Türkiye’deki Kanser Hastaları İlaca Geç Ulaşıyor

Dünya ilaç sektörü araştırma kuruluşlarından i3 Innovus, “Türkiye’de Hastaların Kanser İlaçlarına Erişimi” başlıklı bir rapor hazırladı. Raporda; Türkiye, kanser ilaçlarına erişim açısından 8 Avrupa Birliği ülkesi ile karşılaştırıldı.

Üç uzmanın kaleme aldığı raporda, yeni kanser ilaçlarının hastalara geç ulaşması nedeni ile Türkiye’de kanser tedavisinin AB’deki kadar etkin yapılamadığı vurgulandı.

Türkiye’de yılda 100.000 kişinin ölümüne yol açan kansere karşı geliştirilen yeni ilaçların hastalara geç ulaştığı, bu durumun tedavinin etkinliğini azalttığı bildirildi. İlaç sektörüyle ilgili araştırmalarda dünyanın önde gelen kuruluşları arasında yer alan i3 Innovus, Türkiye’de Hastaların Kanser İlaçlarına Erişimini inceledi.

Türkiye’nin 8 Avrupa Birliği ülkesi ile kanser ilaçlarına erişim bazında karşılaştırıldığı rapor, yeni ilaçların ruhsatlandırılma ve geri ödeme listelerine alınarak hastalara sunulması sürecinde gecikmeler yaşandığını gösteriyor.

Raporda Türkiye ile Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, İspanya, Çek Cumhuriyeti, Polonya ve Macaristan, ayrıca 13 Avrupa ülkesinin (E13) ortalaması da karşılaştırlıyor.

“Türkiye’de Hastaların Kanser İlaçlarına Erişimi” Raporu Stockholm İktisat Fakültesi’nden Profesör Bengt Jönsson, Karolinska Enstitüsü’nden Dr. Nils Wilking ve i3 Innovus uzmanlarından Daniel Högberg tarafından hazırlandı.

TÜRKİYE’DE YILDA 100 BİN KİŞİ KANSERDEN ÖLÜYOR

Türkiye’de her yıl yaklaşık 160.000 kişiye kanser teşhisi konulurken, yaklaşık 100.000 kişi de bu hastalıktan yaşamını yitiriyor. Raporda kanser tedavi masraflarının Türkiye’ye doğrudan maliyeti 1.8 milyar Euro (Yaklaşık 3.6 milyar TL) olduğu  üretim ve işgücü kayıpları ile diğer dolaylı harcamalar  göz önüne alındığında bu maliyetin katlanarak büyüdüğüne dikkat çekiliyor.

Halen Türkiye’de erkekler arasında en yaygın görülen kanser türleri sırasıyla akciğer ve prostat;  kadınlarda ise meme ve cilt kanseridir. Türkiye’de tedavi sonuçlarıyla  en az yüz güldüren  kanser türlerini ise akciğer, mide, kalın bağırsak ve rektum kanserleri oluşturuyor.

Raporda, kanser vakalarının sayısı, bu vakalardaki ortalama yaşam süresi ve yeni kanser vakaları arasındaki ilişki incelendiğinde, Türkiye’de kanser tedavisinin, Avrupa ülkelerindekine göre zorlukları bulunduğu, hastaların kanserden sonraki yaşam sürelerinin Avrupa’daki hastalara kıyasla daha kısa olduğu belirtiliyor.
Kanser hastalarında yaşam süresini olumsuz etkileyen başlıca faktörler: Geç tanı, Tedaviye geç ulaşım, varolan tüm tedavi seçeneklerinin ülkede bulunabilirliği, ülkeye özgü kanser nedenleri (örneğin, sigara tüketim oranı, çevresel koşullar), genetik özellikler olarak sıralanabilir.

Kanser yaygınlığı ve ölüm oranı Avrupa ülkelerine kıyasla Türkiye’de daha düşük. Bu durum Türkiye nüfusunun ağırlıklı bir şekilde genç olmasından kaynaklanıyor. Ancak Türkiye’nin bu demografik özelliği de değişiyor ve nüfus yaşlanıyor.

ONKOLOJİ İLAÇLARI İÇİN RUHSATLANDIRMA VE GERİ ÖDEME SÜREÇLERİNDE HIZLI İŞLEM YAPILMALI 

Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, ruhsatlandırma başvurularının en fazla 210 gün içinde sonuçlandırılmasını öngörürken, AİFD üyelerinden elde edilen veriler, onkoloji ilaçlarında bu sürenin 655 güne kadar çıktığını bazı ilaçların ise daha da uzun süreden beri ruhsatlandırma aşamasında beklediğini gösteriyor.

Türkiye’de ruhsatlandırma ve geri ödeme listelerine alınma sürecinin uzunluğu, kanser hastalarının yenilikçi ilaca erişimlerini kısıtlıyor. Raporda, ruhsatlandırma ve geri ödeme listelerine alınma sürecinde bürokratik engellerin azaltılması ve hayati önem taşıyan onkoloji ilaçları için hastalara hızlı erişime olanak sağlayan modellerin uygulamaya konulması öneriliyor.

KANSER İLAÇLARI İÇİN KAYNAK YARATMAK GEREKİYOR

Raporda, milyarlarca dolar tutarında Ar – Ge yatırımı sonucu geliştirilen yeni kanser ilaçlarına erişimin, Türkiye gibi kaynakların sınırlı olduğu ülkelerde kısıtlı olduğu hatırlatılarak, kaynaklarda önceliklendirme yapılması ve kansere kaynak oluşturacak yeni modeller oluşturulması tavsiye ediliyor. Raporda ayrıca şu bilgiler yer alıyor:

“Avrupa ülkelerinde sağlık harcamalarında kanser harcamalarının (ilaç ve ilaç dışı diğer harcamalar) payı ortalama yüzde 6,3, kanser tedavisi için kişi başına ortalama harcama ise 148 Euro olarak tahmin edilmektedir. Kanser tedavi sonuçlarının en yüksek olduğu Fransa’da ise bu rakam 205 Euro’dur. Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti  gibi daha düşük gelirli  Avrupa ülkelerinde dahi sağlık harcamaları içinde kanser harcamalarının payı yüzde 3 – 5 düzeyindedir. Polonya’da  kişi başına kanser harcaması 41  Euro, Macaristan’da 61 Euro, Çek Cumhuriyetinde ise 72 Euro’dur.

Türkiye’de sağlık harcamalarının ise en iyimser ihtimalle  yüzde 3’ü kanser tedavilerine  ayrılmaktadır. Ülkemizde kişi başına kanser tedavisi harcamasının ise sadece 25 Euro düzeyinde kaldığı tahmin edilmektedir.”

Raporda, yenilikçi kanser ilaçları için yapılan harcamalar değerlendirilirken, bu harcamaların engel olduğu dolaylı maliyetin boyutunun da dikkate alınması gerektiği vurgulanıyor. Yenilikçi ilaçların etkin bir şekilde kullanılmasıyla, verimlilik ve işgücü kaybının önlenerek ekonomi için değer yaratıldığı ve kamu kaynaklarının daha büyük bir maliyetten korunduğu hatırlatılıyor.