Yenilebilir Çiçekler, Tuvaletsiz Marketler…

Yurt dışına gittiğimizde mutlaka o kentin bir marketine uğrarız eşimle. Yeme ve içme konusunda ne tür ürünler satıldığına bakarız. Fransa’da bir markette sebze standının yanında yenilebilir çiçeklerden oluşan özel bir bölüm dikkatimizi çekmişti. Başta mor menekşe olmak üzere evimizi renklendiren pek çok çiçek, yemek ya da salatalarda kullanılmak üzere müşterilere sunuluyordu.

Aslında çiçeklerin yemeklere katılması mutfak kültürümüzde asırlardan bu yana var. “Geleneksel Türk Mutfağı’nda Çiçekler” başlıklı araştırmaya göre, Türk mutfak tarihinde çiçekler Selçuklular döneminden beri kullanılıyor. Özellikle gül, yemeklerde en çok tüketilen çiçeklerin başını çekiyor. Osmanlı dönemi mutfağında en çok kullanılan çiçekler ise, safran, karanfil ve gül. Erguvan, kardelen, turp otu filizi, sığırkuyruğu gibi bazı çiçeklerden kavurma olarak; turp otu filizi gibi bazılarından da omlet yapımında faydalanılıyor. Aralarında çiğdem, menekşe ve nar çiçeğinin bulunduğu çiçekler pilavlara katılıyor. Söyler misiniz, mutfak kültürümüzde  böylesine önemli bir yeri olan çiçekler, neden bizim marketlerde satılmaz?

MARKETLER, İDRAR KAÇIRAN HASTALARI YOK SAYIYOR!

Yurt dışında gezdiğimiz marketlerde en çok dikkatimizi çeken şeylerden bir diğeri ise, müşteriler için tuvaletler bulunmasıydı. İster küçük bir semt marketi olsun, ister süper market olsun, hepsinde müşterilere özel tuvaletler vardı. Peki, ya bizim ülkemizde? Bırakın semt marketlerini, Türkiye’nin önde gelen market zincirlerinin çoğunda tuvalet yok! Oysa, alışverişe en az yarım ya da bir saatini harcayan insanlar için marketlerdeki tuvaletler en büyük gereksinimlerden biri.

Düşünün İstanbul’un adım adım ilerleyen kördüğüm haline gelmiş trafiğinde akşam eve gitmeden markete uğrayıp mutfak alışverişinizi yapıyorsunuz. Zaten trafikte kalmışsınız, markette geçireceğiniz zaman da cabası. Sıkıştığınızda gideceğiniz bir tuvalet olmaması sağlıklı insanlar için bile önemli bir problem. Hele, idrar kaçırma sorunu yaşayan bir hastaysanız vay halinize!

İdrar kaçırma kadınlarda erkeklerden iki kat daha fazla görülen ve sosyal yaşamı da derinden etkileyen önemli bir hastalık. Erkeklerde prostat hastalıkları, kadınlarda ise aşırı kilo, zor ya da çok sayıda doğumlar, idrar yolu enfeksiyonları, menopoza bağlı hormonal değişimler idrar kaçırmanın nedenleri arasında yer alıyor. Ayrıca alzheimer, normal basınçlı hidrosefali, MS gibi nörolojik hastalıklara ve diyabete bağlı olarak da ortaya çıkabiliyor. İdrar kaçırmaya yol açan bir diğer faktör de bazı ilaçlar. Bunlar arasında tansiyon ilaçlarını, idrar söktürücüleri ve depresyon tedavisinde kullanılan kimi ilaçları örnek gösterebiliriz.

TUVALETİ OLMAYAN MARKETLERDEN ALIŞVERİŞ YAPMAYIN!

Peki, sadece hasta olanlar mı marketler de bu sıkıntı yaşayan? Asla değil. Markete gelen bir kadın müşterinin çocuğu ya da yaşlı annesi hiç bir problemi olmasa bile tuvalete gitme gereksinimi duyabilir. İşin en sinirlendirici ve insanlığın yok olduğunu düşündüren tarafı ise; “Çocuğum sıkıştı. Marketinizde tuvalet var mı?” diye sorduğunuzda, yüzünüze bile bakmadan, hatta ağızlarını bile açmadan başlarını sallayarak “Yok” demeleri! Yalanın da bu kadarı olur!

Çözüm basit! Hem sağlığı, hem sosyal yaşamı, hem de insanların iç dünyasını derinden etkileyen böylesine yaygın idrar tutamama problemini görmezden gelen marketlerden alışveriş  yapmayın! Mağazalarında müşterileri için tuvalet bulunduran marketleri tercih edin ki; diğerleri de tuvalet ihtiyacının en insani ihtiyaç ve sağlıkla ilgili önemli bir hak olduğunu gözardı etmesinler.

Esra Kazancıbaşı Öztekin

sagligimicin@gmail.com

Not: Bu yazı 22 Eylül 2018 tarihinde Yenibirlik Gazetesinde yayımlandı.