Üveit Hastalığı Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Üveit nedir? Ne sıklıkla rastlanan bir hastalıktır? Üveit kimlerde görülür? Hastalığın etki etmesi yönünden cinsiyet farkı bulunuyor mu? Behçet hastalığı nedir? Gözü nasıl etkilemektedir? Üveitin göz sağlığı için önemi nedir? Tamamen görme kaybına yol açar mı? Altta yatan nedene göre gözle ilgili başka hastalıklara yol açar mı? Genel vücut sağlığını nasıl etkiler? Üveitin tedavisinde ne tür yöntemler uygulanır? Kortizonlu göz damlası kullanan kişilerin nelere dikkat etmesi gerekir? Üveitin kalıtımsal bir yönü var mıdır? Üveit tek gözü mü etkiler? Üveit çocuklarda da görülen bir hastalık mıdır?

Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tayfun Bavbek üveit hastalığı ile ilgili soruları Sağlığımız İçin Herşey’de yanıtladı.

. Üveit nedir? Ne sıklıkla rastlanan bir hastalıktır?
‘‘Gözün muhtelif tabakaları vardır. En dıştaki sklera denilen beyaz tabakanın altında; önde gözbebeğinden başlayarak, arkada görme sinirine kadar giden damarsal yumaklar halinde bir tabaka bulunur. Gözün beslenmesini sağlayan bu tabakaya üvea denir. Üvea; gözün metabolik olarak en aktif çalışan tabakasıdır. Dolayısıyla sistemik hastalıklardan ya da vücuttaki diğer hastalıklardan en çok etkilenen tabakadır. Bu tabakanın enflamasyonuna üveit denir.’’

‘‘ÜVEİTİN GÖRÜLME SIKLIĞI 100 BİNDE 20-40 CİVARINDA’’

. Üveit kimlerde görülür? Özellikle sık görülen bir yaş aralığı var mı? Hastalığın etki etmesi yönünden cinsiyet farkı bulunuyor mu?
‘‘Aslında üveit geniş bir hastalıklar grubudur. Bunun içinde pek çok değişik hastalık bulunur. Mesela en çok karşılaşılan Behçet hastalığı bu grup içindeki hastalıklardan bir tanesidir. Dolayısıyla genel olarak şu hastalık erkeklerde, diğeri kadınlarda daha fazladır demek doğru değildir. Ama genel olarak üveit görülme sıklığı 100 binde 20 ile 40 civarındadır.’’

. Üveitin gözde oluştuğu bölgeye ya da altta yatan nedenlere göre ortak özellikleri var mıdır?
‘‘En temel özelliği görmenin azalmasıdır. Bunun yanısıra yeni başlayan ve devam eden bir kızarıklık, ışıktan rahatsız olmak ya da uçuşmalar görmek genel olarak üveitin belirtilerindendir. Üveit eğer gözbebeğini tutarsa buna ön üveit, görme sinirine yakın, koroid denilen yeri tutarsa arka üveit diye adlandırılır.’’

Prof. Dr. Tayfun Bavbek

BEHÇET HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELER?

. Behçet hastalığı nedir? Gözü nasıl etkilemektedir?
‘‘Behçet hastalığı beyinden ayağa kadar vücudun tüm damarlarını tutan bir hastalıktır. Hulusi Behçet tarafından tanımlanmıştır ve 1937’den beri bütün dünyada Behçet hastalığı olarak bilinir. Farklı tipleri vardır. Gözde enflamasyon, cilt tutulumu, genital ülserasyon ve artrit denilen romatizmal, eklemlerde görülen enformasyonlar bunlara örnek olarak sıralanabilir. Ağızda yara çıkması da belirtiler arasındadır.’’

. Gözde ani başlayan kızarıklık hemen doktora gidilmesini gerektiren bir bulgu olmasına rağmen, toplum olarak belirtileri geçiştirmeye yatkınız. Bu tür belirtilerin altında ne tür hastalıklar yatıyor olabilir?
‘‘Gözde kızarıklık veya kırmızı göz başlığı altında toplanan hastalıkların pek çoğu ciddi hastalıklardır. Mesela akut üveit zamanında tedavi edilmezse çok ciddi komplikasyonlara sebep olabilir. Akut glokom denilen ani su basıncı yükselmesi, yine kendini kızarıklıklarla gösterebilir ve ciddi kayıplara sebep olabilir. Kızarıklık denince akla ilk gelen akut konjonktivit adı verilen göz nezlesidir. İltihabi veya alerjik olabilir. Eczaneden bir iki damla alıp geçirmeye çalışılırken ciddi sorunlarla karşı karşıya kalınabilir. O nedenle ne olursa olsun bir doktora görünmekte büyük fayda vardır.’’

‘‘ERKEN TEŞHİS VE TEDAVİ ÇOK ÖNEMLİ’’

. Üveitin göz sağlığı için önemi nedir? Tamamen görme kaybına yol açar mı? Altta yatan nedene göre gözle ilgili başka hastalıklara yol açar mı? Genel vücut sağlığını nasıl etkiler?
‘‘Üveit vücuttaki herhangi bir sistemik hastalığın göze yansıması şeklinde ortaya çıkabilir. Mesela ankilozan spondilit denilen kalça eklemlerinin enflamatuar hastalığı toplumumuzda oldukça sık görülür. Kalça eklemlerindeki iltihapla beraber, gözde de ciddi görme kaybı oluşabilir. Hatta tedavi edilmezse üveit hastalığına sebep olur. Bunun dışında, gözde üveit şeklinde ortaya çıkıp daha sonra sarkoidoz denilen akciğer iltihabı hastalığı teşhis edilebilir. Gözde üveit ile başlayıp sistemik tüberkülozis, yani verem hastalığı teşhisi konulabilir. Dolayısıyla gözde kızarıklık şikayetiyle doktora gidildiğinde sistemik olarak başka sürprizler de çıkabilir. Onun için erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.’’

TEDAVİDE KULLANILAN YÖNTEMLER

. Üveitin tedavisinde ne tür yöntemler uygulanır?
‘‘Sadece gözü tutuyorsa ve basit bir enflamasyon varsa, kortizonlu göz damlaları ve gözbebeğinin yapışık olması için ona hareket kazandıracak damlalar kullanarak 10 gün içinde tedavi etmek mümkündür. Ama üveit hastalığı teşhisi konduğunda hasta, daha önceden ankilozan spondilit, Behçet hastalığı, sarkoidoz vs. için bir inceleme yapılmamışsa mutlaka tetkikleri yapılsın diye ilgili birimlere yönlendirilir. Bu tetkiklerin sonucunda örneğin ankilozan spondilite rastlanırsa bu hastalığın tedavisi, ömür boyu uygulanması gereken ilaçlar veya hastalığın derecesine göre daha kuvvetli başka ilaçlarla mümkündür. Beraberinde göz için de ilaçlar kullanması gerekir. Behçet hastalığı teşhisi konmuş ya da sistemik araştırmada o sonuca ulaşılmış bir hastada, uzun yıllar devam edecek, bağışıklık sistemini baskılayıcı ciddi tedaviler uygulanması gerekir.’’

KORTİZONLU GÖZ DAMLALARINA DİKKAT!

. Kortizonlu göz damlası kullanan kişilerin nelere dikkat etmesi gerekir?
‘‘Alerjik göz nezlesi şikayetleri olan hastalara, eczaneye gittiklerinde doktora danışmadan kortizonlu damlalar verilebiliyor. Hastalar bunları uzun yıllar boyunca sıkıntılarını giderdikleri için kullanabiliyorlar. Kortizonlu göz damlalarının çok ciddi yan etkileri vardır. Birincisi göz tansiyonunu ciddi derecede yükseltebilir. İkinci olarak göz içindeki mercekte katarakta sebep olabilir. Dolayısıyla bu damlalar, üveit hastalığı gibi ciddi bir hastalıkla bile mümkün olduğu kadar kısa kullanılıp kesmeye çalışılır. O nedenle böyle alerjik sıkıntılar ve benzeri durumlarda hiç kullanılmaması gerekir.’’

ÜVEİT KALITIMSAL MI?

. Üveiti olan bir hasta ya da araştırılması yapılacak olan bir kişi herhangi bir göz hastalıkları uzmanına gidebilir mi?
‘‘Herhangi bir göz hastalıkları uzmanı üveit hastalığını tedavi edebilir. Ama özellikle üveit konusunda uzmanlaşmış, sadece bu konuda çalışan çok öğretim üyesi ve uzman doktor vardır. Gerektiği zaman daha iyi bir tedavi için hastaları yönlendirirler.’’

. Üveitin kalıtımsal bir yönü var mıdır?
‘‘Üveitin genellikle kalıtımsal bir yönü yoktur. Ama Behçet hastalığında belli bir doku tipini tuttuğu  bilinir. Ankilozan spondilitte de bu durum benzerdir. Her zaman değilse bile çoğunlukla belli bir doku tipini tutar.’’

ÜVEİTİN BELİRTİLERİ

. Üveit açısından alarm sinyali olabilecek, kişilerin hiç vakit kaybetmeden bir göz hastalıkları uzmanına başvurmaları gereken ne gibi belirtiler vardır?
‘‘Aşağıdaki belirtiler söz konusu olduğunda mutlaka en kısa zamanda göz doktoruna gidilmelidir.

. Ani başlayan ve bekledikçe geçmeyen kızarıklıklar,

. Çok şiddetli ağrılar,

. Işığa bakamama,

. Uçuşmalar görme

. Görmede azalma.’’

. Üveit tek gözü mü etkiler? İki gözü birden de etkileyebilir mi?
‘‘Genellikle tek gözle başlar. Bulaşma şeklinde olmasa da ikinci gözde de bir süre sonra ortaya çıkabilir.’’

. Üveit çocuklarda da görülen bir hastalık mıdır?
‘‘Üveit, çocuklarda da çok önemli bir hastalıktır. Juvenil romatoid artrit veya çocukların romatizması denilen hastalık üveite sebep olmaktadır. Burada en büyük problem çocukların şikayetlerini dile getirememesidir. O yüzden onları belli aralıklarla göz doktoruna götürüp kontrol ettirmek çok önemlidir.’’