Türkiye’nin Dünya Sağlık Turizmindeki Hedefleri

Türkiye’nin dünya sağlık turizmindeki yerini ve hedeflerini Türkiye Sağlık Turizmi Yönetim Kurulu Başkanı Enginer Birdal anlattı.

TÜRKİYE VE SAĞLIK TURİZMİ

Günümüzde Türkiye dünya sağlık turizmindeki yeri nedir? Türkiye’ye gelen yıllık hasta sayısı nedir?
Türkiye, insan kaynakları bakımından sağlık altyapısı çok güçlü bir ülke. 2002’de başlayan Sağlıkta Dönüşüm Programı’yla sağlık hizmeti ihracı hedefler arasında yer aldı. Bu programla sadece medikal turizmde değil acil sağlık hizmetindeki dönüşümler, ambulans hizmetleri, doğurganlık ve doğumlardaki yaşam süreleri, ölü bebek sayılarının düşürülmesi ve benzeri birçok alanda başarılara imza atıldı. Yapılan çalışmaların nihai hedefi dünyada ülkemizi saygın bir yere oturtmaktı. Sağlıkta Dönüşüm Programı, öncelikle kendi ülke insanlarına sunduğu sağlık hizmetinin dünyada örnek gösterilen ülkelerle yarışacak bir düzeye getirmeyi hedefliyor. Bugün şehir hastaneleriyle bu taçlanmış durumda. Çok ciddi bir termal altyapımız var. Bu termal altyapının daha verimli kullanılabilmesi, belli bir program çerçevesinde iyileştirilmesi, tarafların bu anlamda geliştirilip, yetiştirilmeleri de bu programla başladı.

Sağlık turizminin alt başlıkları da var: Termal turizm, yaşlı turizmi, engelli turizmi, kozmetik çalışmalar birde sağlık hizmet ihracı dediğimiz bizim Türkiye’de şu anda hastanelerimizde kullanılan bilgi birikiminin yurt dışına satılması gibi bir durum var. Ekonomi bakanlığının vermiş olduğu destekle bir bütün olarak sağlık hizmet ihracı için çalışıyoruz. Ekonomi bakanlığı; bilişim, yazılım ve eğitime dair hizmet ihracı bağlamında destek veriyor. Ülkemizde gelip okuyan ya da bugüne kadar okumuş olan kişiler, yurt dışında birer diplomat, birer sağlık gönüllüsü olarak ülkemize destek sağlayacak. Aynı zamanda burada okumak suretiyle ülkeye girdi de sağlıyorlar. Sağlığın her sahasında hijyeninden koordinasyonuna, çağrı merkezi kurgusundan yazılımına, hastanın otomasyonundan sistem yönetimine kadar her türlü proje yurt dışına satılabilir duruma gelmiştir.

MEDİKAL TURİZMDE EN ÇOK DİKKAT ÇEKEN BRANŞLAR

Medikal turizmde en çok hasta çeken branşlar hangileri?  Medikal turizmde 2002 yılından bu yana Türkiye ne noktaya geldi? Bundan sonraki süreçte Türkiye’nin hedefi nedir?
Sağlık Bakanlığı 2011 yılında resmi olarak sağlık turizmi departmanını açtı ve bununla ilgili gerekli mevzuatı da çıkardı. İlk sağlık turistinin kabulüyle ilgili durum da şekillenmiş oldu. O güne kadar yurt dışından gelen ve sağlık hizmeti alanlar, vatandaşın ödediği primlerin ücretiyle tedavi oluyorlardı.  Bu tarihten sonra değişen şartlarla sağlık turizmi ülkemize çok ciddi bir girdi sağladı. Kısacası o tarihe kadar yabancı uyruklu bir kişi, bir Türk vatandaşın SGK bedeli kadar para ödeyerek tedavi oluyordu buna yeni bir tarife getirildi.

Sağlık bakanlığı kendi bünyesindeki yapılan işlemlerin yanı sıra özel sektörde de kayıtlarının girilmesi noktasında bir çalışma başlattı. Fakat belki de bilgiyi paylaşımı istenmediğinden veri girişleri tam olmadı. En sık saç ekimi konusunda ülkemize gelişler görmekteyiz. Bunun dışında ağız diş sağlığı anlamında da çok ciddi çalışmalar var. Estetik cerrahi ile ilgili gelişler var. Yine tüp bebek tedavisi de gelişlerin önemli bir nedeni. Organ nakli, ortopedi ya da kardiyolojik operasyonlar için de ülkemiz tercih ediliyor.

Şu an yıllık gelen hasta sayısı nedir?
Bir rakam var ama bunun çok üstünde olduğunu düşünüyorum. Çünkü istatistik enstitü üyeleri veya sağlık bakanlığının veri tabanına yansımayan veriler de var. Hastaneler kazanamadıkları üniteyi hiçbir şekilde çalıştırmaz. Geçtiğimiz yıl için 700 bin şeklinde bir rakam telaffuz ediliyor. Ama aslında bu rakamın daha fazla olduğunu düşünüyoruz.

EN ÇOK HANGİ ÜLKELERDEN HASTA GELİYOR?

Hangi ülkelerden Türkiye’ye tedavi için hasta geliyor? Hedef nedir?
Türkiye, muhtelif kaynaklarda ilk 6 içerisinde gösteriliyor. Ama çok daha iyi bir noktada olduğumuzu düşünüyoruz.  Çünkü bizdeki her şey, ilk onda verilen ülkelerin çoğundan çok daha iyi durumda. Örneğin Ürdün’de sağlık turizminin iyi olduğu söyleniyor. Ama Ürdün’ün hastane yatak sayısı toplamda bizim şehir hastanemiz kadardır. Hindistan örneği de çok sık dile getiriliyor. Hindistan’ın kendisine baktığımızda orada markanın daha çok çalıştığı ve Hindistan’ın İngiltere sömürgesi olması sebebiyle burada çalışan Hintli doktorları da hesaba katmanız gerekiyor. Yani siz ülke olarak doğru bir paradigmaya sahip olmalısınız; yani kendinize hakkı teslim etmelisiniz. Biz çok iyi bir yerdeyiz.

Enginer Birdal

ULUSLARARASI SAĞLIK İHRACI ANONİM ŞİRKETİ: USHAŞ

Merdiven altı saç ekim merkezleri var. Sağlık Bakanlığı buna yönelik olarak birtakım akreditasyon çalışmaları başlattı ve USHAŞ- SATURK kuruldu. Bu süreçten bahseder misiniz?
SATURK çalışmalarını bundan sonra USHAŞ’a devretmiş olacak. USHAŞ bu süreci disiplinli ve daha dikkatli bir şekildi yürütecek. Biraz harekete başlaması uzun sürdü; ancak bu uzun sürecin çok güçlü bir çıkışa inkılap ettireceğini düşünüyorum. USHAŞ, Uluslararası bir sağlık ihracı anonim şirketidir.

USHAŞ; sağlık sektöründen gerekse sağlık sektörüne hizmet veren aracı kurumların sağlık turizminde yetkinlik kriterleri çerçevesinde belgelendirme sürecini yönetecek. Bugüne kadar Sağlık Bakanlığı bunu kendi bünyesinde yapıyordu. Bundan sonra artık USHAŞ bunu yürütecek. Türkiye’nin yurt dışında tanıtılması için çalışmalar yapacak. Bu çalışmaları kültür bakanlığı gibi bakanlıklardan da temsilcilerle ortak bir şekilde yürütecek.

USHAŞ ya da Sağlık Bakanlığı bazı yerlerin, acentelerin çalışmasını iptal edebilir mi? Yetki belgesi vermeyebilir mi? Bu konuda sizin görüşünüz nedir?
Yetkilendirilen kuruluş taahhütleri yerine getirmediği taktirde belgesi iptal edilecek. USHAŞ’ın

sorumluluğunu yerine getirmesi ve denetimleri ile merdiven altı dediğimiz yanlış uygulamalara sebebiyet verebilecek yerler denetlenmiş olacak.

DOKTOR HASTANE YA DA ACENTE SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?

Dünyanın dört bir yanından, Avrupa’nın birçok yerinden Türkiye’ye tedavi için gelecek kişiler doktorlarını, hastanelerini ya da aracı seyahat acentelerini seçerken nelere dikkat etmeliler?
Öncelikle Sağlık Bakanlığı’ndan izinleri olmalıdır. Buna dikkat edecekler. Aracı kurumun yetki belgesi olup olmadığına bakılmalıdır. Geldiği kurumun sağlık bakanlığı uluslararası sağlık hizmetleri ile ilgili sertifikasyonun olup olmadığına, akreditasyonuna uyup uymadığına bakmalılar. Türkiye’de bu konuda destek hattı hizmeti var. Hem Türk hem de uluslararası hastalara destek veriliyor. ALO 182, 184 gibi ve uluslararası hastalara hizmet veren departmanlar var.

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ DERNEĞİ

Türkiye Sağlık Turizmi Derneği gibi derneklerin de çok önemli bir yeri var. Biraz derneğinizden bahseder misiniz? Türkiye’de sağlık turizminin geliştirilmesine yönelik olarak, çalışma olarak neler yapıyorsunuz?
Türkiye Sağlık Turizmi Derneği, yıllardır Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresini düzenliyor. Üniversite öğrencilerinin kendi aralarında sağlık turizmi farkındalığını arttırmak adına makale yarışmaları düzenliyor. Bunun yanı sıra sağlık turizmi yönetimi programı için Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bakanlığı ile ortak bir program geliştirildi. Müfredat oluşturuldu ve böylece sağlık turizminde çalışmak isteyenlere ve onu yönetenlere dönük eğitim programlarının 16’ncısını yapıldı. Kültürlerarası farklılıkları dikkate almak gerektiğinden yola çıkarak uluslararası hastaların damak zevklerini dikkate almak, onların isteklerine uygun yemekleri üretmek üzere gastronomi alanında da bir projeyi geliştirip sektör çalışanlarıyla paylaştı. Kültürlerarası iletişime dair seminerler, eğitimler gerçekleştiriyor. İŞKUR ve üniversitelerle iş birliği yaparak, AB formunda muhtelif zamanlarda projeler yürütüyor. Sektörün her kademede gelişmesi ve kendisini bir üst seviyeye taşıması için çalışmaları arttırarak devam ediyoruz. 

ENGELLİ, YAŞLI VE KAPLICA TURİZMİ

Derneğin amaçlarından biri engelli turizmi, yaşlı turizmi ve kaplıca turizmi. Türkiye yaşlı, engelli turizmi konusunda istenen düzeyde değil. Bu konuda neler düşünüyorsunuz?
Bir hekimi Ülkede üniversite mezunu olan ve iş arayan çok genç var. Bununla ilgili Milli Eğitim Bakanlığı, üniversiteler, halk eğitim merkezleri programlar düzenleyebilir. Kültür Turizm Bakanlığı termal, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yaşlı ve engelliyi göz önüne alarak müfredatlar geliştirebilir. Termal turizmde sektör öncelikle kendini disipline edip, protokoller geliştirmelidir. Kurumlar verilen hizmetin dünya standartlarında olması için çalışılmalıdır. Personelini bu konuda eğiterek istihdam etmelidir.