Yolculuğa Uykunuzu Alıp Çıkın

Ramazan Bayramı’nda uzun yolculuğa çıkacaklar dikkat! Ramazan bayramının hafta sonuna gelmesi nedeniyle çoğu kişi ailesi ile ya da tatilde daha uzun vakit geçirebilmek için yolculuğa bayram öncesinden çıkıyor. Üzerine bir de gidilecek yere erken varabilmek için yapılan uzun süreli ve uykusuz araç kullanımı ve mola verilmemesi trafik kazalarına davetiye çıkartıyor.

Trafik kazalarının en önemli nedenlerinden birisinin uyku problemlerine bağlı oluştuğu biliniyor. Uyku problemleri olan sürücülerin mutlaka uyku ile ilgilenen bir hekim tarafından değerlendirilmesi ihtiyaç duyulduğunda uyku testi yapılması gerektiğini  söyleyen Türkiye İş Bankası iştiraki Bayındır Söğütözü Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Fuat Özgen; uyku problemleri ile ilgili şu bilgileri verdi:

• Uyku sadece dinlenme değil aynı zamanda fiziksel ve zihinsel yenilenmenin gerçekleştiği tekdüze olmayan farklı dönemleri içinde barındıran hayati ve kaçınılmaz bir süreçtir. Kaliteli uyku beynin ve dolayısıyla vücudun bütün fonksiyonlarının doğru tamamlanması için şarttır.
• Uyku yoksunluğu veya kalitesiz uyku sonrası, ertesi gün yorgunluk, halsizlik, dikkat, konsantrasyon veya bellek bozukluğu, sosyal, ailesel, mesleki veya akademik performansta bozulma, duygudurum bozuklukları, gündüz uykululuğu, davranışsal sorunlar (dürtüsellik, agresyon), motivasyon, enerji ya da inisiyatif almada azalma, hata/kaza yapmaya eğilimli olma gibi sonuçlar ortaya çıkmaktadır.

TRAFİK KAZALARININ ÜÇTE BİRİ UYKU BOZUKLUKLARINDA KAYNAKLANIYOR

• Tüm dünyada ölümcül sonuçlara neden olabilen trafik kazalarının en önemli nedeni uyku problemleridir. Uykusuzluk (insomni), uyku apnesi, periyodik ekstremite hareket bozukluğu, narkolepsi, sirkadiyen ritim bozuklukları (jetlag, vardiyalı çalışma sistemi) kaza riskini artıran uyku problemlerindendir. Trafikte araç kullanırken, dikkat, konsantrasyon, hızlı karar verebilme, motor koordinasyon oldukça önemlidir ve uyku halinde tüm bu yetenekler zayıflar hatta ortadan kalkar.
• En çok rastlanan uyku bozukluklarından insomni nüfusun yüzde 10’unu etkiliyor. Yetişkin nüfusun yüzde 4’ünü etkileyen obstrüktif uyku apnesi, sıklıkla uyku sırasında uyku sırasında solunum yolunun tekrarlayan tıkanmaları ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Gece kaliteli uyku uyuyamayan uyku apnesine sahip kişiler de gündüz aşırı uyku hali, dikkat dağınıklığı, konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık, sinirlilik, kişilik değişikliği sıklıkla görülüyor. Tüm bunlar ise trafik kazası yapma olasılığını 3 – 7 kat artırıyor.
• Buna karşın hastalığın tedavi durumunda ise kazaların görülme oranı yaklaşık yüzde 73 azalıyor. Trafik kazaları riskini belirgin oranda artıran ve tedavi ile düzelebilen uyku apne sendromunun ehliyet düzenlemeleri içinde yer alması ve uyku apnesi kuşkusu olan sürücülerin ve sürücü adaylarının uyku testi ile değerlendirilmesi toplum sağlığı açısından çok önemlidir.

AMAN YORGUNUM GEÇER DİYİP DİREKSİYON BAŞINA GEÇMEYİN

• Uyku bozuklukları dışında pek çok kronik hastalık veya durumda gündüz aşırı yorgunluk ve buna bağlı uykulu araç kullanma görülebilir. Yorgunluk, direkt hastalığa bağlı olabileceği gibi hastalığın veya kullanılan ilaçların uyku kalitesini bozmasından da kaynaklanabilir. Hasta, gece iyi uyuyamadığı için gündüz yorgun ve uykulu hisseder. Bu nedenle uzun yolculuklar öncesi araç kullanacak kişinin mutlaka uykusunu almış olması ve yolculuğa dinlenmiş çıkması gerekir.