Vajinismus Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

Vajinismus nedir? Kadınlarda ne tür problemlere yol açar? Zorlamayla birliktelik sağlanması kadındaki vajinismus problemini daha da derinleştirir mi? Vajinismusun sebepleri nelerdir? Vajinismusla ilgili doğru bilinen yanlışlar nelerdir? Hipnoterapi nasıl bir tedavi şeklidir? Cinsel tedavide süreç nasıl ilerler? Vajinismus problemi olan kadın tek başına mı alınır? Tedavi ne kadar sürer? Tedavinin başarı oranı nedir? Vajinismus problemi olan kadınlara eşleri nasıl yaklaşmalıdır?

Cinsel Eğitim ve Araştırma Derneği (CETAD) Genel Sekreteri Psikiyatri Uzmanı Dr. Ceyda Güvenç Taşdelen kadınlarda ilişkiye girememe problemi (vajinismus) hakkında doğru bilinen yanlışları ve vajinismus tedavisini Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

‘‘ZORLU BİRLEŞMENİN ASIL SEBEBİ KAYGIDIR’’

. Vajinismus nedir? Kadınlarda ne tür problemlere yol açar?
“Vajinismusun tanım olarak iki bileşeni vardır; bunlar vajinanın dış 1/3 kısmında kasılmanın olması ve buna eşlik eden acıyacak/ağrıyacak kaygısıdır. Kaygının altını çizmek gerekir; çünkü zorlu birleşmeye sebep olan şey aslında ruhsal alandadır. Vajinismus, çoğunlukla ilk birleşme denemesinde ortaya çıkan bir bozukluktur. Ama temelleri daha küçüklük yaşlarda atılır. Kadınlar birleşme denemelerine kasılma ya da itme, bütün vücutta bazen kasılma ve korku/ağlamalar gibi birtakım fiziksel semptomlarla cevap verirler. Çoğunlukla birleşme imkansızlaşır. Bazen de zorlamayla ağrılı-acılı birleşmeler olur. Bu nedenle birleşen her kadında vajinismus yok denilemez.”

SEBEPLERİ NELER?

. Zorlamayla birliktelik sağlanması kadındaki vajinismus problemini daha da derinleştirir mi?
“Birlikteliğin zorlamayla olması, çoğunlukla vajinismusun üzerine cinsel istek bozukluğunu da ekler. İlerleyen dönemlerde, hafif vajinismusu olan kadınlarda, genellikle cinsel isteksizlik, uyarılma (orgazm) bozukluğu başlar. Tedaviye, geriye dönük olarak tanı netleştirildikten sonra devam edilir.”

. Vajinismusun sebepleri nelerdir?
“Vajinismus, geleneksel toplumun hastalığı olarak bilinir. Belli bir geleneksel bakış içinde bekarete verilen aşırı önem ve bununla ilgili ilk geceye dair korkutmaların yoğun olduğu toplumlarda daha çok görülür. Türkiye de biraz geleneksel toplumun bu bakış açısını sergilediği için çok daha fazla görülür. Görülme oranları arasında çok ciddi yöresel ve toplumsal farklılıklar vardır.”

VAJİNİSMUSLA İLGİLİ ÖNYARGILAR

. Vajinismusla ilgili toplumdaki ön yargılar; doğru bilinen yanlışlar nelerdir?
“Vajinismus, sadece çiftin değil toplumun da problemidir. Çünkü yetiştirirken, ‘bacağını ört, eteğini kapat; evlendiğin gün aç’ denilir. İşte bu kadar hızlı bir geçiş akıllara çok yatkın gelmez. Açamazsan bu sefer toplum da işin içine girer, büyük ailenin de problemi olur. Ancak Türkiye’de medyanın etkisiyle son dönemlerde insanların konuya olan farkındalığı arttı. Eskiden 15 yıllık evli çiftler ya da birliktelik içindekiler gelirdi. Şimdi ilk dönemlerde başvuru oluyor ki bu tedavi açısından çok önemlidir. Yanlışlıklar önce toplumdan başlamaktadır. Anneler, korkma bir şey olmaz rahat ol, derken; aslında korkulacak bir şey var sen ondan korkma, demektedirler. Vajinismusun sebeplerinin en önemlisi de cinsellikle ilgili konuların görmezden gelinmesi ve konuşulmamasıdır. Sadece vajinanın değil; gözlerin ve kulakların da kapatılmasıdır.

Dr. Ceyda Güvenç Taşdelen

‘‘YANLIŞ BİLİNENLERİ DÜZELT, DAVRANIŞA YANSISIN’’

Doğru tedavi, bilinçsel davranışçı tedavi (yanlış bilinenleri düzelt, davranışa yansısın) yöntemidir. Birleşmeye dair korku ve kaygı gözardı edilmediğinde tedavide doğru yol bulunur. Bazen zarla ilgili korkular dile getirtildiğinde, zar ortadan kaldırılırsa bu sorun çözülür diye bakılır. Vajinismusu başlatan zar korkusudur. İlk geceye dair korkular vardır ama sürdüren kasılmadır. Dolayısıyla zara yönelik planlanan operasyonlar çözüm olmaz. Ya da birtakım kremler, sıcak su, soğuk su gibi denemeler başarısız olur. Psikiyatri ilaçları da yanlış kullanılmaktadır. Antidepresanlar, vajinismus için değil; vajinismusa bağlı olarak evlilik sorunu çıkan vakalarda depresyon varsa kullanılır. Vajinismusla ilgili bir başka yanlış uygulama, çiftlerin genel anestezi altında ilişkiye girmesini sağlamaktır. Vajinismusta istemsiz kas kasılması vardır. Narkoz altında bütün kaslar kasılamaz ve durur. Etik olmayan bu uygulamada, erkek çoğunlukla sertleşemeyeceği için birkaç enjektörle başkalarının önünde penisin vajinaya girmesi sağlanır. Ama ertesi gün yine birleşme olmayacaktır. Yine, yardımcı bir terapi tekniği olarak kullanılan imajinasyon (hipnoterapi) tekniği de tek başına işe yaramaz. Çünkü hipnoz altında cinsel birleşme, sonraki birleşmelere bir şey sağlamaz. Tedavide asıl amaç, penisin vajinaya konforlu ve keyifli girmesi olduğu için tedavi de ona göre şekillenir. Ağrı ve acı duyma kaygısı düzeltilmeden yapılan hiçbir tedavi işe yaramayacaktır. Sadece töre cinayetlerini engeller. Çünkü birleşmeme bir toplumsal kusur olarak kadına yüklenir.”

HİPNOTERAPİ İLE TEDAVİ

. Hipnoterapi nasıl bir tedavi şeklidir?
“Cinsel terapi, bir süreçtir ve herkesin kendi evinde sağlıklı cinselliğini yürüterek tedavi olması gerekir. Muayenehanede uygulanan bir tedavi değildir. Bu alanda yetişmiş sertifikalı uzmanlar vardır. Özellikle doğuda çok gerekli olan bir tedavi yöntemidir. Çünkü insanlar kendilerini çok daha zor ifade etmektedirler.”

TEDAVİDE BAŞARI ORANI YÜZDE 95

. Cinsel tedavide süreç nasıl ilerler? Vajinismus problemi olan kadın tek başına mı alınır? Tedavi ne kadar sürer? Tedavinin başarı oranı nedir?
“Tedavide mutlaka çift alınır. Tek kişilik yaşanmadığı için cinsellik çiftin sorunudur. Bazı özel durumlarda tek başına kadın alınır ama bu tedaviler daha uzayabilir. Bazen partneri ikna etmek zor olur. Tedavide başarı oranı yüzde 95’tir. Terapiye devam eden bütün vakaların hepsi düzelir. Ama bazen eşlerinin talepleri doğrultusunda tedaviyi yarım bırakan hastalar olur. Bazı vakalarda ilk gece korkusuyla vajinismus çok karışır. Vajinismusum, diye gelen her hasta vajinismus olmaya bilir. 1-2 danışmanlık görüşmesiyle düzelen vakalar da vardır. Ama genel olarak vajinismus tedavisinde 6 görüşme 1-2 ay gibi bir süre verilir. Penis-vajina birleşmesini değil de keyifli birleşme hedeflendiğinde genellikle 1-2 ay içerisinde düzelme olur.”

ERKEK NASIL YAKLAŞMALI?

. Vajinismus problemi olan kadınlara eşleri nasıl yaklaşmalıdır?
“Bazı erkekler vajinismusu hastalık olarak kabul etmezler; reddedildiklerini düşünürler. ‘Beni yeterince istese birleşebilirdik’ diye düşünürler. Erkeğe vajinismus doğru anlatılmalıdır. Kasılmanın istemsiz olduğunu anlatmak gerekir. Tedaviye katılımı zor olan erkekler daha ilk görüşmeden itibaren tutulmaya çalışılır. Kadının isteyerek kasmadığı, o yüzden isteyerek gevşetmediği söylenerek çoğunlukla tedavinin içine alınır.”