Yumurta Nakli ile Tüp Bebek Tedavisi

Yumurta nakli nedir? Hangi kadınlar yumurta nakline ihtiyaç duyuyorlar? Kimler verici olabiliyor? Alıcıyla verici birbirlerini tanıyorlar mı? Kimlik bilgilerini öğreniyorlar mı? Bir verici sadece bir çifte mi verebiliyor yoksa bunun önüne geçiliyor mu? Yumurta bağışıyla tüp bebek tedavisinde başarı oranı nedir? Yumurta bağışı söz konusu olduğunda kişiler kendi ailelerinden de donör alabiliyorlar mı? Kıbrıs Tüp Bebek Merkezi Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Savaş Özyiğit yumurta nakliyle tüp bebek tedavisini Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

. Yumurta nakli nedir?
“Kendi yumurtası olmayan veya kendi yumurtasıyla hamile kalamayan kişiler için başka bir genç yumurta vericisinden yumurta alınır. Bu yumurta o kişinin eşinin spermiyle döllenir ve laboratuvar ortamında embriyo haline getirilir. Daha sonra da bu embriyo anne rahmine transfer edilerek gebelik sağlanır. İşte bütün bu yapılanlara yumurta nakli denir.”

YUMURTA NAKLİNE İHTİYAÇ DUYAN KADINLAR

. Hangi kadınlar yumurta nakline ihtiyaç duyuyorlar?
“Yumurta nakline ihtiyaç duyan kadınlar birkaç grupta toplanabilir. Bunlar;

. Doğuştan yumurtalığı olmayan kadınlar: Bunlar hiç yumurta üretemezler.

. Erken menopoza giren kadınlar: Türk toplumunda ortalama menopoz yaşı 49-50 yaş olmasına rağmen 24-25 yaşında menopoza giren kadınlar. Menopoza girdikten sonra bu insanlardan yumurta almak mümkün değildir.

. Yumurta kalitesi ve yumurta sayısı azalan kadınlar: Günümüzde kadınlar kariyer yapmak, önce işlerini kurmak için çocuk sahibi olmayı ertelemektedir. Ancak 40 yaşına gelmiş bir kadının yumurta kalitesi ve yumurta sayısında 35 yaşından sonra ciddi şekilde azalma olur. O zaman da 40 yaşından sonraki kadınlarda gebelik elde etme oranı 35 yaşından önceki kadınlara göre oldukça azalır. Kendi yumurtalığıyla birkaç defa deneme yapan 40 yaşlarındaki insanlar gebe kalamadıkları taktirde zaten 43-44 yaşından sonra yumurta donasyonuna girerler.

. Kemoterapi/radyoterapi alan kadınlar: Kemoterapi ve radyoterapi alan kadınların yumurtalıkları iflas eder. Yıllar içerisinde bir düzelme olmazsa bu kadınlar da yumurta donasyonu adayıdırlar.”

KİMLER VERİCİ OLABİLİR?

. Kimler verici olabiliyor? Kişinin kendi ailesinden ya da yakın çevresinden kişiler olabiliyor mu?
“Yumurta vericisi değerlendirilirken şu kriterler dikkate alınır:

. 20 yaşın üzerinde ve 30 yaşın altındaki kadınlar tercih edilir.

. Yumurtayı bağışlayacak olan insan, bunu gönüllü olarak vermelidir.

. Herhangi bir ciddi bulaşıcı hastalığı ve metabolik hastalığı olmamalıdır.

. Vücut ölçüleri normal standartlarda olmalıdır. Ne çok şişman ne de çok zayıf olmalıdır. Örneğin 130-150 kiloluk bir kadından yumurta alınmaz.

. Bazı bölgelere özel hastalıklar vardır ve bunlara bakılmalıdır. Örneğin Akdeniz bölgesi insanı ise mutlaka talasemi taşıyıcısı olup olmadığına bakılmalıdır. Bazı bölgelerin insanlarında da kistik fibrozis vardır ve bu hastalığı taşıyıp taşımadığına bakılmalıdır. Özetle ailesinde kimsenin anormal çocuk doğurmamış olması gerekir.

Bu kriterlerin hepsinden olumlu yanıt alındığı taktirde o insan yumurta vericisi olarak kabul edilir. Ayrıca yumurta alan ve yumurta veren arasında hem fiziki hem de kan grubu olarak bir benzerlik aranır.”

. Alıcıyla verici birbirlerini tanıyorlar mı? Kimlik bilgilerini öğreniyorlar mı?
“ABD, Avustralya ve İngiltere gibi ülkelerde birbirlerini tanımalarında bir sakınca görülmez. Türkiye’de ise yasalar yumurta vericisinin yumurta alıcısını bilmesine izin vermez.”

Doç. Dr. Savaş Özyiğit

‘‘BİR YUMURTA VERİCİSİ  EN ÇOK ALTI DEFA BAĞIŞ YAPABİLİR’’

. Bir verici sadece bir çifte mi verebiliyor yoksa bunun önüne geçiliyor mu?
“Bu konuda ciddi çalışmalar yapan dünyada iki tane cemiyet vardır. Birincisi, Amerikan Tüp Bebek Cemiyeti; diğeri de Avrupa Tüp Bebek Cemiyeti’dir. Bu iki cemiyet bir takım kurallar geliştirerek bunları kendi ülkelerindeki hükümetlere, sağlık bakanlıklarına sunarlar ve onun adına karar çıkartırlar. Örneğin Amerika’da bir yumurta vericisi en çok altı defa bağış yapabilir. Dolayısıyla biz de onların kurallarına uyup altının üzerinde bağış yapılmasına izin vermiyoruz.”

. Tüp bebek tedavisi için hangi ülkelerden çiftler geliyor?
“Öncelikle Kıbrıs’ta tüp bebek kliniği kurulmasının temeli 1998 senesinde atıldı. Katıldığım uluslararası bir konferansta bir ada ülkesi yaptığı reklamda‘Gelin, tatil yapın, gebe kalın ve ülkenize dönün’ diyordu. Kıbrıs’ta da bunu yapabileceğimizi düşünerek yola çıktık ve bugün yumurta donasyonu denildiğinde KKTC akla gelmektedir. Kıbrıs’a ABD, İtalya, İsveç, Güney Amerika ülkeleri, İngiltere, Almanya gibi birçok ülkeden hasta gelmektedir.’’

. Yumurta bağışıyla tüp bebek tedavisinde başarı oranı nedir? Yumurta bağışı söz konusu olduğunda kişiler kendi ailelerinden de donör alabiliyorlar mı?
“Genel anlamda dünyanın başarı oranı yüzde 70 civarındadır. Kişinin kendi ailesinden donör almasını ise etik bulmuyoruz. İlk etapta uygunmuş gibi geliyor fakat aile içerisinde en küçük bir pürüz çıktığı zaman aile sıkıntı yaşıyor. Bilinmeyen bir yumurta alınmasına daha sıcak bakıyoruz.”