Yiyecekler, Buzdolabına Nasıl Yerleştirilmeli

Buz dolabında enüst kata et, balık, tavuk, ikinci rafa peynir, süt, yoğurt, daha aşağıya yemekleri, en alta da sebzeleri koymak gerektiğini belirten Yeditepe Üniversitesi Hastanesi’nden Uzman Diyetisyen Binnur Okan, “Sebzeler genellikle poşetleriyle konur. Oysa poşetten sebzeye sürekli bir plastik geçişi olur. O nedenle sebzeyi aldıktan sonra poşetinden boşaltıp buzdolabına yerleştirmemiz gerekiyor” diyor. Uzman Diyetisyen Binnur Okan, yiyeceklerin buzdolabında saklanma koşullarıyla ilgili soruları yanıtladı.

. Yiyecekleri buzdolabına nasıl yerleştirmeliyiz?
“Et, tavuk, balık, süt, yoğurt, yumurta, peynir gibi hayvansal kaynaklı bütün ürünleri biz potansiyel riskli olarak kabul ediyoruz. Bir de normalde potansiyel riskli olmayan pirinç, patates gibi yiyecekler vardır. Bunlar da normalde riskli olmayan piştikten sonra riskli hale gelen besinlerdir. Buzdolabında raflar arası sıcaklık farkı vardır. Buzluğa en yakın olan raf her zaman en soğuktur ve aşağı raflara doğru soğukluk derecesi azalır. O yüzden potansiyel risk grubundaki yiyecekleri yani bakteri üremesi olabilecek ürünleri her zaman için en üste koymamız gerekiyor ki mümkün olduğu kadar bakteri üremesini azaltalım.”

. Bakteri ürememesi için nasıl bir yerleştirme yapmak gerekir?
“En üst kata et, balık, tavuk, ikinci rafa peynir, süt, yoğurt, daha aşağıya yemekleri, en alta da sebzeleri koymak gerekiyor. Sebzeler genellikle poşetleriyle konur. Oysa poşetten sebzeye sürekli bir plastik geçişi olur. O nedenle sebzeyi aldıktan sonra poşetinden boşaltıp buzdolabına yerleştirmemiz gerekiyor. İkinci bir nokta buzdolabında pişmiş ve pişmemiş etlerin birbiriyle temas etmemesi gerekiyor. Örneğin çiğ tavuk çok çabuk bakteri üretir.  Ancak piştiğinde bakteriler ortadan kalkar. Çiğ tavuğu diğer besinlerle aynı yere koyduğumuz zaman bakterileri diğer besine bulaştırmış oluyoruz.

Yumurtanın da hem kendisi hem de kabuğu çok ciddi bakteri taşır. Yumurtanın piştikten sonra kabuğu ile birlikte riski yoktur. Ama pişmeden risk taşır. O nedenle yumurtayı aldığımızda aldığımız kutunun içerisinde muhafaza etmeliyiz. Genelde buzdolabının içerisindeki yumurta raflarına konulur ama bu doğru değildir. Çünkü yanına konululmuş herhangi bir besin örneğin yarım limon varsa bakterilerin çapraz geçiz ile taşınmasına sebep oluruz. Yumurtaya dokunduktan, kırdıktan sonra da ellerimizi  sabunlu su ile dezenfekte etmek gerekiyor.”

. Buzluktaki yiyeceklerin pişirilmeden önce nasıl çözdürülmesi gerekir?
“Çözdürme işlemi çok hassastır. Kesinlikle, kalorifer üstünde, oda sıcaklığında bu işlem yapılmamalıdır. Öncelikle buzdolabında alt raflarda, su sızdırmayacak uygun kaplar içinde ya da acelemiz varsa akan soğuk su altında çözdürebiliriz.  Ayrıca mikrodalga fırınlar da pişirme ve çözülme için çok sağlıklı ve uygundur.”

DONDURMA, YOĞURT KAPLARINA YEMEK KONMAMALI
. Buzdolabındaki saklama kapları nasıl olmalı?
“Mümkün olduğu kadar cam kavanoz kullanılmasını istiyoruz. Alüminyum kapları hiç önermiyoruz. Sadece süt için cam önermiyoruz. Çünkü süt çok ciddi B 2 vitamini kaynağıdır. Güneş ışığı aldığında bu vitamin kaybolur. O yüzden ışığı geçirmeyecek kaplarda saklanması gerekir. Kendi kutusunda buzdolabında saklanabilir.
Bunun dışında Türk kültüründe dondurma, yoğurt kapları da sıklıkla saklama kabı olarak kullanılıyor. Oysa bu hiç uygun değildir. Dondurmanın üzerinde bir son kullanma tarihi vardır. O kabın da dondurmanın son kullanma tarihine kadar kullanılması gerekiyor. Ondan sonra kullanmaya devam ettiğinizde içerisindeki yiyecek içeceklere plastik geçişi oluyor. Yiyecek saklamak için satılan saklama kapları kullanılabilir. Çünkü onlar bu amaçla hazırlanmıştır.”

. Hazır satılan meyve suları için neler söylersiniz?
“Genellikle onları çok önermiyoruz. Çünkü C vitamini çok hassas bir vitamindir ve sebze ve meyvelerden elde edilir. Kutu meyve suyuyla daha çok şekerli su almış oluyoruz. Yüzde yüz sıkılmış meyve suyu bile olsa süre olarak C vitamini çok dayanmayan hassas bir vitamindir. Isıya ve ışığa hassastır çok çabuk kaybolur. Onun yerine meyvenin kendisini yemek daha faydalı olur.”

BUZDOLABINDA YİYECEK SAKLAMAYLA İLGİLİ ÖNERİLER

– Yoğurdun suyunda B2 vitamini bulunur ve çok faydalıdır. Genellikle dökülür ama kesinlikle tüketilmesi gerekir.

– Açık sütten yapılmış yoğurt ve peynirlerin kesinlikle tüketilmemesi gerekir.

– Hazır alınan ürünlerin son kullanma tarihlerine dikkatli bakmak gerekir. Mümkün olduğu kadar son kullanma tarihi geçmemiş bile olsa tarih yakınsa ürünün satın alınmamasına özen gösterilmelidir. Herkese mutlaka  etiket okuma alışkanlığı kazandırılmalıdır.

– Hazır ürünlerin hepsinde Türk Gıda kodeksine uygun olup olmadığı, Tarım ve Köyişleri Bakalığı’nın izni aranmalıdır.