'Uyutmak Çözüm Değil, Bir Şans Daha Var' Dedi, Binlerce Hayvanı Engelinden Kurtardı

engelsizhayvanlar.com'un kurucusu Efe Mustafa Yörük, Sağlığım İçin Herşey'in bu haftaki konuğu oldu. Engelli hayvanlar için yürüteçten, ayak düzleştiriciye, ağrı gidericiden pet scootera kadar birçok ürünün yer aldığı site hayvanseverler tarafından oldukça ilgi görüyor. Kurucu Efe Mustafa Yörük'ten sitesinde satışa sunulan ve engelli hayvanların hayatını sürdürmesini kolaylaştıracak materyaller hakkında bilgiler aldık.

Sitenizi ne zaman açtınız?

2015 yılında başladık. Gün geçtikçe daha da büyüyor. Veteriner hekimlerimize de çeşitli cihaz desteği sağlıyoruz. Yani hem hasta sahiplerine yönelik hem de hekimlere yönelik hem felçte hem fizik tedavide ya da diğer hastalıklarda yanlarında olmaya çalışıyoruz.

Hangi illerden daha fazla geri dönüş oluyor ya da hangi illerden daha fazla sizinle iletişime geçiliyor? 

Açıkçası büyük şehirler tabi. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa gibi. Büyük şehirlerde nüfus daha fazla olduğu için talep de daha fazla oluyor ama aklınıza gelebilecek her şehirden mutlaka ihtiyaç oluyor. Tabi bunlar ithal ürünler olduğu için biraz maliyetli ürünler oluyor, herkes gücü kadar açıkçası mutlaka iletişime geçiyor.

En çok sipariş verilen ürünler neler? 

Şöyle, popüler ürünler diyebilirim yani yürüteç zaten lokomotif bir ihtiyaç mecbur kalınıp alınan bir şey. Onun dışında sinir hasarlarında arka ayakları ters dönen, ters basan, sürüyerek giden çok kedi ve köpek var. Bu da çok ciddi yaygın bir hastalık. Bununla ilgili ayak düzleştirici diye bir aparatımız var, çok fayda sağlıyor. Tek başına bir fizik tedavi aslında.

Onun dışında diz ve çapraz bağların rahatsızlığında dizliklerimiz var. Bunlar hem ameliyat öncesi hem ameliyat sonrası kullanılabilen sabitleme arteleri, kırıklarda ve raşitizm durumlarında kullanılabilen. Yani aslında ortopedik nasıl bir ihtiyaç varsa ona uygun bir çözüm mutlaka elimizde bulunuyor.

Kedi ve köpek yürüteçleri hakkında bilgi verir misiniz? 

Bizim ürünlerin en güzel yanı profesyonel ürünler olması, daha da önemlisi veteriner onaylı ürünler olması ve tüm dünyada yaygın olarak kullanılıyor olması. Yani bizim ülkemizde de her gün birisi çıkıyor ben yürüteç yapıyorum diye ama yapılan şeyler yürüteç değil maalesef iki tekerle,  iki boru koyduğumuzda yürüteç yapmış olmuyoruz aslında çünkü o hayvanın bir anatomisi var, vücudunun durması gereken bir şekil var, yani ona zarar veriyorsak koyduğumuz şey onu yara yapıyorsa, yaptığımız şeyin hiçbir anlamı yok aslında. Dolayısıyla gerçekten kullanmak isteyenlerin sağlıklı olarak profesyonel kullanması gereken yürüteçler. Bunlar hazır yürüteçler eni boyu yüksekliği ayarlanabiliyor. Dolayısıyla hasta sahibi, hasta istediği gibi rahat edebiliyor. Sonradan ön tekerlekler takılabiliyor. Ön ayaklarında da problem olan çocuklar için ve de kullanımı çok kolay adaptasyonu çok kısa. Taktığınız anda uçtuğu anlar oluyor köpeklerin. Biraz kedilerde zorlanıyoruz tabi kediler kendilerine has olan arkadaşlar olduğu için onlarda da hep onu söylüyorum hasta sahibine bunu kullanacak yetenek güç akıl hepsi var kedide ama kullanıp kullanmamak tamamen kedinin keyfine kalmış yani kedi severse kullanıyor sevmezse kullanmıyor. 

İnternetten ürün araştırırken nelere dikkat edilmeli? Yani bir ürünün veteriner onaylı olup olmadığı nasıl anlaşılır veya gerçek ürün olup olmadığı nasıl belli olur?

Aslında çok basit yani zaten veteriner onaylı olan bir iki ürün var ülkemizde, kalanlar hobi olarak ya da iyilik olarak kimisi ücretli yapıyor kimisi ücretsiz yapıyor, atölyede yapan insanlar var, tabi ücretsiz yapanlara bir şey söyleyemem ama şöyle bir şey de var; bazen ücretsiz yaptığınız bir ürün hayvana yarar sağlamadığı sürece zarar verdiği sürece ben çok öyle köpek gördüm yürütece uyum sağlamadı diye felce mahkum edilen ve yaraları çıkarak vefat eden bir sürü köpek gördüm. Profesyonel bir yürüteç kullansaydı bunlar olmayacaktı. Yani bazen ücretsiz yapılan şeyler de zarar verebiliyor hayvanlara.

Kullanılan yürüteçle köpekler rahat rahat oturup kalkabiliyor mu yoksa sabit mi kalmak zorundalar? 

Oturup kalkmıyorlar şöyle ön ayaklarının üzerine eğilip yatabiliyorlar ama arka taraf sabit oluyor. Arka taraf yani yürüteç takılıyken çişini ve kakasını yapabiliyorlar, üzerindeyken onda bir problem yok ama zaten bunu yürüteç şeyi gibi düşünmeyin taktık bütün gün üzerinde gibi düşünmeyin hani bunu dışarıya çıkarırken dolaştırırken sosyalleştirirken işte ihtiyaçlarını karşılaması gerekirken gün içinde işte yarım saat bir saat üç saat yani köpeğin ihtiyacına göre taktığımız şeyler yani ondan üzerindeyken oturmasını beklemiyoruz açıkçası.

Burada önemli olan şey şu; iki tip hasta oluyor yürüteç kullanan biri tamamen felçli ve hiçbir zaman kullanamayacak arka ayaklarını bunlar yürüteçle hayatına devam ediyor. Bir de arka ayaklarını kullanabiliyor ama dengesi bozuluyor, düşüyor o durumdaki çocukların arka ayaklarının güçlenmesi için normal yürüteçsiz bir şekilde basarken gibi arka ayaklarını kullandığı durumlar oluyor ve bunda da dediğim gibi şehir dışındaki hastalar da yürüteçle bile tekrar yürümeye başlayan birçok hastamız oldu.

Yürüme destekleyici tasmalarınız hakkında da bilgi rica edebilir miyim? 

Bunlar yürüteçlere alternatif aslında daha çok ev içi kullanımında yani dışarıda da kullanan hastalarımız var. gövde kalça destek ya da ön taraf destek tasmalarımız var. Bunlar tamamen hastalığına göre değişiyor bunu daha çok küçük ırklarda tavsiye ediyoruz açıkçası çünkü büyük ırklarda 25-30 kilo köpeği kaldırmak hasta sahibi için de çok verimli bir durum değil ama destek olarak işte evden atıyorum yerinden kalkmakta zorlananlarda ya da biraz gidip devrilen hastalarda hasta sahibinin tutması gereken durumlarda sıkça kullandığımız çok da güzel ürünler açıkçası.

Bir de ayak düzleştiriciler var... Onlar hangi kedi ve köpeklerde hangi amaçla kullanılır? 

Bunlar çok önemli bir ürün aslında küçük bir ürün alanlarda bazen diyor ki bu kumaştan bir ürün nedir diyorlar ama bu şimdi siyatiksivari vardır köpeklerde ve kedilerde arka bacaklarında bunda bir hasar oluştuğunda kediler ve köpekler bacaklarını ters basmaya ve sürümeye başlarlar bu da bir süre sonra bacağın patinin yara olmasıyla sonuçlanır bu yara git gide açılır ve eskiden bu durumlarda ampitasyona kadar yapıp gidiyordu bu iş çünkü veteriner hekimler buna bir çözüm bulamadığı için mecbur ampitasyon kararı alıyorlardı ama şimdi bu ürün dediğim gibi küçük ama çok etkili bir ürün. yani tamamen ampitasyondan uzaklaştıran fizik tedavi gibi gün içinde üç dört kez takıp çıkarılan en fazla on dakika ayakta tutulan ve bu sayede gerçekten düz basmaya başlayan benim kendi köpeğim de dahil engelli bir köpeğim var benim de onun da mesela aynı dertten muzdarip patisi ters basıyordu o mesela bu ürünle düzeldi yani en yakın şahidi benim. Dolayısıyla küçük ama çok etkili bir ürün yani köpeklerin ön ayakları ya da arka ayakları patinin içine doğru dönüp ters basması ya da sürtmesi durumu varsa mutlaka bu ürünü kullanmalarını tavsiye ederim. 

Peki kullanılırken nelere dikkat edilmeli? 

Ffazla ayağında tutmamak lazım onu özellikle öneriyoruz hasta sahiplerine söylüyoruz paketinde de yazıyor ürünün çünkü biraz fazla tuttuğumuz zaman on dakikadan fazla, orada şişmeler yaralar olabiliyor bunu engellememiz gerekiyor. O yüzden en çok dikkat etmemiz gereken kısım o yani ürünü 5-10 dakikayı geçmeyecek şekilde takıp gün içinde üç dört kere takıp çıkarması gerek. 

Bir de ağrı giderici manyetik luk var bunlar ne işe yarıyor? 

O da aslında çok güzel bir ürün, sürekli kendimizi geliştiriyoruz dediğim kısım bu aslında. Bu da yine Amerika'dan getirdiğimiz bir ürün, insanda da yani beşeri kısımda da yurtdışında çok yaygın kullanılan bir şey. Bu ağrı kesici kullanamayan mesela yaşlı hastalarımız oluyor artık böbrek, karaciğer hastalıkları olduğu için ağrı kesici çok fazla veremiyorsunuz ya da evde yapabileceğiniz bir şey yok sizin tamamen evde yapacağınız bir fizik tedavi bu aslında. Yaydığı manyetik alan dalgalarıyla oradaki hem kan dolaşımını hızlandırıyor hem hücrede yenilenme sağlıyor.

Bu sayede de kemiklerin kaynaması, yaraların iyileşmesi, ağrıların yangıların alınması ve de oradaki dokuların yenilenmesi gibi birçok etkene sahip oluyor. Yani siz evde kendi kendinize köpeğinize, kedinize fizik tedavi yapmış oluyorsunuz. Mesela scotishfold diye bir kedi cinsi vardır kulakları kırıktır ve genelde bunu bizim Türk insanı hareketsiz bir kedi, rahat bir kedi olarak alır ama baktığınız zaman bu kedi ağrıları olan bir kedidir, genetik olarak hayat boyu ağrı çeker yurtdışında da birçok yerde yasaklanmıştır bunun üretimi ama biz bazen işte çok hareketsiz olsun zahmetsiz olsun diye tercih ediyoruz bu ırkları ama hayvan aslında ağrısı olduğundan hareket edemiyor. İşte bu tür durumlarda mesela luk çok güzel bir ürün bunun için yani ağrılarını yangısını herhangi bir ilaç kullanmadan almaya çalışıyoruz.

Peki daha çok yaşlı kedilerde ve köpeklerde mi kullanılıyor ağrı giderici manyetik luklar yoksa her ağrı için geçerli mi? 

Yaşlılarda daha çok tabi ki ama genç köpeklerde de kullanılabilir. Felç olan, fıtığı olan, kireçlenmesi olan ya da bacağında kırığı olan köpekler için uygun. Bütün ağrılar için geçerli yani iç organlardaki böbrek ağrısı karaciğer ağrısı gibi durumlarda da kullanılıyor ve bu safsata değil gerçekten arkasında bir sürü bilimsel araştırmanın, bilimsel çalışmanın olduğu bir ürün dediğim gibi insanda da çok sıkça kullanılıyor yurtdışında çok da faydalı bir ürün. 

Bu ürünler gerçekten fizik tedavinin yerini alır mı yoksa ona destek olarak mı kullanılır? 

Destek olarak tabi ki direkt fizik tedavinin yerini alır diyemeyiz. Özellikle veteriner hekimler için tedavilerini çok tamamlayıcı ürünler ama tabi imkan olmadığı durumlarda böyle bir uzman hekime ulaşılamadığı durumlarda hiçbir şey yapmamaktansa kendiniz bunları yapıp bu ürünleri kullanıp çok çok fayda alacağını ürünler yani. Mesela benim ayak düzleştirici bazen hiçbir şeye gerek kalmadan sadece tek başına çözüm olabiliyor açıkçası. 

Bu ürünlerin faydalı olma oranı hatta felci önleme oranı nedir? 

Yani felci önleme oranı tamamen hastanın durumuna bağlı öyle size bir yüzde veremem ama dediğim gibi hiçbir hastada bunun bir kötülüğünü görmedik yarardan fazlasını görmedik yani yürüme şansı varsa hastanın o onu yürümek için teşvik ediyor sma yürüme şansı yoksa ona ikinci bir hayat vermiş oluyor yani yine özgür bir şekilde koşabiliyor onunla dolayısıyla hani öyle bir oran veremem ama mutlaka çok çok faydası oluyor hepsinin. 

Bu ürünleri kullananlardan belki de geri dönüşler vardır size gelen bu ürünleri kullanırken yapılan yanlışlar genellikle nelerdir? bu ürünlerde kullanım hataları neler oluyor? 

Ürün bazında çok değişiyor ama hasta sahipleri biraz bazıları kolaya kaçıyor yani yap dediklerimizi üşeniyor yapmıyor ya da yanlış yapıyorlar doğrusunu söylediğimiz halde köpek böyle rahat ediyor diyorlar. tabi onlara karışamıyoruz. Aslında yaptıkları en büyük yanlış çok uzun bırakmak. Yürüteçte mesela yara oldu diyor bacaklar ama sorduğun zaman üç saat yürüteçte kalmış hayvan yani üç saat kalamaz çünkü çiş yapıyor altı ayaklarının geçtiği yer ıslanıyor orası kayganklaşıyor e tabi ki sürtünmeden yara yapacak. Yani bunların hepsinin süreleri var ya da tel taktığınızda onun bir süresi var, dizlik taktığınızda bir süresi var. Siz bunu sürekli hayvana takarsanız bu sefer sıkıntı oluyor tabi ki. Yaptıkları en büyük yanlış bu açıkçası. 

Peki nelere dikkat etmeliler?

Yürüteçte bir süre vermiyoruz hani çocuk yorulana kadar diyoruz yani ama şimdi bunu derken de üç saat hiç çıkarmadan tutun demiyoruz yani bunu anlatıyoruz. Ara ara mola verin işte orası çiş vs olduysa orayı temizleyin, kuru olsun hayvan bir dinlensin ondan sonra yapın diyoruz. Tabi ki o düzleştirici gibi süre olan ürünler var onlar mutlaka süreye uyun diyoruz yani genel olarak zamanla ilgili ya da takmaya üşenme durumu diyebiliriz

Size gelen siparişler için olabilir ya da hasta kedisi köpeği olanlardan en çok etkilendiğiniz hikayeyi sorsam var mı öyle bir hikaye? 

hayvansever bir dostumuz oldu artık hastamızdı aslında ama onun bulduğu bir çocuk vardı şimdi adını hatırlayamadım ama onun videosu da çok instagramda popüler oldu. işte bize sürünerek geldi, sonra yürüteç ve fizik tedavi, suda yürüme bandıyla fizyoterapi vs. aylarca uğraştık gerçekten ve ondan sonra yürümeye başladı o gerçekten inanılmaz.

Mesela bunun gibi çok hikaye var. Şırnak'tan Ankara'ya giden Ankara'dan bir şekilde İstanbul'a gelen İstanbul'dan yürüteciyle tedavi alan gibi birçok hastamız var. O yüzden bizim normal bir hasta portföyümüz olmadığı için hepsi ayrı bir kurtuluş hikayesi öyle söyleyeyim.

İkinci bir hayat hikayesi dolayısıyla hepsi birbirinden güzel mesela keçimiz vardı bir tane Isparta'daydı sanırım o keçiye kurtlar saldırmış arka ayakları felç yürüteçle baya hayatını devam ettirdi uzun bir süre. Hani bunu gibi çok enteresan hikayelerimiz var. Her zaman iyileşme olamasa bile ikinci hayat. Biz hep şöyle çıktık yola 'uyutmak çözüm değil bir şans daha var' dedik çünkü biz başadığımızda bu işe gerçekten veteriner hekimlerimiz de bu kadar bilinçli değildi yani çoğu en azından değildi hani bir felç gördüklerinde yürüyemeyen hayvan gördüklerinde çok rahat uyutalım  bunu diyebiliyorlardı ama şimdi hakikaten bunu demeleri çok zor çünkü hasta sahipleri bir şekilde ya bizi fizik tedavi merkezini bir şekilde buluyorlar dolayısıyla aslında gerçekten istediğimiz gibi 'uyutmak çözüm değil bir şansları daha var' ile baya baya yol katettik.

Dediğim gibi kolay kolay yürüyemeyen köpeğe kimse hadi uyutalım diyemiyor çünkü o köpek yemek yiyor, su içiyor, duyguları var, size cevap veriyor bakıyor. Yani sizin o zaman yatalak atıyorum anneannenizi dedenizi de uyutmanız lazım yani öyle bir şey yok, onlar yaşıyor sonuçta size tepki veriyor bunlar da öyle yani bir altı üstü yürüyemese bile yürüteç takıp tekrar hayatına devam etmesini sağlayabilirsiniz. 

Elimizden geldiğince herkese ulaşmaya çalışıyoruz bütün veteriner kongrelerine katılıyoruz.
yurtdışından yeni bir ürün, yeni bir cihaz bulduğumuzda elimizden geldiğince getirmeye çalışıyoruz. Dolayısıyla hayvan sağlığı için elimizden geleni yapıyoruz diyebilirim.