar Ustun ve Dr. Nadya Güher

YABANCILARA YÖNELİK SAĞLIK SİGORTASI

. Yabancılara yönelik sağlık sigortalarının paketi neleri kapsar?

Dr. NADYA GÜHER: ‘‘Yabancılara sağlık sigortası, Göç İdaresi’nin mevzuatı gereği ortaya çıkan bir sağlık poliçesidir. 2014’den itibaren geçerli bir poliçedir. Oturma izni veya çalışma izni almış kişiler için yapılan bir sağlık poliçesidir. Teminat yapısı her sigorta şirketine göre değişmekle beraber, mevzuata uygunluğu açısından belli teminatları; yani ayakta ve yatarak tedavi teminatlarını içeren bir poliçe yapılması gerekir. Bunda da belli limitlerin olması gerekir. Özel ve genel şartlar, yabancı sağlık sigortası için de geçerlidir.’’

‘‘HASTANENİN SERTİFİKASI OLMALI’’

. Türkiye’de tedavi olmak isteyen kişiler doktorlarını ve hastanelerini seçerken nelere dikkat etmeliler?

UYGAR ÜSTÜN: ‘‘Sağlık turizmini kar kapısı olarak görüp merdivenaltına yönelenleri önlemek için devlet, yakın dönemde çeşitli standartlar oluşturdu ve bir sertifikasyon sürecine girildi. Bugün sağlık turizmi yapıyorum diyen hastane, klinik, doktor veya sağlık merkezleri  tercümanından onun için ayırdığı alana, hekim, yabancı dil bilgilerine kadar, ilgili denetlemelerden geçip sertifikasyona tabi tutuluyorlar. Bu sertifikayı alamayan sağlık turizmi yapamıyor. Aynı kural sağlık turizmi yapan aracı kurumlar, turizm firmaları, bu işi meslek olarak edinen kişiler için de şart koşuldu. Dolayısıyla yurt dışından gelecek hasta hastane seçerken bu sertifikayı istemelidir. Referans çok önemlidir. Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsatlı, yabancı hastalara bu tedavileri başarıyla uygulamış tedavilerin olması çok önemlidir. Türkiye gibi sağlıkta reklamın yasak olduğu bir ülkede kendimizi yurt içinde ve yurt dışında tanıtırken daha önce gelmiş hastalarımızın memnuniyetlerini, hikayelerini  dijital ortamlarda yayınlayarak diğer insanlara ulaşıyoruz. Bu nedenle hastaların gelmeden önce, geçmiş tecrübeleri olan hastaları dinlemelerini özellikle tavsiye ederim.’’

PAKET SEÇERKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

. Özel sağlık sigortası yaptırmak isteyenler paket seçerken nelere dikkat etmeliler?                                                     

Dr. NADYA GÜHER: ‘‘Özel sağlık sigortası, cebimizde paramızın olmadığı zamanda ihtiyacımız olan bir sağlık poliçesi şeklidir. Bugün devlette SGK’lı olarak tedavilerimizi olabiliyoruz; ama hekim seçmek ya da istediğimiz yerde ameliyat olmak istediğimizde ciddi paraları ödemek zorunda kalıyoruz. O yüzden yatarak sağlık poliçesinin olması çok önemlidir. Çünkü evinizi, arabanızı satsanız o giderleri ödeyemeyecek duruma geliyorsunuz. Sağlık poliçelerinde genelde yatışlı tedaviler limitsizdir. Yatarak tedavinin limiti, ameliyat bekleme süreleri, ameliyat bekleme sürelerine hangi hastalıkların dahil olduğuna dikkat edilmelidir. Çünkü bazı sigorta şirketleri özellikle kanser, kalp gibi kronik hastalıkları bekleme süresine tabi tutarken, bazı sigorta şirketleri beklemeye almadan direkt alır. Önemli bir nokta da poliçenin başladığı tarihten ortaya çıkması şartıyla, hastalıkların poliçe kapsamı içerisinde ödenmesidir. Geçmişten gelen hastalıklar poliçe kapsamı dışındadır. Sigorta şirketleri, var olan hastalıklara da risk değerlendirmesi yapar ve alabileceği riskler adına o hastalık için ek prim uygulayarak kapsam içine alabilir. Bu önemli hastalıkların bekleme süresinde olan içeriklerine bakmaları gerekir. Bir de özel şartlar ve kapsam dışılar dediğimiz, her sigorta şirketine göre farklılaşan ‘neyi öder, neyi ödemez’ kısmını iyi okumalılar. Ömür boyu yenileme garantisi hakkı çok önemli bir haktır. Eğer özel sağlık sigortası yaptırmaya başlamışsak ve ömrümüzün sonuna kadar sağlık sigortası yaptırmak istiyorsak, bu garantiyi alırsak yaptırabiliyoruz. Bunun için kesintisiz olarak sağlık sigortanızı devam ettiriyor olmanız en önemli husustur. Örneğin bir poliçe aldınız ve şart olarak da 3 yıl ara vermeden devam ettiniz. 3 yıl sonunda, sigorta şirketi hastalıklarınızı değerlendirir ve ‘bizim için uygun kişiniz ve ömür boyu yenileme garantisini veriyoruz’ der. Bizim sigorta şirketimizde 4 yıl bekleme süresi var; ama hiçbir hastalığa bakmadan otomatik olarak yenileme garanti hakkını veriyoruz. Bu nedenle sigorta yaptıracak kişiler yenileme garantisi hakkının nasıl alındığına da mutlaka dikkat etmelidirler. Böylece ömür boyu sigortalı olunur. Ayrıca 64 yaşından sonra eğer yenileme garantisi almamışsanız, sigorta şirketleri 64 yaşından sonra her bir yıl ödediğiniz prime yüzde 30 yaş ek primi alarak, sizi 75 yaşına kadar sigortalıyor.’’

‘‘YAŞLI, ENGELLİ VE TERMAL TURİZMİNE DE ÖNEM VERİLMELİ’’

. Türkiye’nin sağlık turizminin tanıtılması için neler yapılması gerekir?        

UYGAR ÜSTÜN: ‘‘Medipol Üniversitesi Hastanesi olarak Türkiye’de en fazla yabancı hasta kabulünü yapıp, bu işi başarılı şekilde yürüten kurumlardan biriyiz. 100’ün üzerinde personel, 24 dili 7/24 konuşmaktadır. Bir çeviri ofisiyle bütün tıbbi çevirileri kendimiz organize ediyoruz. Bu hastaları takip ettiğimiz yazılımlarımız var. Bütün bunlar ülkemizi sağlık turizminde bir adım daha ileriye götürebilmek adına yapılıyor. Türkiye’yi merkez alıp dört saatlik bir uçuş çemberi çizdiğinizde, yaklaşık 1.2 milyar insan potansiyeli var. Ve bu çemberin içinde kalan birçok ülkenin hiçbir imkanı sizinkisi gibi değil. Ülke güzelliği olarak da değil. Bu kadar kaliteli bir sağlık profesyoneli yok. Ayrıca, gelişmiş ülkelerde sağlık iyi ancak bekleme süreleri, sağlık sigortacılığı gibi sıkıntılar var. İnsanlar yaşlanıyor ve 2050 yılında o ülkelerin yüzde 50’sinin yaşlı olacağı varsayılıyor. Dolayısıyla sağlık turizmini, sağlıkla kısıtlamamak gerekir; yaşlı turizmi, engelli turizmi, termal turizmi gibi bizim doğal kaynaklarımızın da ön plana çıktığı alanlarla birlikte paketlenmelidir.’’